چکیده ندارد.

شش گونه از جنس آگابوس (agabus) از بین تمامی قاب بالان آبزی که از سال 1348 تا بهمن 1377 از تمامی زیستگاههای آبی ایران جمع آوری شده، و در " مجموعه حشرات " در بخش زیست شناسی، دانشگاه شیراز (cesu) نگهداری می شوند شناسایی گردیده اند. گونه های فوق در 314 بار از بین بیش از 2000 بار نمونه برداری یافت شدند. شناسایی گونه ها توسط دکتر نیلسون (سوئد)-و دکتر ویوالکا (اتریش ) تایید شده است . یک گونه بنام a.nabulosus برای فون ایران برای اولین معرفی می گردد. جزئیات پرامنش استانی و زیستگاهی دیگر گونه ها نیز، که در منابع از وجود آنها در ایران تنها به نام ایران (یا پرسیا) نام برده شده است ، همراه با مشروح پراکنش گونه ها در این پروژه ارائه می گردد. بازنگری مقدماتی جنس آگابوس براساس توصیف کامل گونه ها همراه با طراحی های دقیق (که همگی از روی گونه های فوق انجام گردیده است ) صورت گرفته است . در این بازنگری از توصیف هایی که از جنس فوق در منابع مربوط به مناطق پالئارکتیک موجود است ، و مقایسه نمونه های ایرانی با نمونه هایی که از گونه های این جنس از نواحی مختلف پالئارکتیک در "مجموعه حشرات " در بخش زیست شناسی، دانشگاه شیراز نگهداری می شود استفاده شده است . نتایج این بررسی ها، هر چند نشان دهنده تعدادی تفاوتهای ریختی می باشد، اما برای اعلام نتیجه قطعی تر تعداد بسیار بیشتری نمونه از ایران و نیز دسترسی به منابع و نمونه های دیگر از سایر مناطق پالئارکتیک ، لازم است . گونه ها از نظر ریخت نیز با یکدیگر مقایسه شدند، و تقریبا در تمام پارامترهایی که در نظر گرفته شده بود تنوع قابل توجهی را نشان دادند. بعبارت دیگر این گونه ها به نحو چشمگیری از یکدیگر قابل تمیز می باشند، گر چه همگی کم و بیش ویژگیهای عمومی جنس را نشان می دهند. پرسش هایی که در این مورد مطرح می شود این است که آیا این شش گونه در حال نزدیک شدن (همگرایی) یا دور شدن (واگرایی) نسبت به یکدیگر بوده یا متعلق به بیش از یک جنس می باشند. پاسخ به این پرسش کار بیشتر در مسیر را می طلبد و نتایج پروژه حاضر می تواند بعنوان خاستگاه مناسبی جهت مطالعات بعدی مورد استفاده قرار گیرد. جنسیت های نر و ماده در جنس (سرده) آگابوس با کمک یک ویژگی به خوبی از یکدیگر قابل تمیز می باشند، به تعدادی ویژگیهای دیگر نیز در منابع اشاره شده است . اما تعداد دیگری نیز در این پروژه تشخیص داده شده است ، از جمله رنگ سطح پشتی بدن، نوع پراکنش نقاطی که بر روی سطح پشتی بدن قرار دارد، تعداد، شکل و آرایش خارهای بندهای ران و ساق، اندازه و شمل پنجول ها و غیره. بررسی مختصری بر روی پخش جغرافیایی شش گونه فوق در ایران انجام گرفت . براساس این بررسی سه گونه a. conspersus، a. biguttatus و a.bipustulatus در اکثر استانهای کشور یافت می شوند، اما سه گونه دیگر یعنی a.nebulosus، a. chalconatus و a.faldermanni از استانهای غربی کشور، در طول دامنه کوه های زاگرس یافت شده اند. بازنگری مقدماتی روی تنوع زیستگاهی این گونه ها نماینگر آن است که a. conspersus و a. nebulosus زیستگاههای ساکن را برای زیستن ترجیح می دهند، در حالیکه دیگر گونه ها بیشتر از آبهای جاری جمع آوری شده اند، از لحاظ تعدا نمونه، تنوع زیستگاهی، پراکنش جغرافیای، گونه a. conspersus بیشترین و گونه a. faldermanni کمترین تعداد نسبت به سایر گونه های یافت شده را دارا می باشند.

بررسی ها و مقایسه های اولیه از نمونه های گونه enochrus quadripunctatus herbest در ایران با نمونه های منطقه پالئارکتیک موجود این گونه در مجموعه حشرات بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز و همچنین با ویژگیهای این گونه در منابع، گویای تفاوتهای چشم گیری بین کلیه نمونه ها و ویژگیهای موجود در منابع می باشد. این تفاوتها به اندازه ای بود که این سوال را مطرح نمود، که آیا این گونه یک گروه - گونه است یا خیر؟ به همین دلیل بررسی و مطالعه این گونه بعنوان موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد انتخاب گردید.

