نام پژوهشگر: حسن برجی
حمید صادقی حسن برجی
تریشینلا یکی از نماتودهای انگلی زئونوز می باشد که طیف وسیعی از پستانداران، پرندگان و خزندگان را آلوده می کند. وقوع تریشینلوزیس در انسان کاملاً به عادات غذایی در مصرف گوشت خام یا نیم پخته حیوانات آلوده دارد. تا کنون با کاربرد روشهای مولکولی (pcr)، 12 گونه ی تریشینلا شناسایی شده است. تریشینلا بریتووی مهمترین گونه مشترکی است که حیوانات وحشی ایران را آلوده می کند. از آنجایی که در شمال شرقی ایران هیچ گونه گزارشی مبنی بر آلودگی با تریشینلا در دسترس نیست، مطالعه حاضر با انجام نمونه برداری از بافتهای عضلانی 120 سگ ولگرد در شهرستان مشهد در خراسان رضوی ایران انجام پذیرفت. با کاربرد روش هضم مصنوعی و روش فشرده سازی، لارو تریشینلا در 2 سگ ولگرد شناسایی شد. تمامی لاروها در آزمایشگاه رفرانس اتحادیه اروپا با کاربرد روش multiplex pcr تریشینلا بریتووی تشخیص داده شد. در این مطالعه ما برای اولین بار در ایران تریشینلا بریتووی را در سگ ولگرد شناسایی کردیم.
فرهاد جهانگیری حسن برجی
اکینوکوکوزیس یکی از مهمترین بیماریهای انگلی زئونوز در جهان است . این انگل چرخه اش بین سگ و گوسفند و سایر گوشتخواران و جوندگان و انسان طی می شود . اکینوکوکوس علاوه بر این که خساراتی را به صنعت دامداری وارد می کند یکی از بیماریهای زئونوز بسیار مهم در انسان است که موجب کیست هیداتید در انسان می شود . روش طلایی تشخیص آلودگی اکینوکوکوس در میزبان نهایی ، گوشتخواران ، کالبد گشایی و یافتن کرم بالغ است ولی این روش خطر ابتلا را در پی دارد . روش استخراج dna امروزه به طور رایج برای تفریق اکینوکوکوس و سایر تنیاها و سویه ها و گونه های اکینوکوکوس استفاده می شود . نمونه مدفوع از50 سگ ولگرد در شهرستان مشهداخذ شد و به منظور کاهش میزان عفونت زایی تخمهای تنیای موجود در مدفوع ، نمونه های مدفوعی رابه مدت یک ماه در یخچال منفی 80 درجه سانتیگراد قرار داده شد . قبل از انجام استخراج dna اقدام به شکستن تخم با روش ذوب-وانجماد گردید . استخراج dna توسط کیت تجارتی , انجام شد و محصول ، در منفی 20 درجه سانتیگراد نگهداری شد . هر کدام از این 50نمونه به طور جداگانه با استفاده از پرایمرهای اختصاصی اکینوکوکوس مولتی لوکولاریس و پرایمرهای اختصاصی اکینوکوکوس گرانولوزوس مورد آزمایش pcr قرار گرفتند. برای مشاهده محصول pcr از ژل الکتروفورز 1.5 درصد استفاده شد . این مطالعه درصد آلودگی اکینوکوکوس گرانولوزوس در سگها ی ولگرد براساس آزمایش copro-pcr برابر با 20 درصد تعیین گردید . آلودگی به اکینوکوکوس مولتی لوکولاریس مشاهده نشد
امین حسین امینی حسن برجی
از آن جا که گرایش انسان برای نگه داری جوندگانی مانند هامستر، خرگوش و سنجاب به عنوان حیوانات خانگی رو به افزایش است، و خطر انتقال برخی از بیماری های انگلی از حیوان به انسان نیز وجود دارد، بررسی و شناسایی انگل های گوارشی این حیوانات حائز اهمیت فراوان است. هامستر طلایی (سوری)، معمولترین هامستر مورد استفاده در تحقیقات و نگهداری به عنوان حیوان خانگی است و در میان سایرگونه ها از اندازه ی بزرگ تری