نام پژوهشگر: فاطمه صیدانلو

تحلیل محتوای وصایای شهدا با تکیه بر قرآن و روایات با موضوع حجاب و عفاف
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران 1393
  فاطمه صیدانلو   علی غضنفری

«حجاب و عفاف» دو عامل مهم برای تداوم حیات مذهبی و اخلاقی یک جامعه محسوب شده و هر یک با توجه به تعریف و نوع ماهیتش، از زاویه ای خاص سلامت روانی و روحی جامعه را تضمین می نماید. این دو مفهوم علاوه بر اینکه در فرهنگ قرآنی و روایی به طرق مختلف، فراوان ذکر شده، در وصایای برخی از شهدای جنگ تحمیلی بین سال های 1361 تا1368 نیز اشاراتی به مقوله ی حجاب دیده می شود، چنانکه از بین 53000 وصیت نامه شهدا، تعداد 1648 وصیت با محوریت همین موضوع موجود است که از محتوای آن ها، مجموعا سیزده مورد به عنوان زوایای نگرش شهدا به مقوله ی پوشش و عفاف بدست آمده است؛ این موارد عبارتند از: لزوم حفظ حجاب، رعایت حجاب درونی و بیرونی، حجاب به عنوان سنگر هویت و شخصیت زن، سبب حفظ سنگر اسلام، سلاحی دشمن شکن، معادل خون بهای شهید و یا حتی اثرگذارتر از خون ایشان، حرکتی فاطمه گونه و زینب وار، بهترین زینت زن و یا بالاترین جهاد او، نهی از بی تفاوتی به بی حجابی در جامعه، اهمیت حجاب در تربیت فرزندان. با مطالعه ی این مقوله ها در وصایا معلوم گشت که مورد «حجاب، اثر گذارتر از خون شهید» بالاترین آمار را به خود اختصاص داده است و نیز هر دو بخش حجاب اعم از حجاب درونی و بیرونی در وصایای شهدا مورد توجه قرار گرفته است. همچنین با بررسی وصایا دو نکته مهم نیز بدست آمد: اولا، سخنان شهدا درخصوص حجاب نه تنها همسو با آیات و روایات بوده، بلکه توصیه های ایشان به نوعی منعکس کننده ی همان مطالب می باشد؛ ثانیا، اگرچه تعدادی از شهدا اطلاعاتِ مذهبی خوبی نداشته اند، ولی به خاطر پاکی روح، طهارت جسم و جان و تهذیب نفس در زندگانی خود به چنان مرتبه و مرحله ای از زهد و تقوا رسیده بودند که بر اساس لطف الهی، سخنان حکیمانه بر جان و زبان آنان جاری گشته بود.