نام پژوهشگر: کیوان مجیدزاده
محسن فروغی زاده مقدم حسین مزدارانی
سرطان پستان شایعترین سرطان در زنان است. در حدود 10% از این بیماران سابقه خانوادگی مثبت وجود دارد. ژن های brca1، brca2، p53، check2، و pten در سرطان پستان فامیلی شناخته شده و توارث اتوزومی بارز را نشان می دهند. در حدود 50% از سرطانهای فامیلی پستان توارث اتوزومی بارز کامل دیده نمی شود و ژن های با نفوذ پایین مسئول می باشند. ژن های مرتبط با ترمیم dna از جمله atm مهمترین آنها هستند. ناپایداری ژنومی در بیماران سرطان پستان نشان داده شده است که می تواند با ژن های بانفوذ پایین مرتبط باشد. محققین با بررسی حساسیت پرتوی برای کشف ناپایداری ژنومی نهفته، با استفاده از آزمون های g2، میکرونوکلئی و آزمون کامت سعی در معرفی مارکر مناسبی برای یافتن افراد با خطر بالای استعداد ابتلا به این سرطان داشته اند. در این مطالعه کروموزوم های دیسانتریک و جفت مینوت قبل و بعد از پرتوتابی لنفوسیت های خون محیطی با 2 گری اشعه گاما در 51 بیمار سرطان پستان در مقایسه با 28 کنترل، بعنوان شاخصی برای استعداد به سرطان پستان با روش استاندارد آنالیز متافاز مورد ارزیابی قرار گرفت. بیان ژن atm در افراد کنترل و بیماران قبل از تابش پرتو و نیز تعیین مقدار ژن her2 در افراد مبتلا به سرطان با روش real-time pcr و استفاده از پروب تگمن بررسی شد. برای تایید نتایج مقدار ژن her2 از روش fish بر روی بلوک های پارافینه استفاده شد. یافته ها با روش های متناسب تجزیه و تحلیل آماری شد. افزایش قابل توجه دیسانتریک القایی در تمامی مراحل درمانی در بیماران نسبت به کنترل نشان داده شد. قبل از جراحی و بعد از شیمی درمانی 002/0 = p و بعد از پرتودرمانی 001/0 = p بود. بین دیسانتریک القایی و نوع، درجه و مرحله تومور و نیز وضعیت er، pr و her2 ارتباط معنی دار وجود نداشت (05/0p>). 62 درصد بیماران با بکارگیری این شاخص حساس به پرتو بودند، این میزان در گروه کنترل 28% بود. با افزایش درجه تومور حساسیت پرتوی به طور قابل توجهی (039/0 =p) افزایش نشان داد. میزان نسبی بیان ژن atm در لنفوسیت های خون محیطی بیماران سرطان پستان در مقایسه باکنترل 72/0±29/1 بود و ارتباطی را با حساسیت پرتوی نیز نشان نداد. مقایسه تکثیر ژن her2 با روش pcr کمی و fish در بافت پارافینه پستان با روش ihc تطابق 100% نشان داد. نتیجه اینکه شاخص دیسانتریک القایی در لنفوسیت خون محیطی می تواند بعنوان بیومارکر مناسبی برای ارزیابی استعداد به سرطان پستان پیشنهاد گردد. افزایش یا کاهش بیان در ژن atm در لنفوسیت های خون محیطی بیماران سرطان پستان در مقایسه با کنترل وجود ندارد، و روش pcr کمی برای اندازه گیری میزان تکثیر ژن her2 در بافت پارافینه پستان مناسب است.
لیلا حسین زاده مهتا مظاهری نایینی
سرطان پستان، شایع ترین سرطان در بین زنان و دومین عامل مرگ و میر بعد از سرطان ریه می باشد. این سرطان 32% کل سرطان های زنان را تشکیل می دهد. در کنار تغییرات ژنتیکی متعدد شناخته شده، تغییرات اپی ژنتیکی متعددی کشف شده اند که در فرایند تومورزایی در بافت پستان دخیلند و به تغییر پایدار در الگوی بیان ژن ها در سلول ها منجر و باعث ایجاد و پیشرفت بدخیمی می شوند. پروتوانکوژن her2 پروتئینی را رمزگذاری می کند که مسیرهای انتقال پیام درون سلولی مهمی را هدف قرار داده و نقش مهمی در رشد، تمایز، بقا و چسبندگی سلول ایفا می کند. این ژن توسط سازوکارهای مختلف ژنتیک و اپی ژنتیک مثل هایپرمتیلاسیون، غیرفعال می شود. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان متیلاسیون پروموتر ژن (her2) و مشخص نمودن ارتباط احتمالی آن با برخی فاکتورهای پروگنوستیک در بیماران مورد مطالعه می باشد. 40 عدد نمونه از بافت پستان و خون بیماران مبتلا به سرطان پستان از نوع کارسینوم داکتال مهاجم، که به مرکز بیماری های پستان جهاد دانشگاهی مراجعه نموده اند و نیز 10 نمونه از خون و بافت افراد سالم مراجعه کننده به این مرکز، جهت استفاده به عنوان کنترل گردآوری شد. پس از استخراج dna از بافت و خون، غلظت آن توسط دستگاه اسپکتروفتومتر تعیین شده و نمونه های مناسب در فریزر°c 70- قرار داده شد. وضعیت متیلاسیون ژن هدف با استفاده از روش methylation specific pcr بررسی گردید. بعد از انجام الکتروفورز، تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارspss ver19 و انجام سه تست chi square وficher exact test برای متغیرهای دو حالته و kruskal wallis test برای متغیرهای سه حالته و نیز با سطح معنی داری p>0.05 استفاده گردید. پس از بررسی نمونه ها، 30% از نمونه های بافت و 30% از نمونه های خون هایپرمتیلاسیون نشان دادند. ارزیابی نتایج نشان داد که هایپرمتیلاسیون her2 با فاکتورهای مورد مطالعه ارتباط معنی داری ندارد. اما همانطور که انتظار می رفت با عدم بیان ژن her2 به عنوان یک فاکتور پیش آگهی دهنده ارتباط معنی داری (p=0.03) نشان داد، که خود، بیان کننده نقش بسزای متیلاسیون در غیرفعال سازی این ژن در بیماران ایرانی است.