برخوردار است. در این مطالعه که به منظور شناسایی انگل های گوارشی هامستر طلایی (سوری) با نام علمیmesocricetus auratus در شهر مشهد انجام شد، نمونه های مدفوع اخذ شده از 100 هامستر مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین در مطالعه ی حاضر اثر سن، جنس، بستر (پوشش کف بستر)، محل نگه-داری و سبک زندگی (انفرادی یا جمعی)و مصرف ضد انگل بر نسبت فراوانی آلودگی به انگل های گوارشی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتیجه ی کلی مطالعه ی حاضر نشان دهنده ی آلودگی نمونه های مدفوع هامسترهای مورد مطالعه به 2 جنس سیفاسیا و کاپیلاریا است. در این مطالعه در گسترش های تهیه شده جهت شناسایی کریپتوسپوریدیوم هیچ اووسیستی مشاهده نشد. در هامسترهای مورد مطالعه در این تحقیق، بیش ترین میزان آلودگی مربوط به جنسکاپیلاریا بود که 42% هامسترها آلودگی به اینانگل را نشان می دادند. بالطبع کم ترین میزان آلودگی متعلق به جنس، سیفاسیا بود که میزان آلودگی به آن 3% بود. نتایج مطالعه ی ما حاکی از آلودگی بالای هامستر های شهر مشهد به گونه های کاپیلاریا بود و به جهت بررسی احتمال زئونوز بودن آن ها توصیه می شود که آزمایش مدفوع از صاحبان این هامستر ها نیز انجام گردد. ?
الهام سادات مقدس ابوالقاسم نقیبی
هیداتیدوزیس یکی از بیماریهای مهم مشترک انسان و دام است که از طرفی آسیب اقتصادی به صنعت دام و از طرفی در بسیاری کشورها تهدیدی به سلامت عمومی میباشد. نمونه گیری از بهار 1389 تا بهار 1390 در استان های نیمه شرقی کشور انجام شد. شیوع این بیماری در نیمه شرقی کشور 8/30 (135) از 438 نتیجه گیری شد . در مجموع این شترها 700 کیست وجود داشت که 5/72% آن کیست های ریوی بودند و (14%) شتر ها هم در ریه و هم در کبد، همزمان درگیری داشتند.بیشتری شیوع هیداتیدوزیس در استان خراسان 54شتر(40%) بود در حالی که کمترین شیوع در استان سمنان (%4/4) 6شتر به دست آمد. رخداد عفونت با افزایش سن بیشتر میشد و بیشترین میزان بیماری در سن بالای 15 سال وجود داشت . میزان باروری کیست ها در ریه (%19) کمتر از کبد (%7/32) بود و اغلب کیست های ریوی (%4/24) کلسیفیه بودند.تعداد متوسط پروتواسکولکس ها که توسط لام مک مستر در یک سی سی از مایع هیداتیک شمرده شد در کیست های ریوی (153 در هر سی سی ) تفاوت معنی داری با کیست های کبدی (77در هر سی سی) داشت. بیشترین رخداد تعداد کیست در هر ارگان 5-1 عدد بود. تمامی شاخص های اندازه گیری شده پروتواسکولکس ها در سویه g6 به طور معنی داری از سویه g1 بزرگتر بودند. 50 کیست از 50 شتر مختلف به صورت تصادفی انتخاب شد . ما یک روش pcr_rflpاختصاصی و حساس با یک پرایمر و آنزیم جدید برای تشخیص تمامی سویه های اکینوکوکوس گرانولوزوس توصیف کردیم. طراحی پرایمر در ناحیه ای از ژن its1 صورت پذیرفت و محصول pcr با آنزیم bsh1236i برش می خورد. از هر الگوی برش 10 نمونه برای تعیین ترادف فرستاده شدند . همچنین برای تایید نتایج ژن cox1 و nad1 نیز pcr و برای تعیین ترادف فرستاده شد. نتایج نشان داد ژنوتیپ غالب هیداتیدوزیس شتری در نیمه شرقی کشور سویه ی g1 (سویه گوسفندی) است.
