نام پژوهشگر: محمد علی بهدانی
پگاه محرابی سید محمد تاجبخش
تنوع آب و هو ا و شرایط اکولوژیک مختلف، باعث تنوع و غنای گیاهاندارویی در سراسر ایران شده است. لزوم تحقیقات همهجانبه و بهرهبرداری صحیح از این گیاهان، شناخت رویشگاهها و پتانسیلهای تولیدی مناطق مختلف کشور بهویژه در زمانی که استفاده جهان از گیاهاندارویی سرعت بالایی گرفته است بسیار ضروری است. گیاه شیرینبیان یکی از گیاهاندارویی است که به مقدار فراوان و وسیعی در جهان از آن استفاده می شود. این تحقیق جهت تعیین مناطق مستعد کشت شیرینبیان در شهر اراک به کمک سامانههای اطلاعات جغرافیایی انجام شد و براساس روش پهنهبندی اکولوژیکی-کشاورزی (aez) از نقشههای اقلیم (نقاط همدما، نقاط همباران و روزهای یخبندان)، نقشههای خاک و زمینشناسی (گروههای هیدرولوژیکی، سازند زمینشناسی، عمق و بافت خاک، نوع خاک و حاصلخیزی خاک) و نقشههای توپوگرافی (ارتفاع و شیب) استان مرکزی با مقیاس 1:25000 استفاده شد. برای تعیین درجه تاثیر هر یک از این عوامل از نظرهای کارشناسان و منابع موجود استفاده شد. فاکتورهای وزنی با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) بهدست آمدند. پس از تلفیق لایههای وزن داده شده در محیط نرمافزار arc gis 9.3، نقشهی نهایی پهنهبندی مکانهای مناسب کشت شیرینبیان در شهرستان اراک استخراج شد. نقشهی تهیه شده شامل 5 منطقهی کاملا مناسب، مناسب، نسبتا مناسب، نامناسب و کاملا نامناسب برای کشت شیرینبیان میباشد. مناطق کاملا مناسب، با مساحت 32/386 کیلومتر مربع، شامل مراتع متراکم و نیمه متراکم بخش غربی شهرستان اراک، مناطق مناسب، با مساحت 28/773 کیلومتر مربع، شامل مراتع متراکم و نیمه متراکم بخش جنوبی شهرستان اراک، مناطق نسبتا مناسب، با مساحت 02/730 کیلومتر مربع شامل دیمزارها، اراضی آبی و قسمتی از مراتع متراکم و نیمه متراکم بخش مرکزی شهرستان اراک می باشند. مناطق نامناسب و کاملا نامناسب، مساحت 36/5289 کیلومتر مربع را در بر میگیرند که بیشتر شامل اراضی بدون پوشش و بیرونزدگی سنگی، بستر رودخانه، مناطق مسکونی، جنگلهای دستکاشت، سطوح آبی، اراضی شور و نمکزار، بیشهزار و درختچهزار و کویر میقان میباشند که کاربری کشاورزی ندارند. این پژوهش نشان داد که اراضی شهر اراک از نظر کشت شیرین بیان از وضعیت مناسبی برخوردار میباشند.