نام پژوهشگر: سعیده فراهانی

نیاز سنجی دانشجو معلمان رشته علوم تربیتی (آموزش ابتدایی )دانشگاه فرهنگیان اراک و تطبیق نیازها با دروس تربیتی آن رشته
thesis دانشگاه الزهراء علیها السلام - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1393
  سعیده فراهانی   مژده وزیری

پژوهش حاضر با عنوان :« نیاز سنجی از دانشجو معلمان رشته علوم تربیتی (گرایش آموزش ابتدایی ) دانشگاه فرهنگیان اراک و تطبیق نیازها با دروس تربیتی آن رشته » و هدف کلی تشخیص نیازهای دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان در کسب یا تقویت ویژگیها و صلاحیتهای معلمی و مطابقت نیازها با دروس تربیتی موجود در برنامه درسی رشته مذکور ،تشخیص کم وکاستیهای موجود و ارایه راهکار اصلاحی در برنامه درسی موجود »انجام شده است . تحقیق حاضر از نوع توصیفی –پیمایشی است . جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجو معلمان رشته علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی مقطع کارشناسی ناپیوسته دانشگاه فرهنگیان اراک در سال 1393-1392 به تعداد 320 نفر بودند که از بین آنها 74 نفر بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی ومورگان انتخاب شد. برای انجام نیاز سنجی از روش دلفی و الگوی تحلیل وظیفه استفاده شده است. بر اساس روش دلفی پرسشنامه مرحله اول برای جمع آوری نظرات متخصصان و کارشناسان رشته علوم تربیتی تهیه شد . با استفاده از روش گلوله برفی پرسشنامه مورد نظر در اختیار 10 نفر اساتید دانشگاههای :اراک، فرهنگیان اراک ، شهید رجایی تهران وتعداد 10معلمین مجرب شهر اراک که به روش گلوله برفی انتخاب شده بودند قرار گرفت . این پرسشنامه در حقیقت مرحله اول جمع آوری اطلاعات نیاز سنجی بوده و شامل سوال باز پاسخ : «به نظر شما مهم ترین ویژگیها و صلاحیتهای یک معلم خوب چیست ؟» بود .پاسخهای به دست آمده در 50 گویه دسته بندی شد . این گویه ها در مرحله دوم در پرسشنامه محقق ساخته درسه سطح ویژگیهای شخصیتی ،تواناییهای حرفه ای و روابط بین فردی قرار گرفت . پرسشنامه ها بین دانشجو معلمان به طور هم زمان توزیع شد. در بررسی نتایج این پرسشنامه میانگین هر سوال در هر کدام از سطوح صلاحیت معلمی مورد بررسی قرار گرفت ؛در مولفه ویژگیهای شخصیتی بیشترین نمره میانگین، اختصاص به گویه "اعتماد به نفس "معلمان و کمترین میانگین به گویه"فکر نکردن به شغل خود به عنوان منبع در آمد و معیشت "، اختصاص داشت. در مولفه توانایی های حرفه ای بیشترین نمره میانگین اختصاص به گویه" توانایی اتنقال مطالب " توسط معلمان و کمترین میانگین به گویه"قدرت بیان" ، اختصاص داشت . در مولفه روابط بین فردی بیشترین نمره میانگین اختصاص به گویه کمک به شاگردان در به دست آوردن اعتماد به نفس "و کمترین میانگین به گویه "توانمندی در ارائه مشاوره به دانش آموزان" اختصاص یافت. در مرحله ی سوم پژوهش ابتدا هر مولفه به طور جداگانه با دروس تربیتی مورد تطبیق قرار گرفته و در پرسشنامه ی محقق ساخته در اختیار دانشجویان قرار گرفت . دراین پرسشنامه از دانشجویان خواسته شد میزان نیاز به مطالعه دروس ذکور را برای کسب یا تقویت مولفه مورد نظر انتخاب نمایند . نتایج به دست آمده میزان نیازدانشجویان به مطالعه دروس تربیتی را برای کسب یا تقویت ویژگیهای شخصیتی به ترتیب اولویت درس" روش ها وفنون تدریس 1و 2" بیشترین تاثیر و "اصول وفلسفه آموزش وپرورش "کمترین نشان داد ؛ بررسی دروس تربیتی برکسب یا تقویت تواناییهای حرفه ای نشان داد درس " اندازه گیری و سنجش پیشرفت تحصیلی" بیشترین تاثیر ودرس "اصول وفلسفه آموزش وپرورش" کمترین میانگین را به خود اختصاص داده است ؛ بررسی دروس تربیتی بر تقویت یا ایجاد روابط بین فردی نشان داد که درس" روان شناسی عمومی" بیشترین میانگین و" سازمان و مدیریت در آموزش و پرورش" کمترین میانگین را به دست آوردند . نتایج به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها نشانگر عدم کفایت محتوا ی دروس تربیتی «اصول و فلسفه آموزشو پرورش »و «سازمانها مدیریت در آموزش و پرورش » در بر آوردن نیاز های دانشجو معلمان رشته علوم تربیتی گرایش آموزش ابتدایی در برنامه درسی دانشگاه فرهنگیان میباشد . بدیهی است اصلاح برنامه موجود پس از نیاز سنجی دردانشگاه فرهنگیان به کمک متخصصان برنامه ریزی درسی گامی مهم در تربیت معلمان و ارتقاء نظام آموزشی خواهد بود .