نام پژوهشگر: مرتضی بابایی

بررسی فقهی حقوقی قاعده ی غرور در مسئولیت مدنی و تطبیق آن با حقوق انگلیس
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و فرهنگ - دانشکده علوم انسانی 1392
  مرتضی بابایی   محمد باقر پارساپور

یکی از موجبات مهم ضمان در فقه امامیه و حقوق ایران غرور است .که به استناد آن شخص فریب خورده ای که از قول یا فعل دیگری زیانی دیده یا غرامتی را متحمل شده است می تواند به فریب دهنده مراجعه کند . این قاعده در حقوق ایران آنگونه که در فقه بدان پرداخته شده مورد توجه قرار نگرفته است . در حقوق انگلیس این موضوع در باب مسئولیت مدنی تحت عنوان دعوای ناشی از فریب بررسی شده است . بنا به نظر نگارنده غرور از عناوین غیر قصدیه است . در حالی که در حقوق انگلیس قصد خدعه و فریب از شرایط تحقق عنوان غرور شناخته شده است . دلیل عمده براعتبار قاعده غرور بنای عقلا است . بر این اساس چنانچه غار ،جاهل به واقع باشد هر چند عنوان غرور تحقق می یابد ولی نمی توان او را در برابر مغرور مسئول دانست .موضعی که در حقوق انگلیس نیز مورد پذیرش قرار گرفته است . در فصل پایانی که در آن به نوع فعالیت و نقش واسطه های الکترونیکی به خصوص رادیو و تلویزیون در شناسایی مسئولیت مدنی این واسطه ها در کنار غار ( اصلی) پرداخته شده است ، این نتیجه به دست آمده است که چنانچه رسانه ها به وظیفه خود در انتشار تبلیغات اغوا گرانه عمل ننمایند درکنارغار(اصلی) مسئول جبران خسارات وارد بر دیگران خواهند بود . ولی اگر به وظیفه کنترلی خویش عمل نموده و با این حال خود رسانه فریب بخورد زیان دیده فقط می تواند به غار اصلی ( سفارش دهنده ) مراجعه کند . کلید واژه : غرور ، تدلیس ، عناوین قصدی و غیر قصدی ، ضمان ، مسئولیت مدنی ، واسطه های الکترونیکی .