نام پژوهشگر: بهرام احمدی سلطان آباد
بهرام احمدی سلطان آباد غلامحسین شاهقلی
افزایش وزن و تردد تراکتورها و به دنبال آن افزایش تراکم خاک، هنگام انجام عملیات کشاورزی یکی از مسائل مهم در علم کشاورزی جدید می باشد. در همین راستا بررسی تراکم خاک های زراعی به دلیل تاثیر منفی بر میزان رشد و تولید محصول و کاهش بازده زمین های زراعی اهمیت زیادی دارد. فشردگی خاک توسط ترافیک ماشین ها، یک فرآیند پیچیده با عوامل تاثیر گذار متعدد است. عواملی همچون رطوبت خاک، فشار باد تایر، بار بر روی چرخ ها، تعداد تردد و ... در فشردگی خاک نقش دارند. هدف این تحقیق بررسی تراکم خاک برای دو نوع تایر تراکتور با در نظر گرفتن تاثیر فشار باد تایر و تردد در عمق های مختلف خاک می باشد. برای انجام آزمایش از 12 عدد استوانه نمونه برداری در هر مرحله استفاده شد. ابتدا پروفیلی در خاک حفر شد و استوانه ها در چهار عمق در داخل پروفیل قرار گرفتند و سپس پروفیل با خاک پر شد. از یک تراکتور itm70 مجهز به نهرکن به منظور انجام آزمایش و عبور از روی پروفیل استفاده شد. آزمایش ها در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی در سه فشار باد تایر، سه سطح تردد 1، 3 و 5 بار عبور و چهار سطح عمق 10، 20، 30 و 40 سانتی متر و در سه تکرار، برای هر یک از تایرهای معمولی و باریک انجام شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد، که اثرات اصلی فشار باد تایر، تردد و عمق در سطح احتمال 1%، بر روی تغییرات تراکم خاک در هر دو تایر معنی دار بود. برای تایر معمولی، اثرات متقابل دو تایی، عمق در فشار باد تایر و تردد در فشار باد تایر در سطح احتمال 1% و اثر متقابل عمق در تردد در سطح احتمال %5 معنی دار شد. در بررسی تایر باریک اثرات متقابل دو تایی، عمق در فشار باد تایر و تردد در عمق در سطح احتمال 1% معنی دار شد، ولی اثر متقابل فشار باد تایر در تردد معنی دار نشد. نتایج حاصل از مقایسه دو نوع تایر نشان داد، که اثر اصلی نوع تایر و همچنین اثرات متقابل نوع تایر در عمق و نوع تایر در تردد در سطح احتمال 1% تاثیر معنی داری بر روی تراکم خاک دارند. نتایج نشان داد در حالت کلی افزایش فشار باد تایر باعث افزایش تراکم خاک می شود، زیرا با افزایش فشار باد تایر سطح تماس تایر با خاک کاهش می یابد و در نتیجه تنش افزایش می یابد. برای تایر معمولی فشار باد تایر تا عمق 30 سانتی متر تاثیر زیادی دارد. در برسی اثر نوع تایر مشاهده شد، تایر باریک نسبت به تایر معمولی به صورت قابل ملاحظه ای تراکم خاک را بیشتر افزایش می دهد. به طوری که تایر باریک حتی در لایه های زیرین، بیشتر از تایر معمولی در لایه های سطحی، تراکم ایجاد می کند، زیرا تایر باریک به ازای بار ثابت سطح مقطع کمتری دارد و تنش بیشتری بر خاک وارد می کند.