نام پژوهشگر: مطهره کارگربیده
مطهره کارگربیده پدرام پیوندی
یکی از مسائل شناخته شده در حوزه تحقیق در عملیات به ویژه در زمینه برنامهریزی تولید مسئله چیدمان و برش است. از اهداف اصلی در بررسی مسئله برش کاهش ضایعات ناشی از برش با استفاده از بهینه چینی قطعات می باشد. مسائل برش و چیدمان از جمله مسائل بهینهسازی هستند که انواع مختلف آن مورد توجه بسیاری از صنایع میباشد. به طور کلی با توجه به شکل هندسی قطعات، میتوان انواع مسائل چیدمان را در دو گروه طبقهبندی کرد. یکی چیدمان قطعات با اشکال منظم در صنعت شیشه، کاشی و کاغذ، و دیگری چیدمان قطعات با اشکال نامنظم در صنعت نساجی، فلز و چرم. پیادهسازی مسئله چیدمان قطعات با اشکال نامنظم، به دلیل پیچیدگی هندسی بیشتر اشکال نامنظم نسبت به اشکال منظم، دشوارتر است. تمرکز پژوهش حاضر نیز بر حل مسائل چیدمان قطعات با اشکال نامنظم (الگوی لباس) میباشد که این عملیات در صنعت پوشاک اصطلاحاً تحت عنوان طراحی مارکر شناخته میشود. در صنعت پوشاک، طراحی مارکر یکی از مهم ترین عملیات در مرحله برش الگو می باشد. چیدمان مارکر، هدف رایج این فرایند به حداکثر رساندن بهره برداری و به حداقل رساندن دورریز پارچه میباشد. در طی سال ها، دو روش اصلی جهت حل مسائل چیدمان ارائه گشت: روش اکتشافی و تقریب بر پایه ی برنامه ریزی خطی. استفاده از برنامه ریزی خطی در مسائل چیدمان بیشتر محدود به مسائل یک بعدی و یا دوبعدی با تعداد قطعات کم میباشد و بیشتر توجه محققین به علت بزرگ بودن فضای جواب مسائل چیدمان، معطوف به روشهای فراابتکاری بوده که توانایی جستجوی هوشمندانه فضای جستجو را دارند. در این تحقیق به منظور دستیابی به چیدمان بهینه مارکر، از روشی بر پایه الگوریتم نوظهور فراابتکاری رقابت استعماری و و الگوریتمهای جایگذاری blf، bl و bllt استفاده شده و عملکرد روش پیشنهادی با یک روش دقیق و همچنین روشهای دیگر چیدمان مارکر مبتنی بر الگوریتم ژنتیک مقایسه شده است. عملکرد روش پیشنهادی در حل مسائل چیدمان از طریق مجموعه الگوهای قطعات منظم و نامنظم مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج ابتدا نشان داد که الگوریتم های دقیق در مقابل روشهای فراابتکاری، به دلیل زمان اجرای بسیار بالا، روشهای ناکارآمدی در حل مسائل چیدمان میباشند. همچنین مشاهده شد که کارایی الگوریتم رقابت استعماری در حل اینگونه مسائل به میزان زیادی بستگی به الگوریتم جایگذاری ترکیب شده با آن دارد. در نهایت بررسی نتایج نشان داد که الگوریتم رقابت استعماری الگوریتم جستجوی مناسبی جهت استفاده در حل مسائل چیدمان میباشد و این الگوریتم قادر است در زمان کمتری نسبت به الگوریتم ژنتیک که الگوریتم پرکاربرد در حل مسائل چیدمان میباشد، به چیدمان نزدیک به بهینه دست یابد.