نام پژوهشگر: ابوالفضل مهدی زاده

تعیین غیر تهاجمی جنسیت جنین از نمونه ی خون مادران باردارناقل هموفیلی با استفاده از real-time pcr
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده علوم پزشکی 1390
  نرمین مکاریزاده   علیرضا مصباح نمین

کشف dna جنینی در خون مادر در سال 1997 امکان های جدیدی برای تشخیص غیر تهاجمی قبل از تولد فراهم و زمینه ی مهمی از مطالعات را در تشخیص ژنتیکی قبل از تولد به خود اختصاص داده است. یک کاربرد احتمالی آن تعیین جنسیت جنین برای زوج های در معرض ریسک بیماری های وابسته به x مانند بیماری هموفیلی است. تشخیص معمول جنسیت جنین در سه ماهه ی اول بارداری هم اکنون بر پایه ی شیوه های تهاجمی است که ممکن است دارای ریسک 2-1% سقط جنین باشند. هدف از این مطالعه بررسی حساسیت و ویژگی تعیین جنسیت جنین بوسیله آنالیز real-time pcr با استفاده از سایبرگرین، در سه ماهه ی اول بارداری بوده است. dna آزاد جنینی اساسا به صورت قطعاتی با طول کمتر از bp500 در جریان خون مادری گردش می کند. قطعه قطعه بودن dna آزاد جنینی و غلظت بسیار کم آن (6-3%) در زمینه ی زیادی از dna آزاد مادری (97-94%)، از اصلی ترین مشکلات آشکار کردن dna جنینی در گردش خون مادری هستند. برای از بین بردن این موانع و تشخیص حساس و ویژه ی جنسیت جنین در این پژوهش، یک روش جدید real-time pcr به صورت داپلکس برای ژن تعیین کننده ی جنسیت روی کروموزوم y (sry) توسعه داده شد. در 23 نمونه سرم و پلاسمای مادران باردار ناقل بیماری هموفیلی a (15 نمونه سرم و 8 نمونه پلاسما) که مورد آنالیز duplex real-time pcr بر روی dnaقرار گرفتند، جنسیت جنین تمام نمونه های سرم مادران باردار و در تعداد محدودی از نمونه های تازه ی پلاسما، در مقایسه با نتایج حاصل از cvs، با حساسیت 100% آشکار گردید. این مطالعه نشان داد که از طریق این روش ویژه real-time pcr بدون استفاده از پروب، تعیین غیر تهاجمی جنسیت جنین در نمونه های تازه سرم و پلاسمای مادران باردار، به ویژه سرم امکان پذیر است و میتوان از شیوه های تهاجمی تشخیص قبل تولد و ریسک سقط جنین برای جنین های ماده جلوگیری کرد، منتهی در یک شرایط کنترل شده و استریل باید این کار انجام شود.