گیاهان دارویی به عنوان یکی از منابع عمده تولید متابولیت های ثانویه شناخته شده اند. با توجه به اهمیت اقتصادی و کاربردهای فراوان گیاه دارویی پونه در صنایع ، تکثیر و گسترش آن به صورت آزمایشگاهی و گلخانه ای اهمیت ویژه ای دارد. با استفاده از کشت گیاه در شرایط درون شیشه ای، علاوه بر دسترسی به منبع اولیه دارو در شرایط کنترل شده و مستقل از محیط، افزایش تولید ترکیبات نسبت به گیاه رشد یافته در شرایط طبیعی و تولید ترکیبات جدید نیز امکانپذیر می گردد.هدف اصلی از انجام این تحقیق بهینه سازی القا کالوس در پونه (mentha pulegium) و همچنین انجام کشت سلول برای بررسی متابولیت های ثانویه در کشت سلولی این گیاه و مقایسه آن با گیاه طبیعی است. به منظور القای کالوس و یافتن بهترین ریزنمونه و ترکیب هورمونی محیط کشت، از محیط کشت ms و ترکیبات مختلف تنظیم کننده های رشد گیاه bap در سطوح 0 و 5/0 میلی گرم بر لیتر به همراه 2,4-d در سطوح 0 ، 1 ، 2 و 4 میلی گرم در لیتر و سه ریز نمونه ساقه، برگ و ریشه در 3 تکرار استفاده شد. ریزنمونه ساقه و ترکیب هورمونی2,4-d با غلظت mg/l 1 به عنوان بهترین ها انتخاب شدند. برایتهیهمحیطکشتپایهسوسپانسیونسلولی، بهترین محیط کشت کالوس زایی بدونافزودنآگارمورد استفاده قرار گرفت. از الیسیتور های مخمر در چهار سطح (20، 40، 60 و 80 میلی گرم در لیتر) و سالسیلیک اسید در چهار سطح (2، 4، 6 و 8 میلی گرم در لیتر) به منظور بررسی تغییرات کمی مواد موثره استفاده شد.