نام پژوهشگر: طاهره مرادی فرد

تحول نقش زن در خانواده؛ مطالعه کیفی زنان شهر یاسوج
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده علوم اجتماعی 1393
  طاهره مرادی فرد   حسین افراسیابی

در طی گذار از جامعه سنتی به جامعه نوین تغییراتی در خانواده رخ داده¬است، فرایند مدرن¬سازی به ویژه در محیط¬های شهری و گسترش فرهنگ مدرن در میان لایه¬های مختلف جامعه، ساختار خانواده را تحت تأثیر قرار داده¬است. یکی از این دگرگونی¬ها در ساختار خانواده، تحول و تغییرات در نقش زنان یا در واقع تغییر در مفهوم نقش و جایگاه آنان می¬باشد. هدف این پژوهش مطالعه فهم و تفسیر زنان¬لر ساکن شهر یاسوج از نقش زن و تحول آن در جامعه معاصر می¬باشد. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش نظریه زمینه¬ای انجام شده ¬است، بدین منظور 52 نفر از زنان¬لر ساکن شهر یاسوج با روش نمونه¬گیری هدفمند و نظری به عنوان نمونه انتخاب شدند، از تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته و مشاهده برای انجام عملیات تحقیق استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده¬ها و ارائه نظریه نهایی از روش کدگذاری نظری استفاده شده¬است. در مرحله کدگذاری باز 218 مفهوم از مصاحبه¬ها استخراج گردید و در مرحله کدگذاری محوری 44 مقوله فرعی و در نهایت 8 مقوله اصلی بدست آمد و مقوله "¬پویاسازی نقش" به عنوان مقوله نهایی ظهور یافت. در پایان با ارائه یک مدل پارادایمی مستخرج از داده¬ها شامل: شرایط علی، شرایط مداخله¬گر، شرایط زمینه¬ای، پدیده، کنش/ کنش متقابل و پیامدها عوامل موثر بر پدیده مورد بررسی را نشان داد، نتایج نشان داد که زنان در نقش سنتی خود نمانده و به بازتعریف جایگاه و نقش خود دست¬ زدند، نقش¬های تازه¬ای را به جای نقش¬های قدیمی خود پذیرفتند، شهرنشینی، رسانه، اشتغال، تحصیلات زنان و همسرانشان به عنوان شرایط علی تأثیرگذار بر پدیده پویاسازی نقش زنان بوده¬است و پیامدهای حاصل از این پدیده نیز شامل تغییر در تعریف از نقش، تغییر در نقش همسری، سازگاری با نقش خانگی، تغییر در سبک زندگی، تغییر ارزش-های زنان و تغییر نگرش جنسیتی بوده¬است.