نام پژوهشگر: محمدعلی ابراهیم زاده
معصومه شریفی سودکلایی اسدالله تیموری یانسری
این آزمایش به منظور تعیین فراسنجه های تجزیه پذیری شکمبه ای ماده ی خشک، الیاف نامحلول در شوینده خنثی و اسیدی و لیگنین 11 واریته ی جو در ایران که شامل صحرا، نصرت، نیمروز، یوسف، کویر، ماکویی، فجر30، والفجر، ریحان03، بهمن و uh-12، و بررسی ارتباط آن ها با دو ترکیب اسید هیدروکسی سینامیک (اسیدهای فرولیک و پاراکوماریک)، انجام شد. ابتدا محتوی ماده ی خشک و ترکیبات شیمیایی (پروتئین خام، نشاسته، خاکستر خام، چربی خام، الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی و لیگنین نامحلول در شوینده ی اسیدی، اسید فرولیک و پاراکوماریک) در واریته های مختلف تعیین شد. سپس به منظور تعیین فراسنجه های تجزیه پذیری شکمبه ای ماده ی خشک، الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی و لیگنین نامحلول در شوینده ی اسیدی از سه رأس گوسفند نژاد زل مازندرانی (تقریباً دو ساله با وزن 2 ± 35 کیلوگرم)، مجهز به فیستولای شکمبه ای در قالب طرح کاملاً تصادفی استفاده شد. سه گرم نمونه دانه ی جو در کیسه های نایلونی به قطر منفذ 5±40 میکرومتر و به ابعاد 14×7 سانتی متر در زمان های صفر، 1، 3، 6، 9، 12، 24، 36، و 48 ساعت شکمبه گذاری شدند. تنوع زیادی در محتوی ترکیبات شیمیایی در بین 11 واریته ی جو وجود داشت. نوع واریته ی جو اثر معنی داری بر فراسنجه های تجزیه پذیری ماده ی خشک، الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی و لیگنین نامحلول در شوینده ی اسیدی داشت. مقدار ماده ی خشک واریته های جو از 52/82 تا 35/97 درصد، با میانگین 94/89 درصد متغیر بود. ریحان03 در مقایسه با سایر واریته ها بیش ترین مقدار ماده خشک را به خود اختصاص داد (0001/0 > p). مقدار الیاف نامحلول در شوینده های خنثی و اسیدی و لیگنین نامحلول در شوینده ی اسیدی نیز به ترتیب از با 64/9 تا 34/27، و 03/2 تا 52/7 و 87/0 تا 03/3، با میانگین های 93/22، 23/6 و 17/2 درصد، متغیر بود و بیش ترین آن ها به ترتیب به واریته های بهمن و والفجر و نیمروز، و کم ترین آن ها به uh-12 تعلق داشت (0001/0 > p). بررسی دقیق تر این ارتباط با استفاده از تحلیل های همبستگی و رگرسیون نشان داد که ترکیبات دیواره ی سلولی به ویژه اسید فرولیک و پاراکوماریک و لیگنین نامحلول در شوینده ی اسیدی اثر منفی بر تجزیه پذیری دانه ی جو در نشخوارکنندگان داشت.
