نام پژوهشگر: نعمت الله ارشدی

مطالعه آموزش مفاهیم انتزاعی ساختار اتم در برنامه درسی شیمی دبیرستان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم پایه 1387
  رحیمه شاه مرادی   رسول عبداله میرزایی

مفاهیم علمی مرتبط با ساختار اتم همچون نظریه کوانتومی و اعداد کوانتوم مفاهیم انتزاعی می باشند که درک آنها به علت عدم پیوند این مفاهیم با تجارب قبلی فراگیران مشکل است و حفظ طوطی وار آنها در دوره آموزشی باعث فراموش شدن سریع این مفاهیم می گردد.هدف اصلی این تحقیق بررسی محتوای برنامه درسی شیمی دبیرستان در این زمینه و تاثیر استفاده از پیش سازمان دهنده ها در یادگیری می باشد. تحقیق در دو بخش موازی انجام شد. در بخش اول به صورت توصیفی، هماهنگی محتوای کتاب دوم دبیرستان با اهداف مورد نظر برنامه ریزان بررسی شد. نتیجه حاصل، نشان می دهد که در این بخش بعد علمی محتوا بیشتر از اهداف دیگر مد نظر برنامه ریزان بوده است. در بخش دوم با استفاده از طرح نیمه تجربی، تاثیر پیش سازمان دهنده (مدل های فیزیکی) در میزان دست یابی دانش آموزان به یادگیری معنادار در دو گروه آزمون و شاهد بررسی شد. جامعه آماری، دانش آموزان دوم دبیرستان ناحیه اسلامشهر بودند، با انتخاب تصادفی یک دبیرستان برگزیده شد و دو کلاس این دبیرستان به عنوان آزمودنی ها در نظر گرفته شدند.67 دانش آموزان به روش همتا سازی درونی بر اساس معدل سال قبل به دو گروه آزمون و شاهد تقسیم شدند. بعد از هشت جلسه تدریس، برای ارزیابی نتایج طرح تحقیقی، اطلاعات مورد نیاز با استفاده از یک آزمون بیست سوالی تشریحی که بر اساس سطوح شناختی بلوم، توسط محقق طراحی شده بود جمع آوری شد. نتایج بدست آمده از دو گروه با استفاده نرم افزارspss و excel مقایسه و مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. داده های حاصل از آزمون t نشان دهنده اختلاف معنادار در بین دو گروه می باشد. این اختلاف در نمرات بدست آمده از سوالاتی که برای سنجش سه سطح بالایی از سطوح بلوم در نظر گرفته شده بود بارزتر است که نشان می دهد فراگیرانی که با استفاده از مدل های فیزیکی تحت آموزش بوده اند به یادگیری معناداری دست یافته اند.

تهیه و شناسایی نانوذره های طلا با استفاده از برخی آمینواسیدها، بررسی پایداری آن ها و اتصال آن به فاکتورهشت و پادتن آن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1388
  مریم فرحناک ضرابی   نعمت الله ارشدی

در این پژوهش، روش تازه ای برای سنتز و پوشش دار کردن نانوذره های طلای پایدار با استفاده از تریپتوفان، گلوتامیک اسید و آسپارتیک اسید گزارش شده است. نسبت یون های کلروائورات(aucl4¯) به آمینواسید در محیط واکنش بهینه شد که gnps منودیسپرس شده را ایجاد می کند. نانوذره های طلای احیاشده با آمینواسید به وسیله uv-vis، تفرق دینامیکی نور(dls) و میکروسکوپ الکترونی عبوری(tem) شناسایی شد و پایداری بالایی را در محلول آبی در یک دوره ی زمانی نشان داد که پایداری ایجاد شده ناشی از اتصال آمینواسیدها به سطح است. نانوذره های عامل دار شده با مولکول های پروتئین به واسطه برهم کنش الکترواستاتیکی بین گروه های کربوکسیلیک اسید آسپارتیک اسید و گلوتامیک اسید و گروه های آمین پروتئین کانژوگه شد. کانژوگه های gnps:پروتئین به طور کیفی و کمی به کمک الکتروفورز ژلی سدیم دودسیل سولفات پلی آکریل آمید (sds-page) و طیف سنجی فرابنفش-مرئی و dls بررسی شد. هم چنین از طیف سنجی فلورسانس و طیف سنجی دورنگ نمایی دورانی(cd) جهت بررسی اتصال پروتئین به نانوذره ها و همچنین بررسی چهره ای پروتئین کانژوگه شده استفاده شد. همه بررسی ها کانژوگه شدن پروتئین با gnps را مورد تائید قرار داد.

