نام پژوهشگر: یاسر ایزدی نیا
یاسر ایزدی نیا محمد امین آسودار
ویژگی های خاص گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط آب وهوایی اکثرنقاط کشور (2) سبب شده است کشت آن جهت تامین روغن خام مورد نیاز کشورتوسعه یابد.براساس آمارهای موجودتنهاهشت درصدروغن مورد نیازکشورازطریق تولیدات داخلی تامین می گردد (4). افزایش جمعیت کشور به بیش از 60میلیون نفر، افزایش سرانه مصرف روغن از 5/2 کیلوگرم به بیش از 14 کیوگرم وافزایش نسبت انرژی حاصله از روغن نباتی در جیره غذایی روزانه مردم ایران از 5/2 درصد به بیش از 21 درصد (3) مسئولین امر کشاورزی بالاخص وزارت جهاد کشاورزی را بر آن داشته است تا با بهره گیری از منابع موجود به توسعه توامان سطح زیر کشت کلزا وعملکرد محصول و روغن حاصله در واحدسطح همت گمارند (3). برداشت مکانیزه کلزا در ایران با رعایت یکسری نکات فنی وبرخی تنظیمات با کمباین های مرسوم غلات انجام می شود. این موضوع به واسطه عدم مهارت وآموزشهای کافی و وضعیت خاص محصول کلزا با اتلاف میزان قابل توجهی از محصول در مرحله برداشت همراه است (7). یکی از موارد قابل توجه در ارزیابی کمباین میزان تلفات ناشی ازعملکرد واحدهای مختلف کمباین است. در چند سال اخیر تولید کنندگان مختلف ادوات کشاورزی اقدام به تولید و عرضه چند نوع هد (پلاتفرم) مخصوص برداشت کلزا نموده اند که با نصب شدن به پلاتفرم معمولی برداشت غلات بنابر مشاهدات مزرعه ای توانسته اند تا حد زیادی از میزان ریزش واحد درو بکاهند. از طرفی بنگاه توسعه ماشین های کشاورزی نیز اقدام به ورود پلاتفرمی با نام بیزو ساخت آلمان، و توزیع آن بین زارعین مناطق مختلف نموده که در حال حاضر مورد بهره برداری قرار گرفته است. پلاتفرم های کلزا روی پلاتفرم غلات نصب شده و عمل برداشت را انجام می دهند. جهت کاهش میزان ریزش و جداسازی آسان بوته ها این پلاتفرم ها به یک شانه برش عمودی نیز مجهز شده اند. ترویج و تشویق زارعین برای بکار گیری این پلاتفرم ها در حالی صورت می گیرد که هنوز برای مسئولین و کاربران مشخص نشده است که کدامیک از این پلاتفرم ها از نظر عملکرد با موفقیت بیشتری کاربرد دارد. آنچه هسته اولیه رهیافت نظری این پژوهش قرار می گیرد این است که مسئولین کشاورزی در توسعه و ترویج و زارعین درانتخاب و کاربرد پلاتفرم های موجود همگی با این پرسش مواجهند که مناسب ترین پلاتفرم برای برداشت کلزا کدام است؟ چرا که پلاتفرم ها با داشتن ریزش قابل توجهی از محصول موجب از دست رفتن دسترنج چندین ماه تلاش و کوشش زارعین شده اند. بنابراین به نظر می رسد چنانچه یک مقایسه و ارزیابی روی این پلاتفرم ها انجام گیرد می تواند کشاورزان را در مسیر تغیرات مناسبی قرار دهد به گونه ای که میزان ریزش دانه در زمان برداشت به حداقل ممکن کاهش یابد. اهداف: 1-مقایسه و ارزیابی برداشت مستقیم کلزا به کمک پلاتفرم معمولی غلات با دیگر پلاتفرم های مخصوص برداشت کلزا 2-ارائه راهکار به مسئولین توسعه مکانیزاسیون برای ترویج تکنولوژی مناسب در برداشت کلزا 3-ارائه راهکار های کاربردی جهت کاهش میزان ریزش کلزا از دستگاه درو در کمباین ها 4- ارائه الگوی مناسب انتخاب دستگاه درو با توجه به شرایط کاری و روش های کاشت