نام پژوهشگر: پارساخو پارساخو
فاطمه رضایی چراتی عطااله حسینی
برای دسترسی و مدیریت هر چه بهتر جنگل ها وجود جاده های جنگلی ضروری بوده ولی از طرفی جاده های جنگلی باعث تغییر الگوی طبیعی توزیع رواناب می شود. افزایش سرعت رواناب روی سطح جاده و تولید و انتقال رسوب به آبراهه های پایین دست باعث آلودگی منابع و زیستگاه های آبی و خاکی می شود.امروزه مدل های مختلفی برای پیش بینی میزان رسوب دهی وجود دارد که می توانند به کارشناسان جهت پیش بینی میزان تولید رسوب در جاده های جنگلی کمک کنند. این تحقیق با هدف ارزیابی و مقایسه ی میزان رسوب برآورد شده روی سطح جاده جنگلی توسط دو مدل warsemو sedmodl در سری یک جنگل آموزشی و پژوهشی دارابکلا به اجرا درآمد. کل جاده های منطقه به واحدهای همگن تقسیم گردید و سپس برای هر واحد، طول جاده، عرض جاده، میزان فرسایش زمین شناسی، عامل های مربوط به سطح جاده، ترافیک، شیب، بارندگی و تحویل رسوب از طریق جداول مربوطه استخراج گردید و برخی از این عامل ها از طریق اندازه-گیری و مشاهدات میدانی بدست آمد و در مدل قرار داده شد. برای برداشت میزان رسوب واقعی سطح جاده، در انتهای هر واحد با قرار دادن ظرف مناسب پس از هر بارندگی اقدام به برداشت نمونه شد. نتایج نشان داد که میزان رسوب دهی در جاده های منطقه با توجه به خروجی مدل هایwarsemو sedmodel به ترتیب 14/13 و 29/18 تن در سالمی باشد. به طور کلی، بین مقدار رسوب برآورد شده توسط warsem و sedmodl تفاوت معنی داری وجود نداشت اما این مقادیر برآوردی در سطح احتمال 5 درصد بیشتر از مقدار اندازه گیری شده بودند. شیب طولی جاده بر مقدار رسوب برآورد شده توسط مدل های تجربی در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنی دار داشت. به کارگیری این مدل ها و ارزیابی قابلیت آنها در برآورد رسوب جاده جنگلی می تواند درتعمیر و نگهداری جاده های جنگلی به نحوی که میزان رسوب تولیدی به حداقل برسد، به مدیران و طراحان این جاده ها کمک کند. واژه های کلیدی: مدل های برآورد رسوب، جاده جنگلی، رسوب، دارابکلا