سنتز 2 و 3 - دی متیل - 2 و 3 -دی نیترو بوتان در مقیاس آزمایشگاهی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1389
  علی دژآلون   نعمت الله ارشدی

در سال های اخیر تحقیق روی موادی که می توانند به عنوان آشکارساز برای مواد منفجره مورد استفاده قرار گیرند بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در گذشته از آشکارسازهایی مانند اتیلن گلیکول دی نیترات (egdn)، ارتو- مونونیتروتولوئن (omnt) و پارا- مونونیتروتولوئن (pmnt) استفاده می شد که امروزه dmdnb به دلیل پایداری بیشتر، سمیت کمتر، سازگاری بهتر با مواد منفجره و خاصیت شناسایی بهتر که حتی ppb 5/0 آن در هوا قابل تشخیص است از دیگران پیشی گرفته است. هم چنین در دمای بین 20- تا 50 + درجه سلسیوس می تواند مورد شناسایی قرار گیرد. وجود dmdnb در مواد منفجره منبعی قابل اعتماد و موثق برای شناسایی مواد منفجره می باشد و تا حد زیادی از ایجاد عملیات تروریستی جلوگیری می کند. سنتز dmdnb مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از انجام مطالعات گسترده و اجرای آزمایشهای متعدد، روش زیر به عنوان روشی برتر برای سنتز این ماده مورد استفاده قرار گرفته است.

تهیه نانو ذره های طلا پوشیده شده با برخی آمینواسیدها و اتصال آن ها به برخی شناساگرهای اسید-باز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  مهشید فهیمی   نعمت الله ارشدی

چکیده امروزه نانو ذره های طلا به دلیل ویژگی هایی منحصر به فرد از جمله پایداری بالا، سازگاری زیستی و کاربردهای ویژه ی آن در پزشکی اهمیت زیادی یافته اند. شناساگرهای اسید- باز ترکیب هایی رنگی و به طور معمول اسیدها و بازهای ضعیف آلی با ساختاری دارای سامانه ی ? مزدوج گسترده هستند که در آب به صورت جزیی تفکیک شده و شکل خنثی یا یونی آن ها نوار جذبی قوی در محدوده طیفی فرابنفش-مریی ایجاد می کند. از این رو این شناساگرها در phهای مختلف رنگ های متفاوتی نشان می دهند. در این پژوهش ضمن سنتز نانو ذره های پایدار طلا با استفاده از آرژنین، آسپارتیک اسید و تریپتوفان و پوشش دار شدن هم زمان آن ها با آمینواسید به کار رفته برای واکنش کاهش، فرایند اتصال برخی شناساگرهای اسید- باز با هر یک از نانوذره های پوشش دار ساخته شده مورد بررسی قرار گرفته است. تشکیل نانو ذره-ها و اتصال آن ها به شناساگرها به وسیله ی طیف سنجی uv-vis و ft-ir، هم چنین آنالیز ترموگراویمتری(tga) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem)بررسی شد. داده ها نشان داد که در بهترین شرایط بر اثر اتصال یک شناساگر به نانوذره های پوشش دار، شناساگری تازه ای به دست می آید که گستره-ی ph تغییر رنگ آن به اندازه ی دو واحد تغییر کرده است. جهت این تغییر به نوع پوشش نانوذره و ساختار شناساگر بستگی دارد.

تهیه سطوح پوشیده شده با نانو ذرات پوشش دار طلا با گلوتامیک اسید به منظور استفاده برای رشد و بقای سلول های اپی تلیالی پیگمانه شبکیه چشم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  مینا رفیعی   زهرا سهیلا سهیلی

