استفاده از روش های مختلف زیستی و مهندسی در حفاظت خاک و مهار فرسایش آبی به منظور استفاده پایدار از منابع آب و خاک ضروری است. با وجود این، استفاده از اصلاح کننده های مختلف خاک و به ویژه نمونه های زیستی و قابل دسترس با هدف کمّی سازی اثر آن ها بر مولفه های جدایش، حمل و رسوب گذاری خاک کم تر مورد توجه قرار گرفته است. از این رو تحقیق حاضر به منظور بررسی اثر کاه و کلش برنج، کود دامی گوسفند و پلیمر بیش اندوز t-a200 با مقادیر به ترتیب 5/0، 3/0 و 05/0 کیلوگرم بر متر مربع به عنوان اصلاح کننده های آلی و غیرآلی روی مقدار پاشمان، زمان شروع و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک از کرت در شرایط آزمایشگاهی انجام گردید. آزمایش ها روی خاک شنی-لومی مراتع ییلاقی البرز در شمال ایران و در شدّت های باران شبیه سازی شده 30، 50، 70 و 90 میلی متر بر ساعت و شیب 30 درصد انجام شد. نتایج به دست آمده ضمن تایید اثر کاهندگی معنی دار هر سه تیمار حفاظتی بر مقدار و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک در تمام شدّت های بارندگی، به اثر بیش تر کاه و کلش در مقایسه با دو تیمار دیگر دلالت داشته است. نتایج هم چنین بر حداکثر اثر تیمار حفاظتی کاه و کلش در کاهش متغیرهای پاشمان کل و خالص، نسبت پاشمان خالص به کل، ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک با مقادیر 64/61، 97/54، 20/14، 60/45 و 35/52 درصد دلالت داشت، حال آن که کود دامی اثر بیش تری روی افزایش زمان شروع رواناب با مقدار 10/92 درصد نسبت به دو تیمار حفاظتی دیگر داشت.

یکی از روش های رایج دفع آلودگی پساب های صنعتی و هیدروکربنی، رهاسازی آن ها در خاک است. این روش سبب تغییر کیفیت آب و خاک و آلودگی آب های زیرزمینی می شود. به منظور بررسی کمّی ویژگی های هیدرولیکی خاک های آلوده به مواد هیدروکربنی کلر دار، منحنی های نگهداشت برای سیالات پرکلرواتیلن، تری کلرواتیلن و آب در پنج نوع محیط متخلخل متفاوت شامل بافت های sandy loam، silty loam، silty clay و clay و شن خلیج فارس در شرایط دو فازی به دست آمد. هدایت هیدرولیکی اشباع محیط های متخلخل برای پرکلرواتیلن، تری کلرواتیلن و آب به روش بار ثابت تعیین شد. پارامترهای مدل های ون گنوختن، بروکس -کوری و کوسوگی در شرایط دو فازی به دست آمد. هدایت هیدرولیکی غیراشباع پرکلرواتیلن، تری کلرواتیلن و آب در شرایط دو فازی بر مبنای مدل های معلم-ون گنوختن، معلم-بروکس کوری و معلم- کوسوگی برآورد شد. مقادیر هدایت هیدرولیکی اشباع سیالات پرکلرواتیلن، تری کلرواتیلن و آب برای شن خلیج فارس به ترتیب 26/492، 133/530 و 450 سانتی متر بر روز بود و در بافت رسی برای سیالات پرکلرواتیلن، تری کلرواتیلن و آب به ترتیب 06/18، 65/24 و 67/14 سانتی متر بر روز به دست آمد. نگهداشت سیالات در همه محیط های متخلخل مورد آزمایش به ترتیب آب، پرکلرواتیلن و تری کلرواتیلن بود و مقدار هدایت هیدرولیکی عکس این رویه بود. نتایج نشان داد که در حالت دو فازی پارامتر مکش ورود هوا به خاک (?) نسبت به پارامترهای توزیع تخلخل (n، و ? ) حساسیّت بیشتری به تغییرات ویژگی های فیزیکی سیالات دارد. تری کلروتیلن نسبت به دو سیال دیگر گرانروی و کشش سطحی بیشتری داشته و باعث می شود کمترین نگهداشت و بیشترین هدایت هیدرولیکی را در محیط های متخلخل داشته باشد.

