نام پژوهشگر: محسن مردانی حسین آبادی
محسن مردانی حسین آبادی جمشید فرمانی
در این تحقیق به منظور تولید روغن دی آسیل گلیسرولی هیدرولیز جزئی روغن پالم اولئین با استفاده پنج آنزیم در یک محیط بدون حلال انجام شد. در ابتدا گزینش پذیری این آنزیم ها به سوی اسید های چرب اشباع در سه درجه هیدرولیز مختلف (5، 10 و 25 درصد) مقایسه گردید و نشان داده شد که گزینش پذیری فسفولیپاز لسیتاز اولترا، لیپوزیم rm im، لیپاز a و لیپاز ay به ترتیب به سوی اسیدهای چرب اشباع بیشتر می باشد. . در ادامه چهار پارامتر موثر در سرعت واکنش در سطوح مختلف شامل دمای واکنش (30 الی 50 درجه سانتی گراد برای لسیتاز اولترا، لیپاز a و لیپاز ay، 40 الی 80 درجه سانتی گراد برای لیپوزیم rm im و لیپوزیم tl im)، زمان واکنش (2 الی 10 ساعت)، میزان آب (30 الی 50 درصد وزنی روغن برای لسیتاز اولترا، لیپاز a و لیپاز ay، 3 الی 7 درصد وزنی روغن برای لیپوزیم rm im و لیپوزیم tl im)، و میزان آنزیم (10 الی 50 واحد بر گرم روغن برای لسیتاز اولترا، لیپاز a و لیپاز ay، 2 الی 10 درصد وزنی روغن برای لیپوزیم rm im و لیپوزیم tl im) با استفاده از طرح مرکب مرکزی چرخشی و بر اساس مدل سطح پاسخ با هدف تولید حداکثر اسید های چرب آزاد مدل و بهینه سازی شدند. در نهایت میزان مونو آسیل گلیسرول، دی آسیل گلیسرول و تری آسیل گلیسرول در روغن دی آسیل گلیسرول نهایی اندازه گیری شد و میزان دی آسیل گلیسرول تا 2/42 درصد وزنی با بیشترین مقدار برای فسفولیپاز لسیتاز اولترا غنی سازی شد. سپس روغن دی آسیل گلیسرولی در شرایط بهینه برای هر آنزیم تولید شد و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی روغن دی آسیل گلیسرولی تولید شده شامل نقطه ذوب لغزشی، عدد یدی، میزان چربی جامد، ترکیب اسید های چرب و پروفیل آسیل گلیسرولی مورد بررسی قرار گرفت. یکی از مزیت های این فسفولیپاز در مقایسه با سایر لیپازهای به کار گرفته شده در این تحقیق کاهش قابل ملاحظه میزان مونو آسیل گلیسرول ها در محصول نهایی به عنوان محصول فرعی می باشد. بنابراین با توجه به نتایج ذکر شده می توان از لسیتاز اولترا به عنوان کاندید مناسبی برای هیدرولیز جزئی روغن پالم اولئین به منظور تولید روغن دی آسیل گلیسرولی غنی از اسیدهای چرب غیر اشباع نام برد.