رویا فضلی نورالدین نظرنژاد
برای آنالیز شیمیایی مواد استخراجی از پوست چهار گونه درختی راش، ممرز، صنوبر و بلوط که از نظر دارویی و صنعتی که می توانند دارای اهمیت باشند و درصد حجمی زیادی از جنگل های شمال کشور را به خود اختصاص می دهند، نمونه-گیری شد. آزمایش ها و نتایج نشان داد که درصد کلی مواد استخراجی پوست چهار گونه ذکر شده شامل راش، ممرز، صنوبر و بلوط با حلال استن به ترتیب 5/16، 2/17، 9/15 و 7/25 درصد است. فنل ها دسته ای از آنتی اکسیدان های طبیعی هستند که بخش مهمی از مواد استخراجی پوست را تشکیل می دهند. آنتی اکسیدان های موجود در مواد غذایی اثرات زیان بخش رادیکال های آزاد را خنثی کرده و در پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی، سرطان، بیماریهای دژنراتیو (پارکینسون و آلزایمر) نقش مهمی را ایفا می کنند. به علت اثرات سمی آنتی اکسیدان های صنعتی، اخیرا تلاش برای یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی به خصوص با منشا گیاهی افزایش یافته است. از آنجا که اطلاعات کمی از فعالیت آنتی اکسیدانی درختان ذکرشده دردسترس است، در این پایان نامه ضمن اندازه گیری محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی، خاصیت آنتی اکسیدانتی عصاره استنی پوست درختان فوق با روشهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرارگرفت. روش نخست، بر اساس توانایی عصاره ها در به دام اندازی رادیکال dpph (دی فنیل پیکریل هیدرازیل) می باشد، در روش دوم قدرت احیاء کنندگی نمونه ها با اهداء الکترون به آهن??? و احیای آن به آهن ?? بررسی شد، در روش سوم به دام اندازی رادیکال نیتریک اکساید بررسی شد یعنی با تولید بیش از حد نیتریک اکساید، واکنش های زنجیره ای آغاز می گردد، در روش چهارم میزان جذب پراکسیدهیدروژن ارزیابی شد و در نهایت برخی ترکیبات فنلی موجود در مواد استخراجی پوست، از نظر کمی به وسیله کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا(hplc) ارزیابی و شناسایی شدند. میزان محتوای تام فنلی برای گونه های بالا به ترتیب راش 2/201، ممرز 2/224، صنوبر 208 و بلوط 73/199 و محتوای تام فلاونوئیدی برای راش 6/9، ممرز 8/10، صنوبر 9/20 و بلوط 1/11 میلی گرم در میلی لیتر عصاره به دست آمد. در نهایت، طبق نتایج حاصل می توان گفت که عصاره های استنی پوست چهار گونه فوق دارای اثرات آنتی اکسیدانی مناسبی در مقایسه با استانداردها هستند. از نظر کمی فنل اسیدگالیک در راش، ممرز و بلوط و فنل اسیدکوماریک در صنوبر دارای بیشترین مقادیر ترکیبات فنلی بودند. اسیدکوماریک در تمامی عصاره ها وجود داشت و در گونه بلوط با 5/37 میلی گرم بر گرم عصاره دارای بیشترین مقدار بود.
زهره صنوبری ناصر جعفری
در حال حاضر خطر آلودگی فلزات سنگین در سیستم های آبی، یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی محسوب می شود. پایداری و تجزیه ناپذیری عناصر و یون های فلزی موجود در فاضلاب های صنعتی حاصل از صنایع گوناگون و همچنین ورود آنها به محیط، آنها را به یکی از معضلات مهم محیط زیست و فاکتوری خطرناک برای سلامت انسانها و سایر موجودات مبدل ساخته است. تکنولوژی جذب زیستی یک روش بسیار موثر و مقرون به صرفه به منظور حذف یون های فلزی سنگین موجود در آب های آلوده می باشد. بسیاری از میکروارگانیسم ها از جمله جلبک ها توانایی جذب انتخابی یون های فلزات سنگین را از محلول های آبی دارند. جذب زیستی عمدتا به تمایل بین یون های فلز و سایت های اتصال سلول بستگی دارد. در این تحقیق توانایی کلادوفورا گلومراتا از جلبک های سبز رشته ای برای جذب زیستی فلز سنگین نیکل(ii) بررسی گردید. جلبک مورد نظر از سواحل دریای خزر در بابلسر جمع آوری شد. در این بررسی اثرات برخی از پارامترهای مهم از قبیل ph، زمان تماس و غلظت های مختلف آلاینده فلزی برجاذب زیستی جلبک مورد توجه قرار گرفت. در