نام پژوهشگر: علیرضا ملا توانا

بررسی تعاملات نظامی سیاسی ترکمنان شمال ایران با حکومت ناصرالدین شاه قاجار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1393
  قاسم ازونی دوجی   مهری ادریسی

ترکمنهای شمال ایران مرکب از طوایف یموت، گوگلان،نخورلی و تکه در تشکیل حکومت قاجار نقش بسزایی داشتند.به دلیل خصلت غارتگرانه ایلیاتی ترکمن ها به نواحی شهرها و کاروان های تجاری به ویژه روسها، ناامنی هایی به وجود آمد واختلافات میان ترکمنها و حکومت قاجار منجر به درگیریهای بسیاری بین ایشان گردید که نتیجه آن جنگهایی نظیر قری قلا، مرو ، آق قلا بود .موضوع این پایان نامه بررسی تعاملات نظامی و سیاسی ترکمنان شمال ایران با حکومت ناصرالدین شاه قاجار است . این تحقیق که به روش کتابخانه ای و با تکیه بر منابع موثق انجام یافته، با هدف بررسی وضعیت سیاسی و نظامی ترکمانان ساکن ترکمن صحرای ایران در دوره ناصرالدین شاه قاجار،به مساله توسعه طلبی روسها در شمال ایران و واکنش ترکمنها و دولت ایران توجه کرده است. پایان نامه حاضر بافرضیه اصلی:روابط ترکمانان با قاجارها در دوران ناصر الدینشاه قاجار تحت تاثیر انتصابات اشتباه حکومت مرکزی درانتخاب حکمرانان نالایق برای مناطقی چون استرآباد و مازندران و خراسان همواره با ناآرامی و التهابات نظامی و سیاسی همراه بوده است، به این نتیجه دست یافته که به رغم روابط مساعد اولیه میان ترکمنها و حکومت قاجاریه، در نتیجه عوامل متعددی مانند اتکای نظامی قاجارها به غیر ترکمنها، تحریک و اختلاف افکنی مذهبی خانات خیوه و بخارا، گزارشهای نامناسب و گاه اشتباه حکام محلی،نفوذ روس ها در ترکستان و ... رابطه قاجارها با ترکمنها به دشمنی و تقابل با یکدیگر گراییدو روسها از این فرصت استفاده کرده و شمال ایران را متصرف شدند .