پنج گونه از جنس سیلامبوس (coelambyus) از بین هزاران نمونه قاب بال آبزی که از سال 1348 به بعد از تمامی زیستگاه های آبی ایران جمع آوری شده و در "مجموعه مرجع حشرات " در بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز نگهداری می شوند، شناسایی شدند. گونه های فوق در 447 بار از بین حدود 2000 بار نمونه برداری یافت شدند. شناسایی گونه ها توسط دکتر بیلتون (انگلستان) و دکتر فری (آلمان) تایید گشته است . توصیف گونه ها برای فون ایران برای اولین بار صورت گرفته و علاوه بر آن تمامی طراحی ها و عکس های میکروسکوپ الکترونی اسکن که از روی نمونه ها انجام شده است اصل می باشد. دو گونه c. saginatus, c. impersopunctatus برای فون ایران جدید بوده و در این پروژه معرفی می شوند. بازنگری مقدماتی جنس coelambus براساس توصیف کامل گونه ها، طراحی ها و عکس ها میکروسکوپ اسکن و با استفاده از توصیف هایی که از جنس فوق در منابع (مربوط به مناطق پالئارکتیک) موجود است و مقایسه نمونه های ایران با نمونه هایی از این گونه ها از سایر نواحی پالئارکتیک که در "مجموعه حشرات " بخش نگهداری می شوند انجام گرفت . نتیجه اختلاف قابل توجهی را بین گونه های ایرانی این جنس با توصیف های جنس coelambus از سایر نواحی پالئارکتیک نشان نداد. برای دسترسی به نتیجه قاطع می بایستی نمونه های بسیار بیشتری از گونه های فوق از ایران و سایر نقاط پالئارکتیک با یکدیگر مقایسه شده و از سایر داده های موجود نیز (مانند منابع بیشتر) نهایت بهره وری انجام گیرد. آنچه که در این پروژه انجام شد اولین و پایه ای ترین قدم در این مسیر بود. پنج گونه فوق از نظر ریخت خارجی نیز با یکدیگر مقایسه شدند. نتیجه بسیار جالب بود و نشان داد که این گونه ها از جهات مختلف با یکدیگر بسیار متفاوت می باشند. پرسش هایی که این مورد مطرح می شود آن است که آیا این پنج گونه در حال نزدیک شدن (همگرایی) یا دور شدن (واگرایی) نسبت به یکدیگر بوده و یا متعلق به بیش از یک جنس می باشند. پاسخ به این پرسش ها پروژه های دیگری را می طلبد و منطقی به نظر می رسد که نتایج پروژه حاضر به عنوان پایه ای برای آن پروژه ها باشد. با توجه به کمبود اطلاعات در منابع موجود در مورد اختلاف های ریختی بین دو جنس نر و ماده در افراد این جنس و براساس مطالعات توصیفی مشروحی که بر روی گونه های فوق انجام گرفت ، سعی در پیدا نمودن تفاوت های مشخص بین دو جنس نر و ماده شد. نتایج به دست آمده اختلاف های متعددی، شامل رنگ کلی بدن، وضعیت خطوط روی قاب ها، و نظایر آن را نشان می دهد. به اختلاف بین پنجول ها در پاهای جلویی در محدودی از منابع اشاره شده است . ولی اختلاف های قابل توجهی در دو پای دیگر نیز مشاهده گردید. بررسی مختصری نیز بر روی پخش جغرافیایی پنج گونه فوق در ایران انجام شد. براساس این بررسی گونه های c. orthogrammus, c. confluens در اکثر استانها یافت می شوند، گونه c. enneagrammus در مناطق جنوب غربی، غرب و مرکزی و گونه های c.saginatus, c. impersopunctatus تنها در یک استان (خوزستان، جنوب غربی) وجود دارند. از لحاظ تعداد، نمونه های گونه c. confluens بیشترین و c. imperasopuntatus کمترین تعداد در بین گونه های این جنس را دارند.

معلومات در مورد فون قاب بالان آبزی ایران بسیار ناچیز و پراکنده می باشد. بنابراین در گزارش های مربوط به آنها از این ناحیه در پالئارکتیک شکاف عمیقی وجود دارد. بررسی سیستماتیکی فون ایرانی این قاب بالان ، که از حدود سه دهه پیش در بخش زیست شناسی ، دانشگاه شیراز شروع شده بیشتر زیستگاههای آبزی ایران را شامل شده است. سیستمهای آبی در پارک ملی بمو در نزدیکی شیراز یکی از مکانهایی است که در سال های مختلف و یا زمان های مختلف در یک سال نمونه برداری از آن انجام شده است. این پروژه بر روی نمونه های جمع آوری شده از آن پارک تمرکز دارد.