نام پژوهشگر: مریم افشارزاده

پژوهشی پیرامون مکتوبات امیر مومنان علی (ع)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1380
  علی زرنگار   جعفر نکونام

این پایان نامه از سه فصل تشکیل شده است : فصل اول این پژوهش ، به جفر و مصحف حضرت فاطمه (س) اختصاص دارد . جفر ، پوست بز یا بره ای است که بر روی آن علم ماکان و مایکون نوشته شده است . همچنین جفر، ظرف و وعا برای اشیا ذی قیمتی ، همچون سلاح رسول خدا ( ص) و کتب یوده است . مصحف فاطمه که به املای حضرت فاطمه (س) و دست خط حضرت علی (ع) است ، خبر از حوادث آتیه می دهد . این مصحف بعد از وفات رسول خدا (ص) نوشته شد. فصل دوم ، به صحیفه جامعه می پردازد که مهمترین مکتوب حضرت علی (ع) است ، راجع به محتوای آن آمده است که در آن تمام چیزهایی که مردم احتیاج دارند، وجود دارد ، حتی دیه خراش هم در آن ذکر گردیده است . مصحف علی (ع) عنوان دیگر این مکتوب است ، که بر جنبه قرآنی آن اشاره دارد. صحیفه جامعه ناظر بر بعد تاویل و احکام مورد نیاز مردم بوده ، و براین اساس ، تنها حاوی احکام به نظر می رسد. صحیفه الفرائض - نیز بخشی از همین مکتوب است که به علت داشتن احکام مربوط به فرائض و ارث ، صحیفه ای جدا به نظر می رسد. صحیفه ای در حمایل شمشیر رسول خدا (ص) ، صحیفه ای است که حاوی یک سری مطالب است ، که از کیفیات دقیق آن ، تصویر روشنی بدست نیامده است . گرچه منابع اهل سنت و شیعه ، به این موضوع ، همانند حرمت شهر مدینه ، حدث ، دیه ، فرائض صدقه ، اشاره می کنند. فصل سوم اختصاص به محتوای کتاب علی (ع) دارد. احادیث پیرامون هر موضوع ، ذیل آن آورده شده است . در پایان نیز قصه اصحاب سبت و داستان روز غدیر و نتیجه گیری از مطالب آمده است .