نام پژوهشگر: نجم‌الدین مرتضوی

بررسی واکنش برخی ارقام بادام دیر گل به سرما در مراحل مختلف فنولوژیکی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1387
  الهه خرم   علی ایمانی

خسارت سرما به جوانه های گل بادام از عوامل محدود کننده کشت و کار آن در دنیا می باشد. این تحقیق به منظور بررسی واکنش ارقام بادام (آ93، بومی، ربیع، شاهرود21، مارکونا و 144 یزد) به خسارت سرما در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار بر اساس آزمون های آزمایشگاهی انجام گرفت. در این پژوهش ارقام انتخابی بادام در پنج مرحله فنولوژیکی (خواب عمیق جوانه، تورم جوانه، غنچه صورتی، شکوفایی و ریزش گلبرگ) تحت تاثیر تیمارهای سرمایی مختلف قرار گرفتند. در طی آزمایش برخی صفات مورفولوژیکی جوانه ها و همچنین درصد خسارت سرما (میزان قهوه ای شدن بافت)، صفات فیزیولوژیکی (نشت یونی، میزان پرولین و میزان کربوهیدرات های محلول) مورد ارزیابی قرار گرفتند. محاسبات آماری نشان داد که میزان آسیب سرمایی در بادام شدیداً تحت تاثیر ژنوتیپ و مرحله فنولوژیکی می باشد. به طوری که در مرحله تورم جوانه آسیب سرمایی در دمای 10- درجه سانتیگراد در ارقام مورد آزمایش به ترتیب (5/5، 17/85، 85/62، 4/56، 3/61 و 51/56 درصد) بود. همچنین در مرحله غنچه صورتی در دمای 7- درجه سانتیگراد میزان خسارت سرما برای ارقام به ترتیب (4/54، 4/69، 1/76، 8/68، 70، 5/75 درصد) مشاهده شد. در مرحله شکوفایی کامل در دمای 3- درجه سانتیگراد میزان آسیب سرمایی در ارقام به ترتیب (65، 60، 70، 100، 100 و 100 درصد) ارزیابی شد. نتایج بررسی صفات فیزیولوژیکی نشان داد که در مرحله تورم جوانه میزان نشت یونی، با درصد آسیب سرمائی در ارقام بادام رابطه مستقیم دارد، اما بین درصد آسیب سرمایی و میزان پرولین در مرحله غنچه صورتی ارتباط معنی داری بین ارقام مشاهده نشد. میزان کربوهیدرات محلول در مرحله شکوفایی کامل در ارقام مورد آزمایش متفاوت بود به طوری که ارقام با بیشترین میزان کربوهیدرات محلول، مقاومت به سرمای بیشتری نشان دادند. در رقم مارکونا با 2/24 میلی گرم بر گرم وزن تر کربوهیدرات محلول میزان آسیب سرما 60 درصد ولی در رقم ربیع با 3/23 میلی گرم بر گرم وزن تر کربوهیدرات محلول، آسیب سرما 100 درصد مشاهده شد

تاثیر کودهای آلی بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی ریحان بنفش
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1393
  منصور احمدی   نجم الدین مرتضوی

گیاه دارویی ریحان بنفش یکی از مهمترین گیاهان دارویی است که اسانس آن در صنایع مختلف داروسازی، آرایشی و بهداشتی استفاده می¬شود. مدیریت کود یک عامل مهم در کشت گیاهان دارویی می¬باشد. کاربرد کودهای آلی در تولید این گیاهان با هدف حذف یا کاهش قابل ملاحظه مصرف نهاده¬های شیمیایی و همچنین افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود رشد و کیفیت گیاه اهمیت زیادی برخوردار است. به همین منظور آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان با پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی با ده تیمار و سه تکرار بر روی گیاه ریحان به اجرا درآمد. در این آزمایش تیمارها شامل سه سطح کود دامی (10،15 و 5 تن در هکتار)، سه سطح ورمی کمپوست (15،10و 5 تن در هکتار) و سه سطح کود مرغی (15،10و 5 تن در هکتار) به همراه تیمار شاهد مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق صفاتی مانند ارتفاع بوته، سطح برگ، تعداد شاخه فرعی، وزن خشک برگ و درصد اسانس اندازه¬گیری شد. نتایج نشان داد که مصرف هر سه نوع کود بر صفات اندازه¬گیری شده تاثیر گذار است بدین صورت بشترین مقدار صفات اندازه¬گیری شده در تیمار 15 تن ورمی کمپوست در هکتار بدست آمد. درصد اسانس به طور معنی¬داری با کاربرد کودهای آلی افزایش یافت به طوری که بیشترین مقدار بترتیب از تیمارهای 15 تن ورمی¬کمپوست (12/1 درصد) و 10 تن ورمی¬کمپوست (1/1 درصد) بدست آمد. به علاوه، نتایج تجزیهgc و gc/ms نشان داد که ترکیبات اصلی اسانس یعنی متیل¬کاویکول و لینالول با اعمال تیمارها تغییر می-کند.