نام پژوهشگر: فاطمه کلانتریان
فاطمه کلانتریان غلامحسین کرمی
شهرستان تنکابن به طول تقریبی 60 کیلومتر و عرض متوسط 30 کیلومتر در جنوب دریای مازندران و درغرب استان مازندران با مختصات جغرافیایی 51 درجه و 18 دقیقه تا 50 درجه و 45 دقیقه طول شرقی و 36 درجه و 25 دقیقه تا 36 درجه و 53 دقیقه عرض شمالی واقع شده است. سفره آب زیرزمینی موجود در این منطقه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و تعداد چاه های بهره برداری در آن 3945 حلقه می باشد. با مطالعه و بررسی خصوصیات هیدروشیمی سفره آب زیرزمینی این منطقه مشخص شد که علیرغم وجود پتانسیل های آلاینده بسیار زیادی که در منطقه وجود دارد از جمله گسترش اراضی کشاورزی، بالا بودن سطح آب زیرزمینی، دانه درشت بودن رسوبات پوشاننده سفره و قرارگیری سفره آب زیرزمینی در کنار دریای مازندران، آلوده نیست و آن هم به این دلیل است که بر اثر بارندگی زیاد و نرخ کم رواناب، نرخ تغذیه سالیانه به سفره آب زیرزمینی بالا می باشد و از طرف دیگر زمان ماندگاری آب به دلیل دانه درشت بودن رسوبات پوشاننده سفره کوتاه است، در نتیجه غلظت عناصر محلول در آب بیشتر از حد مجاز نمی باشد. یک عامل بسیار مهمی که کمیت و کیفیت آب زیرزمینی منطقه را تحت تاثیر قرار می دهد وجود رودخانه بزرگ و دائمی چشمه کیله در غرب محدوده مورد مطالعه است. این رودخانه باعث کم شدن میزان هدایت الکتریکی در نزدیکی آن تا 500 میکروموس بر سانتی متر است در حالیکه در بخش های دورتر از رودخانه این مقدار به 700 میکروموس بر سانتی متر می رسد. هم چنین رودخانه بر غلظت یون های دیگر از جمله کلر نیز اثر گذاشته به نحویکه در نزدیکی رودخانه غلظت کلر 20 میلی گرم بر لیتر است ولی در بخش های میانی به بیش از 50 میلی گرم بر لیتر می رسد. مطالعه خصوصیات هیدروژئولوژیکی سفره آب زیرزمینی کم عمق منطقه نیز نشان می دهد که رودخانه تاثیر بسیار زیادی در ناهمگنی سفره آبرفتی دارد. تغییر مسیر آن در طول زمان های گذشته منجر به ایجاد تنوع بسیار زیادی در لیتولوژی و ضخامت لایه های آبرفتی در فواصل نزدیک به هم شده است که این امر منجر به تغییر بسیار زیادی در جنس و ضخامت رسوبات در فواصل کوتاه شده است. بررسی منحنی های ژئوالکتریک منطقه نیز این مطلب را تایید می کند به طوریکه در نزدیکی رودخانه مقدار قابلیت انتقال 3600 متر مربع در روز است و در بخش های دورتر این مقدار حتی به 41 متر مربع در روز نیز می رسد. در مجموع مطالعه هیدروژئوشیمی و هیدروژئولوژی سفره آبرفتی وکم عمق شهرستان تنکابن نشان می دهد که سفره موجود در منطقه از نوع آزاد و بسیار ناهمگن می باشد و از نظر کیفی دارای وضعیت مطلوبی جهت مصارف شرب و کشاورزی می باشد.