نام پژوهشگر: نسیبه محمدزاده
نسیبه محمدزاده ناصر مهدوی شهری
داربست¬ها جزء اصلی مهندسی بافت، جهت ایجاد بستر سه بعدی برای حمایت از رشد و تمایز سلول ها می¬باشند. اندازه و درصد تخلخل و همچنین روش ساخت داربست و مواد تشکیل دهنده آن، از عوامل موثر بر خواص مکانیکی داربست هستند. هدف از این مطالعه، بررسی برهم¬کنش بافت بلاستمای حاصل از لاله گوش خرگوش، با ماتریکس سلول¬زدایی شده شش قورباغه، می¬باشد. در این مطالعه فرض بر این است که شش قورباغه، بافتی شفاف و با ضخامت کم است و می تواند مدل مناسبی برای سلول¬زدایی باشد. بافت بلاستما تجمعی از سلول¬های تمایز نیافته است که قابلیت تقسیم را مشابه سلول¬های جنینی دارا می¬باشند و در ناحیه پانچ شده لاله گوش خرگوش تشکیل می¬گردد. در این پژوهش برای اولین بار اقدام به تولید داربست سه بعدی شش قورباغه (pelophylax ridibundus)شده و سپس حلقه بلاستمایی حاصل از لاله گوش خرگوش نیوزلندی، در اطراف آن مونتاژ گردید و میزان نفوذ و مهاجرت سلول¬های بافت بلاستمایی به سمت داربست، به کمک روش¬های بافت¬شناسی بررسی شد. به منظور حذف سلول¬ها از بافت شش قورباغه، از روش¬های فیزیکی و شیمیایی سلول¬زدایی، شامل انجماد-ذوب سریع و درصدهای مختلفی از شوینده یونی سدیم دودسیل سولفات (sds) در بازه های زمانی متفاوت، استفاده گردید. پس از تهیه داربست، بافت بلاستما با دو مرحله پانچ، با فاصله زمانی 48 ساعت، از گوش خرگوش به دست آمد. سپس ماتریکس¬های سه بعدی مونتاژ شده با بافت بلاستمای حاصل از پانچ لاله گوش خرگوش نژاد نیوزلندی (orytolagus cuniculus) در شرایط in vitro، به مدت 30 روز کشت داده شدند. در نهایت مطالعات بافت شناسی، جهت بررسی مهاجرت سلول¬های بافت بلاستما به داربست، در روزهای متفاوت پس از کشت انجام گرفت. مطالعات میکروسکوپی و آماده¬سازی نمونه¬ها بر اساس رنگ¬آمیزی¬های اختصاصی و همچنین نتایج بررسی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی، حذف سلول¬ها از داربست و حفظ و حضور رشته¬های کلاژن و الاستین را در داربست آماده شده با استفاده از sds 5/0% (به مدت 24 ساعت) تأیید نمود و نتایج، حاکی از چسبندگی و مهاجرت سلول¬ها از بافت بلاستما به سمت ماتریکس مورد نظر بود. این بررسی نشان داد که داربست شش سلول¬زدایی شده قورباغه، با دارا بودن مولکول¬های مهمی از جمله الاستین و کلاژن، در القاء رفتارهایی مثل چسبندگی، مهاجرت و احتمالاً تمایز سلول¬های بافت بلاستما موثر بوده و ضمن حفظ ساختار و ترکیبات اصلی خود، می¬تواند به عنوان بستر مناسبی جهت بررسی رفتارهای سلولی و مدل مناسبی جهت کاربرد احتمالی در مهندسی بافت به کار رود. واژه های کلیدی: ماتریکس خارج سلولی، مهندسی بافت، شش قورباغه، سلول¬زدایی، داربست طبیعی، بافت بلاستما.