نام پژوهشگر: محمدرضا خدادوست
محمدرضا خدادوست فیروز صمدی
به منظور ارزیابی تأثیر عصاره الکلی گیاه نعناع فلفلی بر فعالیت کبد و فراسنجه¬های خونی جوجه¬های گوشتی مسموم شده با تتراکلریدکربن تحت شرایط تنش گرمایی، 160 قطعه جوجه¬ گوشتی یک روزه (راس، 308) به 4 تیمار با 4 تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل 2×2 شامل دو سطح عصاره الکلی نعناع فلفلی ( 0 و 2 میلی¬لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) و دو سطح تتراکلریدکربن (0 و 1 میلی¬لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) اختصاص داده شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیره پایه بر پایه ذرت و سویا (شاهد)، جیره پایه بعلاوه عصاره نعناع فلفلی (2 میلی¬لیتر به ازای هرکیلوگرم وزن بدن)، جیره پایه بعلاوه تتراکلریدکربن (1 میلی¬لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) و جیره پایه بعلاوه عصاره نعناع فلفلی و تتراکلریدکربن همانند گروه¬های قبلی، بودند. به منظور اعمال تنش گرمایی، دمای سالن از روز 35 آزمایش، روزانه به مدت 8 ساعت در دمای 34 درجه سانتی¬گراد تنظیم گردید. نتایج نشان داد که عصاره نعناع ¬فلفلی سبب افزایش مقادیر آلبومین، پروتئین¬تام و hdl-کلسترول و کاهش تری¬گلیسرید، کلسترول کل، ldl-کلسترول، بیلی¬روبین و آنزیم¬های کبدیalt ، ast و alp سرم خون شد (05/0< p)، در حالی که تتراکلریدکربن به طور معنی¬داری به ترتیب سبب کاهش و افزایش مقادیر فوق شد (05/0< p). تیمار حاوی سطح 2 میلی¬لیتر عصاره نعناع فلفلی و صفر میلی¬لیتر تتراکلریدکربن سبب کاهش معنی¬دار غلظت تری¬گلیسرید، کلسترول کل، ldl-کلسترول، بیلی¬روبین و آنزیم¬های کبدی alt، ast و alp و افزایش معنی¬دار مقادیر آلبومین، پروتئین¬تام و hdl-کلسترول سرم خون شد (05/0< p). نتایج هیستوپاتولوژی کبد نشان دهنده تاثیر منفی تتراکلریدکربن همچون افزایش وزن نسبی کبد، تخریب سلولی، ایجاد ساختارهای حباب مانند، چروکیده شدن فضای سینوزوئیدی، التهاب در بخش¬هایی از پارانشیم کبد، وضعیت غیر¬طبیعی در مجرای صفراوی و سرخرگ کبدی بود. بعلاوه، تتراکلریدکربن منجر به متلاشی شدن آندوتلیوم عروقی و ایجاد نکروز در اطراف سیاهرگ¬ها شد، در حالی که پرنده¬های دریافت¬¬کننده توأم عصاره نعناع فلفلی و تتراکلریدکربن در مقایسه با گروه تتراکلریدکربن، وضعیت بهتری در پارانشیم کبدی، سیاهرگ مرکزی لوبول، سینوزوئیدها و نیز مجرای صفراوی و سرخرگ کبدی داشتند. بطور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره الکلی نعناع فلفلی سبب تعدیل اثرات استرس اکسیداتیو ناشی از القای تتراکلریدکربن در جوجه¬های گوشتی تحت تنش گرمایی می¬شود.