نام پژوهشگر: زیبا شوریده
زیبا شوریده ناهید بیژه
یائسگی به خودی خود یک بیماری تلقی نمی شود، اما با مشکلات زیادی همراه است. خطر فشارخون بالا، دیابت، بیماری های قلبی در این گروه از زنان بالا هست. بخش مهمی از افزایش خطر بیماری های قلبی- عروقی در زنان یائسه ناشی از تغییرات نامطلوب لیپوپروتئین های پلاسماست که یکی از دلایل عمده آن، کمبود استروژن است که با ورزش منظم و یک رژیم غذایی متعادل و مناسب تا حد زیادی از این مشکلات می توان کاست. ورزش اثر مشهودی در کاهش غلظت قند خون دارد که این مسئله دارای ارزش درمانی مهم برای زنان یائسه است. ورزش هوازی منظم خطر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی را در زنان یائسه عمدتاً با کاهش وزن بدن و چربی احشایی کاهش می دهد و متعاقب آن حساسیت به انسولین، فشارخون و شاخص های چربی و نحوه کنترل قند خون را بهبود می بخشد. پروتئین های موجود در لیپوپروتئین ها، آپوپروتئین یا آپولیپوپروتئین (apo) نامیده می شوند. این پروتئین ها انواع مختلفی دارند و ازنظر ساختمان و عمل باهم متفاوت اند. وجود آپوپروتئین ها سبب افزایش حلالیت پروتئینها در جریان خون شده و با تحریک یا مهار آنزیم های ویژه ای، متابولیسم لیپوپروتئین ها را کنترل می کنند. در این تحقیق سعی بر این است که تأثیر انجام ورزش های هوازی درون آبی را بر روی سطوح آپوپروتئین (a و b)، نیمرخ لیپیدی، گلوکز و مقاومت به انسولین بر روی زنان یائسه، در مدت 8 هفته را بررسی نماییم. مواد و روش ها: تعداد 26 نفر زنان یائسه با دامنه سنی 65-55 سال به طور داوطلبانه انتخاب و پس از غربالگری اولیه، به طور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل 13 نفره تقسیم نموده ایم. برای بررسی متغیرهای بیوشیمیایی، عمل خون گیری، بعد از 12 ساعت ناشتایی و در دو مرحله، یعنی پیش از شروع تمرینات و بعد از انجام 8 هفته تمرین هوازی درون آبی، انجام شد. قبل و بعد از برنامه تمرینی، شاخص های پیکرسنجی، ترکیب بدنی و توان هوازی و مقادیر سرمی خون، گلوکز، انسولین و لیپوپروتئین های پلاسما اندازه گیری شد و داده ها از طریق استیودنت همبسته تحلیل آماری شدند. یافته ها: پس از هشت هفته تمرین هوازی درون آبی، شاهد افزایش غیر معنادار apo a و تریگلیسرید (05/0>p) و کاهش غیرمعنادار apo b در گروه کنترل بوده ایم. در مقادیر سرمی گلوکز، مقاومت به انسولین، کلسترول، ldl، hdl این افراد تغییرات معنادار مشاهده نشده است. در گروه تجربی مقادیر apo a و hdl همراه با افزایش غیرمعنادار و مقادیر سرمی apo b، گلوکز، مقاومت به انسولین و کلسترول، با کاهش غیرمعنادار همراه بوده است.. در مقادیر ldl و تری گلیسرید این گروه از افراد، تغیر معناداری ایجاد نشده است. همچنین در ارزیابی بین گروهی که صورت گرفته است، شاهد تغییر غیرمعنادار در سطوح گلوکز، کلسترول، مقاومت به انسولین و تری گلیسرید می باشیم. نتیجه گیری: با انجام هشت هفته تمرین هوازی درون آبی، تغییرات معناداری در فاکتورهای خونی (آپولیپوپروتئین?aو b نیمرخ لیپیدی، گلوکز و مقاومت به انسولین) مشاهده نگردید.