بافت پوششی رنگدانه دار، یک تک لایه سلولی در خارجی ترین بخش شبکیه است که وظایف متعددی در حفظ و نگهداری عملکرد سلول های شبکیه به ویژه فوتورسپتورها(گیرنده های نوری) دارد. اختلال در هر یک از این عملکردها سبب بروز بیماری های شبکیه می شود.امروزه شناخت خواص منحصر به فرد وابسته به اندازه نانو ذرات آنها را در بسیاری از زمینه های زیست شناسی از جمله مهندسی بافت برتر و ضروری کرده است. در این پژوهش اثر نانو ذرات پوشش دار طلا، به عنوان بستر، بر رشد و تمایز سلول های اپیتلیالی پیگمانه شبکیه چشم انسان مورد بررسی قرار گرفت.از آمینواسیدهای مختلف برای تهیه نانو ذرات و پوشش دار کردن همزمان آن ها استفاده شد. پوشش هایی که به نسبت آب دوست و سازگار با محیط کشت هستند.ریخت شناسی سلول های rpe در وقفه های زمانی منظم در حین کشت توسط میکروسکوپ فاز کنتراست بررسی شد. قدرت تکثیر و مرگ سلول های rpe با استفاده از روش ه elisa و تعداد سلول های زنده با آزمون mtt مورد سنجش قرار گرفت. استخراج rna و سنتز cdna جهت بررسی بیان تعدادی از ژن های سلول های پروژنیتوری شبکیه، نورون های شبکیه و سلول های rpe با روش real-time pcr انجام شد. نتایج بررسی نشان داد که بستر نانو ذرات هیج اثر سمیت بر کشت سلول های rpe نداشته، سلول ها روی بستر نانو ذرات رشد کرده و تمایل به تغییر هویت به سمت سلول های پیش ساز شبکیه را داشتند.

بررسی رشد و مرگ سلولی و بیان مارکرهای ویژه سلول های شبکیه انسان کشت داده شده روی بسترهای ساخته شده از نانو ذره های پوشش دار طلا
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  مرضیه حبیبی داویجانی   زهرا سهیلا سهیلی

نانو ذره های طلا پایدارترین نانو ذره های فلزی می باشند. نانو ذره های طلا به عنوان بستری مناسب جهت کشت سلولی مورد توجه بوده است. سلول های rpe بافت های بسیار تخصص یافته ای هستند که بین لایه کرویید و شبکیه عصبی واقع شده اند. سلو های rpe مواد مغذی را برای گیرنده های نوری حساس فراهم می کنند. از آمینو اسید های آسپارژین، تریپتوفان (آمینو اسیدهای خنثی)و آرژنین و لیزین (آمینو اسیدهای بازی) برای کاهش یون طلا استفاده شد. در ابتدا سلول های rpe روی بستر سنتز شده از نانو ذره های طلا کشت داده شد. محیط کشت مورد نیاز شامل dmem/f12, fbs10% بود. از کشت سلول های rpe روی پلی استیرن به عنوان نمونه کنترل استفاده شد. مورفولوژی سلول های rpe مورد بررسی قرار گرفت. سرعت رشد و مرگ سلولی توسط تکنیک الایزا بررسی شد. اثر نانو ذره های پوشش دار طلا روی تعداد سلول های زنده توسط تست mtt صورت گرفت. به منظور بررسی بیان ژن ها، پس از استخراج rna از نمونه های کشت شده سنتز cdna و به دنبال آن تکنیکreal -time pcr انجام شد. نانو ذره های پوشش دار طلا محیط های بازی و اسیدی را برای سلول های rpe فراهم می کنند. سلول های rpe روی سطح نانو ذره های طلای پوشش دار رشد کردند. نانو ذره های طلا عاملی برای القای مرگ سلولی نبودند. سلول های روی سطح نانو ذره های طلا زنده ماندند و توانستند رشد و تکثیر پیدا کنند. بیان بالای ژن pax6 نشان داد سلول های rpe تمایل دارند به سمت سلول های اولیه و بنیادین شبکیه بروند.

سنتز ترکیبات ضد-آلزایمر بر پایه ی کومارین و بررسی بر هم کنش آنها با آنزیم استیل کولین استرآز به روش محاسبه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1391
  سیده فایزه رضوی   عباس شفیعی

