نام پژوهشگر: مجید محمد اسمعیلی
نسرین سجادی مجید محمد اسمعیلی
چکیده مراتع از جمله اساسی ترین منابع طبیعی تجدیدشونده و منبع اصلی غذای دام می باشد. بنابراین یکی از راه های حفظ و مدیریت صحیح بر این عرصه ها مشارکت روستاییان و بهره برداران در طرح های مختلف منابع طبیعی به خصوص طرح های مرتعداری است. جامعه آماری این تحقیق ، بهره برداران مرتعی 10 روستا از شهرستان سنندج هستند که در آن ها طرح مرتعداری به اجرا درآمده است (420=n). بر اساس جدول کرجسی- مورگان و روش نمونه گیری منظم- تصادفی، به ازای هر روستا 20 نفر و در مجموع حجم نمونه مورد مطالعه 200 نفر از بهره بردارن تعیین گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات در این تحقیق از طریق تکمیل پرسشنامه به همراه مصاحبه بود. روایی محتوایی پرسشنامه با کسب نظرات متخصصان و پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد (میانگین پرسشنامه=812/0). میزان مشارکت بر اساس برنامه و فعالیت های طرح های مرتعداری مورد سنجش قرار گرفت. میزان مشارکت به پنج سطح خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم شده است که 5/45 درصد از جامعه آماری با بیش ترین فراوانی میزان مشارکت بهره برداران در طرح های مرتعداری را در حد متوسط ارزیابی کرده اند. یافته های حاصل از ضریب همبستگی بین متغیرها نشان داد، که بین متغیرهای میزان درآمد سالیانه از دسته عوامل اقتصادی، حس مسئولیت-پذیری و دوره های آموزشی و ترویجی از دسته عوامل اجتماعی، به ترتیب با ضریب همبستگی 233/0، 388/0 و 180/0، با میزان مشارکت بهره برداران در طرح های مرتعداری رابطه مثبت و معنی-داری وجود دارد. در مقابل بین متغیرهای جمعیت شناختی و میزان مشارکت هیچ گونه رابطه معنی-داری وجود نداشت. نتایج رگرسیون ترتیبی نشان از معنی داری و اثرگذاری کلی متغیرها است. نتایج حاصل از رگرسیون چندمتغیره نشان داد که دسته عوامل اجتماعی نسبت به عوامل دیگر، تأثیرگذاری بیش تری در میزان مشارکت بهره برداران در طرح های مرتعداری دارند. همچنین نتایج به دست آمده از آزمون کای اسکوئر نشان داد که در سطح معنی داری 95 درصد، میزان مشارکت بهره برداران در طرح های مرتعداری در گروه های مختلف دو متغیر درآمد سالیانه و وجود تعاونی مرتعداری با هم متفاوت هستند