در این پژوهش، با استفاده از انواع اطلاعات زمینی و ماهواره ای اقدام به برآورد پارامترهای ورودی مدل های هیدرولوژیک به منظور پیش بینی وضعیت هیدرولیکی خاک و تغییرات رطوبت خاک گردید. برای این منظور از روش های مختلف آماری و سناریوهای مختلف اطلاعات طیفی برای ارائه مذلهای جدید تخمینگر استفاده شده است.

ارزیابی پالایش گیاهی خاک های آلوده به کادمیم با استفاده از کشت مخلوط در حضور کی لیت های طبیعی و مصنوعی چکیده آلودگی زیست بوم به وسیل? فلزات سنگین چالشی جهانی است که بر اثر برخی فعالیت های نادرست انسانی به وجود آمده است. در میان فلزات سنگین آلوده کنند? خاک، کادمیم از اهمیتی ویژه برخوردار است. زیرا به آسانی بوسیله ریش? گیاه جذب و سمیّت آن می تواند تا 20 برابر بیشتر از دیگر فلزات سنگین باشد. هر چند روش های مختلفی برای آلودگی زدایی خاک های آلوده به فلزات سنگین پیشنهاد شده، لیکن روش پالایش گیاهی روشی کارآ، ارزان و منطبق با اصول حفاظت از زیست بوم است. کاربرد عوامل کمپلکس کننده با فلزات سنگین به ویژه کادمیم، راه حلی مناسب برای افزایش حلالیت فلزات سنگین و در نتیجه افزایش کارایی گیاه پالایی است. حال آنکه عملکرد حاصل از کشت مخلوط، ممکن است بیشتر از سامان? تک کشتی باشد. پژوهش هایی که تا کنون در مورد پالایش گیاهی صورت گرفته عمدتاً مبتنی بر استفاده از یک گیاه مشخص برای گیاه پالایی بوده است. بدین منظور، اثر کاربرد دو نوع کی لیت طبیعی و مصنوعی بر افزایش حلالیت کادمیم در خاک و مقدار جذب آن توسط دو گیاه تربچه و شاهی به صورت کشت مخلوط، و انتقال آن از بخش ریشه به شاخساره مورد ارزیابی قرار گرفت. بنابراین آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های تصادفی با 25 تیمار و سه تکرار طراحی و اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل پنج سطح کادمیم (صفر، 3 ،10 ،25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات کادمیم)، دو نوع کی لیت edta و nta و غلظت کی لیت (صفر، 1 و 5/2 میلی مول در کیلوگرم خاک) بود. پس از کاشت دو گیاه، در طول دور? 75 روز? رشد، هم? مراحل داشت انجام پذیرفت. در انتهای دور? رشد و 10 روز پیش از برداشت گیاه، کی لیت ها به گلدان ها افزوده شدند. سپس گیاهان برداشت، شسته، آون خشک، آسیاب، هضم و عصاره گیری شدند. غلظت کادمیم عصاره گیری شده با روش dtpa و کلرید کلسیم 01/0 مولار با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد edta به گونه ای موثر باعث افزایش حلالیت کادمیم در خاک می شود، به طوری که در غلظت 5/2 میلی مولار آن، کادمیم قابل استخراج از خاک به روش dtpa، 14/6 برابر نسبت به شاهد افزایش می یابد. نشانه های سمیّت در غلظت 25 و 50 میلی گرم در کیلوگرم کادمیم و غلظت 5/2 میلی مولار کی لیت های edta و nta دیده شد. لیکن در غلظت های کمتر کادمیم و کی لیت در خاک، نشان? سمیّت کمتر دیده شد. کاربرد کی لیت edta موجب افزایش جذب کادمیم در دو گیاه تربچه و شاهی شد. با افزایش سطوح کی لیت، غلظت کادمیم نیز در شاخساره و ریشه افزایش یافت. بیشترین مقدار کادمیم در شاخسار? شاهی و تربچه به ترتیب 2121 و 7/3270 میلی گرم در کیلوگرم در غلظت 5/2 میلی مول بر کیلوگرم edta و سطح 50 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیم خاک بدست