بیماری آلزایمر نوعی بیماری است که بر اثر کاهش سطح استیل کولین در نقاط مختلف مغز به تدریج در سامانه ی عصبی گسترش می یابد و به اختلالات مغزی می انجامد. مشاهده ها نشان می دهد، با استفاده از مهارکننده های استیل کولین استراز از جمله مشتق های کومارین، می توان از گسترش این بیماری جلوگیری کرد. در این پژوهش سعی شده است، به منظور ساخت ترکیب های ضد آلزایمر با قدرت مهارکنندگی بالا، مشتق های تازه ای از 4-هیدروکسی کومارین و آمین های مختلف از جمله بنزیل پی پیریدین و پی پیرازین با استفاده از واکنشگرهای hobt و edc با بازده مناسب تهیه شود. در ضمن برهمکنش مولکولهای یادشده با آنزیم استیل کولین استراز به روش محاسبه ای و با مطالعه ی فرایند داکینگ بررسی شد. همچنین اثر مهارکنندگی ترکیبهای ساخته شده به طور تجربی و با روش اِلمان مورد بررسی قرار گرفت. از بین ترکیبهای سنتز شده، ترکیب n-(1-بنزیل پی پیریدین-4-ایل)-2-(2-اوکسو-2h-کرومن-4-ایلوکسی) استامید (6o) با ic50 = 1.2 µm بهترین اثر مهارکنندگی را از خود نشان داد.

مطالعه اثر برخی کاتالیزگرهای آلی بر فضا گزینی واکنش تراکمی آلدول با روش محاسبه ای
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1392
  یاسمن نوبخت   نعمت الله ارشدی

واکنش تراکم آلدول یکی از شناخته شده ترین واکنش های آلی بویژه در سنتز نامتقارن است. کاتالیزگرهای آلی از جمله ال-پرولین این توانایی را دارند که از طریق برهم کنش های کووالانسی یا غیرکووالانسی بر سرعت این واکنش بیفزایند. در ضمن این کاتالیزگرها به دلیل دستواره ای بودن می توانند با کنترل فضاگزینی واکنش، تشکیل یک ایزومر فضایی ویژه را نیز برتری دهند. اگرچه درباره ی سازوکار واکنش آلدول در حضور ال-پرولین داده های تجربی زیادی به دست نیامده است ولی برخی داده های طیفی از تشکیل واسطه هایی هم چون انامین و اوکسازولیدینون طی واکنش حکایت دارند. مطالعات نظری از جمله با روش های محاسبه ای مهم ترین زمینه ای بوده است که طی دو دهه ی گذشته در جهت یافتن سازوکاری برای این واکنش و نقش ال-پرولین به طور گسترده انجام شده است. عمده ی توجه به ایفای نقش کاتالیزگرهای آلی در فرایندی تاکید دارد که برهم کنش های کووالانسی و تشکیل واسطه هایی هم چون انامین استوار بوده است. در این پژوهش، با توجه به وجود چندین گروه دهنده و پذیرنده ی پیوند هیدروژنی در ساختار واکنشگرها و کاتالیزگر، احتمال پیشرفت واکنش از مسیری مبتنی بر برهم کنش های غیرکووالانسی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این مبنا، افزون بر سازوکار مبتنی بر برهم کنش کووالانسی که با تشکیل انامین همراه است، مرحله تعیین کننده ی سرعت و فضاگزینی در سازوکار مبتنی بر تشکیل واسطه ی اینول به شکل های گوناگون و بر اثر برهم کنش های فرا مولکولی میان واکنشگرها و کاتالیزگر به طور محاسبه ای با روش dft با مُتابع استاندارد b3lyp و با مجموعه پایه ی 6-311++g** انجام شده است. نتایج افزون بر تایید سازوکار کووالانسی، وقوع واکنش در فاز گازی و در دمای اتاق را از طریق غیرکوولانسی نیز تایید می کند. داده های محاسبه ای به دست آمده، اثر برخی گروه های استخلافی و نقش آب بر سرعت و فزونی انانتیومری واکنش را در هماهنگی با برخی مشاهده های تجربی نشان می دهد.

تهیه نانو ذره های پوشش دار طلا و بررسی اثر آن ها بر سلول های سرطانی گلیوبلاستمای مغز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم پایه 1392
  محمد رضایی   غلامحسین ریاضی