نونا مرادپور غلامرضا رزمی
مارشالاژیا مارشالی انگل شیردان سم داران اهلی و وحشی در نواحی معتدل دنیا می باشد. این نماتود شیوع بالایی در نواحی مختلف دنیا دارد . تاکنون مطالعات کمی در باره بیماری زایی مارشالاژیا مارشالی انجام گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی آلودگی مارشالاژیا مارشالی بر روی ترشح اسید شیردان، میزان گاسترین و پپسینوژن سرم و تغییرات مورفولوژیک بافت شیردان ناشی از مهاجرت انگل بوده است. ابتدا 10 راس بره 6 ماهه به دوگروه 5 تایی aو bتقسیم شدند. پس از درمان ضد انگلی و اطمینان به عدم آلودگی بره ها به کرم های گوارشی ، به بره های گروه a از طریق لوله معدی 5000 لارو عفونی زای مارشالاژیا مارشالی خورانده شد. در حالی که گروه b هیچ گونه لاروی دریافت نکردند. نمونه گیری از مدفوع بره ها بطور روزانه و محتویات شیردان بطور هفتگی و خونگیری هر هفته دو بار انجام گرفت. پس از سی روز بره ها کشتار شده و تعداد کرم های بالغ در شیردان شمارش گردید. بافت های ضایعه دیده شیردان برای بررسی های پاتولوژیک نمونه برداری شدند . اولین ظهور تخم در کل بره ها در روز 21 بعد از ایجاد آلودگی و میانگین تخم های موجود در مدفوع 3 عدد بود. در طول 30روز میانگین تخم های مارشالاژیا به 72/35±6/61 رسید. در گروه آلوده تغییرات چشمگیری درپپسینوژن سرم وph شیردان مشاهده گردید به طوری که مقادیر فوق به طور واضحی افزایش نشان داد.(p<0.001)در تمام بره های آلوده شده میزان پپسینوژن سرم وph شیردان از روز 7 به بعد شروع به افزایش داشت که در روز 16 بعد از آلودگی به بالاترین میزان خود رسید. بعد از روز 16 روند کاهشی در میزان پپسینوژن سرم وph شیردان دیده شد اما علی رغم این کاهش میزان آن باز هم از حد نرمال بالاتر بود. نتایج نشان داد تمامی بره های آلوده شده ضایعات مخاطی با تراکم متفاوت را نشان می داد. درمشاهدات میکروسکوپی دو نوع ضایعه حادو مزمن مشخص درمقاطع شیردان قابل رویت بود. درمقایسه مقادیر وزن، ائوزینوفیل و گاسترین دو گروه درمانی و کنترل اختلاف معنی داری مشاهده نشد . در نهایت می توان بیان کرد رشد مارشالاژیا مارشالی در غدد شیردان باعث ایجاد تغییرات پاتوفیزیولوژی از جمله کاهش اسیدیته محتویات شیردان، افزایش ph شیردان وافزایش غلظت پپسینوژن سرم می شود. کاهش ترشح اسید شیردان به علت جایگزین شدن سلول های مرزی با سلول های غیرمتمایز یافته می باشد. تغییرات هیستولوژی شامل هایپریلاژی سلول های مخاط، از دست رفتن سلول های پاریتال و نفوذ سلول های اماسی ازجمله گرانولوسیت و لنفوسیت می باشد. در این طرح نشان داده شد که الودگی به مارشالاژیا مارشالی منجر به تغییرات پاتوفیزیولوژیک در بره هامی شود. نتایج این طرح مشابه نتایج مطالعات قبلی در ایجاد الودگی با تلادورساژیا سیرکومسینکتا همراه با تغییر سریع عملکرد شیردان می باشد
سارا قبدیان حسن برجی