بررسی همدماهای جذب سطحی لانگموئیر و فرندلیچ برای یون های نیکل (ii) و براساس ضرایب همبستگی خطی آنها می-توان نتیجه گرفت، داده های مربوط به جذب زیستی نیکل(ii) تناسب بهتری با مدل همدمای تعادلی لانگموئیر(9096/0=r2) دارد. علاوه بر جذب زیستی، مطالعه ای نیز برروی محتوای فنل و فلاونوئید و اثر به دام اندازی رادیکال های آزاد بر روی جلبک تحت تنش فلز سنگین نیکل در ph های مختلف انجام شد. این مطالعه افزایش معنی دار میزان فنل، فلاونوئید و نیز اثر به دام اندازی رادیکال های آزاد در مقایسه با نمونه شاهد را نشان داد. این تحقیق می تواند جهت حذف آلاینده های فلزی از جمله نیکل موجود در فاضلاب های شهری و صنعتی مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
صالحه نظری نورالدین نظرنژاد
پوست درختان جنگلی شامل ترکیبات پلیمری و پلی فنلی هستند که می توانند کاربرد های پزشکی و صنعتی داشته باشند. این پژوهش با هدف استخراج و تعیین مقدار فنل و فلاونوئید تام با حلال اتانول از پوست چهار گونه اکالیپتوس، افرا، توسکا و کاج و اندازه گیری کمی برخی ترکیبات فنلی با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc) انجام گرفته است. ترکیبات فنلی دسته ای از ترکیبات شیمیایی گیاهی و از جمله آنتی اکسیدان های شناخته شده می باشند که دارای اثرات درمانی و حفاظتی بسیاری می باشند. این آنتی اکسیدان ها را می توان از پسماندهای پوست درختان استخراج کرد. آنتی اکسیدان ها با خنثی سازی رادیکال های آزاد باعث کاهش خطر ابتلاء به بیماری های قلبی- عروقی و سکته می شوند و از پیشرفت سرطان ها جلوگیری می کنند. به علت اثرات سمی آنتی اکسیدان های مصنوعی، اخیراً تلاش برای یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی به خصوص با منشاء گیاهی افزایش یافته است. اطلاعات موجود از فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره پوست درختان کم می باشد، به همین منظور ضمن اندازه گیری محتوای تام فنلی و فلاونوئیدی، خاصیت آنتی اکسیدانتی عصاره اتانولی پوست درختان فوق با روشهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در روش نخست، توانایی عصاره ها در به دام اندازی رادیکال dpph (دی فنیل پیکریل هیدرازیل) ارزیابی شد. در روش دوم قدرت احیاء کنندگی نمونه ها با اهداء الکترون به آهن ??? و احیای آن به آهن ?? بررسی شد. در روش سوم میزان توانایی شلاته کردن فلزات عصاره ها با شلاتورهای آهن و از طریق واکنش فنتون انجام شد. در روش چهارم به دام اندازی رادیکال نیتریک اکساید بررسی شد که با تولید بیش از حد نیتریک اکساید، واکنش های زنجیره ای آغاز می گردد و در روش پنجم میزان جذب پراکسیدهیدروژن ارزیابی شد. در نهایت برخی ترکیبات فنلی موجود در مواد استخراجی پوست درختان فوق الذکر، از نظر کمی به وسیله hplc ارزیابی و شناسایی شدند. تعیین درصد مواد استخراجی پوست گونه های مورد مطالعه با استفاده از حلال اتانول به طریقه سوکسله و طبق استاندارد tappi انجام شد. آزمایش ها و نتایج نشان داد که درصد کلی مواد استخراجی پوست گونه های اکالیپتوس، افرا، توسکا و کاج با حلال اتانول به ترتیب 54/7، 9/5، 37/18 و 55/25 درصد است. میزان محتوای تام فنلی برای گونه های اکالیپتوس، افرا، توسکا و کاج به ترتیب 685/7، 397/3، 443/8 و 809/4 و محتوای تام فلاونوئیدی برای همان گونه ها بترتیب 973/1، 850/1، 784/1 و 738/1 میلی گرم در میلی لیتر عصاره به دست آمد. در نهایت، طبق نتایج بدست آمده می توان گفت که عصاره های اتانولی پوست چهار گونه فوق دارای اثرات آنتی اکسیدانی مناسبی در مقایسه با استانداردها هستند. از نظر کمی فلاونوئید کوئرستین در تمامی عصاره ها وجود داشت و گونه اکالیپتوس با 766/195 میلی گرم بر گرم عصاره دارای بیشترین مقدار است. اسیدگالیک در اکالیپتوس، افرا و کاج و در حالیکه اسیدکوماریک در افرا و کاج وجود داشت.