طی دو دهه ی اخیر، توجه بسیاری از دانشمندان در زمینه های گوناگون از جمله زیست شناسی به نانوذره ها جلب شده است. بی شک غیر سمی بودن یا شاید سمیت کم نانوذره های طلا سبب شده است که به کارگیری آن ها در محیط های زنده به ویژه برای درمان سرطان از طریق نابود کردن سلول های بیمار بسیار رواج پیدا کند. در این میان، تلاش برای درمان گلیوبلاستمای بدخیم که از رایج ترین و کشنده ترین انواع سرطان های سامانه عصبی به شمار می رود، افزایش یافته است. در این پژوهش، چندین نانوذره ی طلای پوشش دار شده با آمینو اسیدهای گوناگون تهیه شده است. در این روش از دو آمینو اسید که یکی دارای پتانسیل کاهشی بزرگ تر است و بیش تر به عنوان کاهنده عمل می کند و دیگری با پتانسیل کاهشی کوچک تر که بیش تر نقش پوشش دهنده را دارد، استفاده شده است. طیف سنجی uv-vis به عنوان ابزاری برای شناسایی و تخمین اندازه نانوذره های تهیه شده مورد استفاده قرار گرفت. از آنالیزهای tem و dls هم برای تایید نتایج استفاده شد. نانوذره های تهیه شده با سلول های سرطانی گلیوبلاستما و سلول های آستروسیت تیمار شدند و تاثیر آن ها بر سلول های عادی و سرطانی با استفاده از آزمون mtt تعیین شد. نانوذره های طلای تهیه شده با دو آمینو اسید ال-پرولین و ال-آسپارتیک اسید بیش ترین و کم ترین سمیت را به ترتیب برای سلول های گلیوبلاستما و آستروسیت نشان دادند.

امکان سنجی استفاده از دورریز روغن های خوراکی رستوران ها به عنوان منبع انرژی در زنجان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده محیط زیست 1393
  الهام عماری   عبدالحسین پری زنگنه

چکیده افزایش قیمت و کاهش ذخیره های سوخت فسیلی، سبب تشویق پژوهشگران برای یافتن منابع تازه انرژی شده است. با توجه به هزینه ی روغن هایی که به عنوان ماده ی اولیه برای تولید بیودیزل مورد استفاده قرار می گیرند، یکی از مهم ترین عامل هایی که هزینه ی بیودیزل تولید شده را تعیین می کند، مدیریت مواد پسماند و استفاده از روغن های زاید است. برای این منظور در کار حاضر مقدار روغن مصرفی در رستوران ها و تالارهای پذیرایی شهر زنجان در سال 1393 مورد ارزیابی قرار گرفت. در این شهر 68 رستوران و 18 تالارپذیرایی وجود دارد. با توجه به پرسش نامه ی تهیه شده مشخص شد، سالانه این رستوران ها و تالارهای نمونه برداری شده حدود 19 هزار لیتر روغن مصرف و به طور تقریبی نیمی از روغن مصرفی را دور می ریزند. میزان روغن های پسماند خوراکی در دانشگاه های این شهر بسیار بیش تر است. جمع آوری و تبدیل آن ها به سوخت پاک نقش موثری در کاهش آلودگی هوا و کمک به اقتصاد ملی می کند. هم چنین در این مطالعه امکان سنجی تولید بیودیزل از پسماند روغن های خوراکی در شهرستان زنجان به روش فرایند ترانس استری شدن در مقیاس آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. با تولید بیودیزل از روغن دورریز رستوران ها می توان هم به کاهش آلودگی محیط زیست روغن های دورریز کمک نمود و هم تولید سوختی کرد که در کاهش آلودگی هوا موثر است. با توجه به مقایسه ی جنبه های فنی، اقتصادی و محیط زیستی دیزل و بیودیزل می توان گفت استفاده از بیودیزل خالص و یا ترکیب دیزل و بیودیزل بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. کلمات کلیدی: چکیده افزایش قیمت و کاهش ذخیره های سوخت فسیلی، سبب تشویق پژوهشگران برای یافتن منابع تازه انرژی شده است. با توجه به هزینه ی روغن هایی که به عنوان ماده ی اولیه برای تولید بیودیزل مورد استفاده قرار می گیرند، یکی از مهم ترین عامل هایی که هزینه ی بیودیزل تولید شده را تعیین می کند، مدیریت مواد پسماند و استفاده از روغن های زاید است. برای این منظور در کار حاضر مقدار روغن مصرفی در رستوران ها و تالارهای پذیرایی شهر زنجان در سال 1393 مورد ارزیابی قرار گرفت. در این شهر 68 رستوران و 18 تالارپذیرایی وجود دارد. با توجه به پرسش نامه ی تهیه شده مشخص شد، سالانه این رستوران ها و تالارهای نمونه برداری شده حدود 19 هزار لیتر روغن مصرف و به طور تقریبی نیمی از روغن مصرفی را دور می ریزند. میزان روغن های پسماند خوراکی در دانشگاه های این شهر بسیار بیش تر است. جمع آوری و تبدیل آن ها به سوخت پاک نقش موثری در کاهش آلودگی هوا و کمک به اقتصاد ملی می کند. هم چنین در این مطالعه امکان سنجی تولید بیودیزل از پسماند روغن های خوراکی در شهرستان زنجان به روش فرایند ترانس استری شدن در مقیاس آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. با تولید بیودیزل از روغن دورریز رستوران ها می توان هم به کاهش آلودگی محیط زیست روغن های دورریز کمک نمود و هم تولید سوختی کرد که در کاهش آلودگی هوا موثر است. با توجه به مقایسه ی جنبه های فنی، اقتصادی و محیط زیستی دیزل و بیودیزل می توان گفت استفاده از بیودیزل خالص و یا ترکیب دیزل و بیودیزل بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. کلمات کلیدی: انرژی، بازیافت، بیودیزل، روغن زاید، مواد-پسماند.