آمد. همچنین بیشترین مقدار کادمیم در ریشه های شاهی و تربچه به ترتیب 1185 و 1239 میلی گرم در کیلوگرم در غلظت 5/2 میلی مول بر کیلوگرم edta و سطح 50 میلی گرم بر کیلوگرم کادمیم خاک بدست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که تربچه نسبت به شاهی توانایی بیشتری در جذب و انباشت کادمیم در اندامهای خود دارد. همچنین سامان? کشت مخلوط نسبت به سیستم تک کشتی کارایی بیشتری برای گیاه پالایی خاک های آلوده به کادمیم دارد. واژه های کلیدی: آلودگی خاک ؛ کادمیم؛ کشت مخلوط؛ گیاه پالایی

جذب عناصر غذایی توسط گیاه عمدتا به صورت محلول بوده و وجود رطوبت کافی در ناحیه ریشه شرط اساسی حلالیت و جذب مواد است. در بیشتر مزارع کشور،مصرف کود به روش پخش سطحی بوده و آبیاری غالب نیز آبیاری سطحی است. در چنین شرایطی، میزان عملکرد، بازده مصرف کود و کارآیی مصرف آب معمولا پایین است. کود-آبیاری یکی از روش های نسبتا جدید کوددهی به ویژه سیستمهای آبیاری تحت فشار است. این پژوهش به منظور بررسی اثر کود-آبیاری بر عملکرد، بازده مصرف کودو کارآیی مصرف آب صورت گرفت و با دیگر روشهای رایج کوددهی مقایسه گردید. آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار و 3 تکرار بر روی ذرت علوفه ای به اجرا درآمد. کوددهی به سه روش (1-کود-آبیاری؛ 2-پخش سطحی+آبیاری بارانی؛ 3-پخش سطحی+آبیاری سطحی) و در پنج مقدار (0، 25، 50، 75 و 100% توصیه کودی) انجام گرفت. توصیه کودی شامل 400 کیلوگرم اوره، 400 کیلوگرم کلرور پتاسیم، 50 کیلوگرم سولفات آهن، 30 کیلوگرم سولفات منگنز، 65 کیلوگرم سولفات روی، 20 کیلوگرم سولفات مس و 15 کیلوگرم اسید بوریک در هکتار بود. در روش کود-آبیاری، تمام کودها به صورت تقسیطی با آبیاری بارانی در طول دوره رشد مصرف گردیدند. در دو روش دیگر، تمام کودها به جز اوره وکلرور پتاسیم (50% به هنگام کاشت و 50% در اواسط دوره رشد) به هنگام کاشت به روش پخش سطحی مصرف شدند. نتایج آزمایش نشان می دهد که عملکرد در روش کود-آبیاری در تیمارهای 50% (‏‎t3‎‏) و 100% توصیه کودی ‏‎(t5)‎‏ نسبت به دو روش دیگر از افزایشی معنی دار در سطح 5% برخوردار است. در این روش، عملکرد درتیمارهای 25% ‏‎(t2)‎‏ و 50% توصیه کودی ‏‎(t3)‎‏ به ترتیب مشابه با تیمار 100% توصیه کودی در روش ((پخش سطحی+آبیاری سطحی)) ‏‎(t15)‎‏ و ((پخش سطحی+آبیاری بارانی)) ‏‎(t10)‎‏ بود. بازده مصرف کود در تمام تیمارهای کودی در روش کود-آبیاری نسبت به دو روش دیگر افزایش معنی دار در سطح 5% داشت. افزایش بازده مصرف کود در روش ‏‎‎‏((پخش سطحی+آبیاری بارانی)) نسبت به روش ((پخس سطحی+آبیاری سطحی)) در سطح 5% معنی دار نگردید. بازده مصرف کودهای ازت، پتاسیم، آهن و روی در روش کود-آبیاری نسبت به دو روش دیگر افزایشی معنی دار در سطح 5% نشان داد، لیکن در مورد کودهای مس و بر معنی دار نگردید. افزایش بازده مصرف کودها در روش ((پخش سطحی+آبیاری بارانی)) نسبت به روش ((پخش سطحی+آبیاری سطحی)) فقط در مورد آهن معنی دار شد. کارآیی مصرف آب در روش کود-آبیاری در تیمارهای 50، 75 و 100% توصیه کودی (‏‎t4,t3‎‏ و ‏‎t5‎‏) نسبت به دو روش دیگر افزایش معنی دار در سطح 5% داشت. افزایش کارآیی مصرف آب در روش ((پخش سطحی+آبیاری بارانی)) نسبت به روش ((پخش سطحی+آبیاری سطحی)) در سطح 5% معنی دار گردید.