نام پژوهشگر: الهه قربالی

بناهای تاریخی نطنز در عصر شاه عباس اول صفوی
thesis دانشگاه الزهراء علیها السلام - دانشکده الهیات 1392
  الهه قربالی   فریبا پات

نطنز ازجمله شهر هایی است که در قرون گذشته از اهمیت بسیاریبرخوردار بوده است. امروزه کثرت ابنیه و آثار معماری برجای مانده در این شهرنشانگر قدمت تاریخی آن است. در میان این آثار، ابنیه یباقی مانده از عصر شاه عباس اول صفوی نمود ویژه ای دارد. عواملی چون موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی مناسب، وجود حیات وحش متنوع، واقع شدن در همسایگی اصفهان، پایتخت صفویان، موقعیت نظامی مناسب، قرارگرفتن در مسیر دو شاهراه ارتباطی کشور و حضور بزرگانی از نطنز، در دربار صفویه، در جذب شاه عباس و بزرگان درباری او نقش مهمی ایفا کردو نهایتاً همموجب شد پادشاه زمین های این شهر را ملک شخصی خود قرار دهد و دستور ساخت ابنیه ی مختلفی را برای بهره برداری بیشتر از امتیازات این شهر صادر کند. از جمله ی این بناها یک کاروانسرا بود که امروزه به کاروانسرای کوهاب شهرت دارد و از بناهای چهار ایوانی است که در مسیر شاهراه ارتباطی کشور ساخته شد و موجبات رفاه مسافران را فراهم ساخت. علاوه بر آن،عمارتی با نام تاج آباد در قسمت غربی شهر و در دامنه ی کوه کرکس بنا شد و توانست تفرجگاه تابستانی شاه قرار بگیرد و امروزه در کنار این عمارت بنای گلاب گیری و ساختمان حمام اختصاصی شاه عباس نیز به چشم می خورد. از دیگر بنا های ساخته شد در این زمان ساختمان مقبره ی باز شکاری شاه عباس بود که به دستور او بر روی کوهی بلند ساخته شد و به گنبد باز شهرت یافت.عمارت عباس آباد نیز از دیگر بنا هایی بود که در این زمان در ضلع شرقی شهر ساخته شد و از جمله عمارت های سکونتگاهی حکومتی قرار گرفت و شاه چند روزی از سال را در آن سپری می کرد. ساخت این یناها موجب شد اوضاع سیاسی،اقتصادی و اجتماعی نطنز سامان یابد و از طرفی شاه و بزرگان حکومتی به سبب حضورشان در نطنز مسقیماًَ بر امور این شهر نظارت داشته باشند.علاوه برموارد فوق،اطلاعات مفیدی نیز پیرامون اصول معماری،تزیینات،الگو های معماری،این دوره حاصل به واسطه ی بررسی این ابنیه حاصل شد.