هدف این پژوهش، بررسی اثرات بیولوژیکی تفاله انگور بر تولید گازمتان، تجزیه پذیری و بهبود عملکرد در نشخوارکنندگان بود. تفاله انگور و تفاله لیموترش باقیمانده از تولید آب میوه جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. تفاله ها با تهویه مناسب خشک شدند و ترکیبات شیمیایی آنها تعیین گردید. آزمون تولید کل گاز و نیز تولید گاز متان (طی زمان های صفر، 3، 6، 9، 12، 24، 48، 72 و 96 ساعت تخمیر شکمبه ای) با 6 تیمار شامل تفاله انگور، تفاله لیموترش و شاهد (بدون و حاوی پلی اتیلن گلیکول-peg) در قالب طرح کاملاً تصادفی (با 3 تکرار) انجام شدند. تجزیه پذیری (ماده خشک، ماده آلی و پروتئین) طی زمان های مختلف انکوباسیون (صفر، 4، 8، 16، 24، 48، 72 و 96 ساعت) با استفاده از 3 راس گاو فیستوله-شده برای سه ماده خوراکی(تفاله های انگور و لیموترش و شاهد)، در قالب طرح بلوک کاملاً تصادفی (با 3 تکرار در هر دام) صورت گرفت. تفاله انگور در 5 سطح (صفر، 20، 40، 60 و80 درصد) با طرح کاملاً تصادفی جایگزین علوفه یونجه در جیره 30 راس بره های نر نژاد افشاری (طی سه ماه) شد. سپس فراسنجه های عملکردی مشتمل بر خوراک مصرفی روزانه، افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک تعیین شدند. همچنین متابولیت های خونی شامل گلوکز، نیتروژن کل و نیتروژن اوره ای خون در هر 28 روز یک بار اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد: پروتئین خام، چربی خام، خاکسترخام، دیواره-سلولی، لیگنین خام و تانن کل تفاله انگور به ترتیب 3/8 ،7/6، 7/3، 6/57، 4/34 و 5/4 درصد ماده خشک بود. میزان تولید کل گاز و گازمتان(میلی لیتر در 24 ساعت تخمیر)، قابلیت هضم ماده آلی (درصدماده خشک) و انرژی قابل متابولیسم (مگاژول بر کیلوگرم) تفاله انگور بدون peg به ترتیب 5/20، 3/13، 0/37، 6/5 و نیز در تفاله انگور حاوی peg به ترتیب 3/28، 7/27، 0/44، 7/6 بود. افزودن peg به تفاله انگور منجر به افزایش معنی داری در تولیدگاز و انرژی قابل متابولیسم شد. اضافه کردن پلی اتیلن گلیکول باعث تغییر رفتار دوگانه ای در میزان تولیدگازمتان شد به نحوی که در تفاله های انگور و لیموترش به ترتیب باعث افزایش و کاهش معنی داری در تولید گازمتان گردید. تجزیه پذیری ماده خشک، ماده آلی و پروتئین تفاله انگور (طی 24 ساعت انکوباسیون) به ترتیب 2/31، 3/35، 8/48 درصد ماده خشک و تفاله لیموترش به ترتیب 5/80، 0/82، 5/89 درصد ماده خشک به دست آمد. پروتئین قابل متابولیسم (در شرایط نگهداری) تفاله انگور، لیموترش و علوفه یونجه به ترتیب 9/53، 7/51 و 9/97 گرم در کیلوگرم شد. خوراک مصرفی روزانه(گرم)، افزایش وزن روزانه(گرم) و ضریب تبدیل خوراک و برخی متابولیت های خونی بره های آزمایشی تغذیه شده با مصرف سطوح مختلف تفاله انگور، دارای تفاوت معنی داری بودند. میزان خوراک مصرفی روزانه(گرم)، افزایش وزن روزانه(گرم) و ضریب تبدیل خوراک بره ها در تیمار 40 درصد تفاله انگور جایگزین یونجه، به ترتیب 6/1675، 1/218 و 7/7 شدند. همجنین گلوکز، نیتروژن و نیتروژن اوره ای خون بره های تغذیه شده 40 درصد حاوی تفاله انگور جایگزین یونجه (در پایان آزمایش)، به ترتیب 5/70، 3/8 و 0/21 میلی گرم بر دسی لیتر بودند. درمجموع اثرات بیولوژیکی تفاله انگور باعث کاهش تولید گازمتان و تجزیه پذیری گردید که منجر به بهبود فراسنجه های عملکرد در بره های آزمایشی شد. براساس کمترین ضریب تبدیل خوراک، بره های تغذیه شده با 40 درصد تفاله انگور جایگزین یونجه، مناسب ترین عملکرد رشد را داشتند. به نظر می رسد مصرف بهینه تفاله انگور می تواند باعث کاهش هزینه خوراک بره های پرواری و افزایش عملکرد رشد، گردد.