مطالعه ی نظری ساز و کار برخی واکنشهای چند جزیی بدون کاتالیزگر به وسیله ی روشهای شیمی کوانتومی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم 1393
  مریم نعمتی   نعمت الله ارشدی

اگرچه کشف و شناسایی واکنشهای چند جزیی از بیش از یکصدسال پیش آغاز شده اما مکانیسم این واکنشها از نظر شیمی دانها مبهم است امروزه با استفاده ازرایانه های پرسرعت امکان بررسی مکانیسم این واکنشها با استفاده ازمکانیک کوانتومی بیش از گذشته امکان پذیر است.در این پروژه واکنش چند جزیی بدون کاتاایزگر یعنی علت سنتز مشتق های 3-آزا بای سیکلو هپتان با فضا گزینی بالا با استفاده از شیمی محاسبهی مورد بررسی قرار گرفته است.

سنتز و شناسایی کمپلکس های جدید باز شیف هیدرازین تیتانیم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1387
  مجید نظری   حسن حسینی منفرد

چکیده ندارد.

مطالعه کج فهمی معلمان شیمی در مفهوم آنتروپی در کتاب درسی شیمی دبیرستان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم پایه 1388
  معصومه شاه محمدی اردبیلی   رسول عبداله میرزایی

به دلیل اهمیت مفهوم آنتروپی در مباحث ترمودینامیک، این مفهوم در دوره های آموزش شیمی دانشگاه های دنیا و در سطح دبیرستان در برخی از کشورها مورد بررسی قرار می گیرد. آنتروپی در مقطع دبیرستان به شکلی ساده به عنوان عامل پیش برنده واکنش های شیمیایی و یا ساده تر از آن به صورت معیاری از بی نظمی سامانه معرفی می شود. در ایران نیز مفهوم آنتروپی در سال سوم دبیرستان مورد مطالعه قرار می گیرد. فرض می شود معلمان علوم دارای دانش و درک کافی در مورد موضوع مورد تدریس هستند. متاسفانه یافته های پژوهش، شواهدی را فراهم می کند که معلمان علوم دارای کج فهمی های مختلفی در دانش خود از مطالب علمی می باشند. این پژوهش سعی دارد تا با طرح پرسش هایی میزان درک معلمان شیمی شهر تهران را از مفهوم آنتروپی بررسی کرده و به کج فهمی ها و کاستی ها در درک این مفهوم مهم ترمودینامیکی بپردازد. در این تحقیق یک پرسشنامه شامل 9 سوال به دبیران شیمی ارائه گردید. جامعه آماری در این تحقیق دبیران شیمی شهر تهران در سال تحصیلی87 - 1386 بوده و پرسشنامه بین 178 تن از دبیران شیمی مناطق آموزشی مختلف شهر تهران با روش نمونه برداری در دسترس، توزیع گردید. نتایج نشان می دهد که پذیرفتنی ترین تعریف برای معلمان مفهوم "بی نظمی" آنتروپی می باشد و آن ها فقط برای تسهیل امر یاددهی و یادگیری از عبارت بی نظمی و نظم استفاده نمی کنند بلکه خود نیز تا حد زیادی به این عامل به عنوان اولین گام تعیین علامت s? باور دارند. آنان در کاربرد کلمه بی نظمی در بعد مولکولی و فرایندهای فیزیکی و شیمیایی دچار کج فهمی بوده و آن را معادل شلوغی و بهم ریختگی دانسته و این ویژگی را برای اجسام بزرگ که جابجایی آن ها تغییری در انرژی مولکول ها وذره ها ایجاد نمی کند نیز بکار می برند.