اکینوکوکوس گرانولوزوس،یکی از انگل های روده باریک گوشتخواران به ویژه سگ می باشد و نوزاد آن در علفخواران و انسان به عنوان یکی از مهمترین بیماری های مشترک کرمی شناخته شده است و از لحاظ بهداشت عمومی و اقتصادی در کشورهای در حال توسعه حائز اهمیت است.سویه های مختلفی از اکینوکوکوس گرانولوزوس در نقاط مختلف دنیا وجود دارد که این تنوع سویه ای بر اپیدمیولوژی،کنترل و پیشگیری از اکینوکوکوزیس موثر است. براساس یافته های مولکولی تاکنون 10 سویه از این انگل (g1-g10)شناسایی شده است. در مطالعه ی حاضر از تعداد 20 عدد کرم بالغ اکینوکوکوس گرانولوزوس جدا شده از روده ی سگ های ولگرد شهرستان مشهد استفاده شد.استخراج dna از کرم ها برای انجام کارهای مولکولی با کیت تجاری mbst انجام گردید. سپس dna استخراج شده همراه با پرایمرهای طراحی شده برروی ژن its1 (dna ریبوزومال) در واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr ) مورد استفاده قرار گرفت.برای تعین سویه ها،محصول pcr درروش rflp تحت تأثیر آنزیم bsh1236i برش داده شد و طبق الگوی برش بدست آمده،سویه های g1-3 (سنسواستریکتو) شناسایی گردید.در ادامه تعداد 5 نمونه از نمونه هایی که دارای الگو برش متفاوت بودند تعیین توالی شدند. نتایج تعیین توالی ژن its1 از نمونه ها،99% همولوژی با سویه گوسفندی(g1) را نشان داد. پژوهش حاضر اولین مطالعه ی مولکولی انجام شده جهت شناسایی سویه های اکینوکوکوس گرانولوزوس جدا شده از سگ در شهرستان مشهد می باشد که وجود سویه ی g1 را در این منطقه تأیید می کند.
مهراب کاملی ابوالقاسم نقیبی
کیست هیداتید بیماری مشترک بین انسان و دام در سطح جهانی است که از لحاظ اقتصادی حائز اهمیت میباشد و به عنوان تهدیدی برای بهداشت عمومی در بسیاری از کشورها در نظر گرفته شده است.مطالعات مختلف نشان داده اند که کیست هیداتید معمولا در گاو، گوسفند، شتر و بز در سراسر ایران یافت می شود. یافته های اخیر در ساختارهای ژنتیکی و مورفولوژیکی جمعیت های اکینوکوکوس گرانولوزوس سویه های 10g-1g را در این جنس تایید می کند. در این مطالعه تعداد 70 ارگان آلوده به کیست هیداتیک از گاوهای کشتارشده در کشتارگاههای مشهد واهواز جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. استخراج dna از لایه زایای کیست ها برای انجام کارهای مولکولی با کیت تجاری mbst انجام گردید.سپس dna استخراج شده همراه با پرایمرهای طراحی شده برروی ژن its1 در واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr ) مورد استفاده قرار گرفت.برای تعین سویه از محصول pcr از روش rflp با آنزیم bsh 1236i استفاده شد و در همه ی نمونه ها سویه های g1-3 (سنسواستریکتو) شناسایی گردید.در ادامه 2 نمونه از نمونه های اهواز و3 نمونه از نمونه های مشهد که دارای الگوی برش متفاوتی بودند تعیین توالی شدند.نتایج تعیین توالی ژن its 1 از نمونه های مشهد 99% همولوژی با سویه گوسفندی ((g1 و نتایج تعیین توالی ژن its1 از نمونه های اهواز 98% همولوژی با سویه گوسفندی (g1 ) نشان داد. پژوهش حاضر اولین مطالعه ی مولکولی انجام شده جهت شناسایی سویه های کیست هیداتیک گاوی در شهرستان های مشهد و اهواز می باشد که وجود سویه ی g1 را در این مناطق تأیید می کند.
نسیم طباطبایی زاده حسن برجی
هیداتیدوزیس یکی از بیماریهای مهم مشترک انسان و دام است که باعث آسیب اقتصادی به صنعت دامپروی و تهدید سلامت عمومی در بسیاری از کشورها می شود. اکینوکوکوس گرانولوزوس دارای 10 سویه g1-g10 می باشد. که هر سویه به میزبان واسط خاصی مربوط می شود. این سویه ها از نظر ریخت شناسی، همه گیر شناسی، درمان و کنترل با هم اختلاف دارند. برای شناسایی سویه ها از روش های مورفولوژیکی و ملکولی زیادی استفاده می شود ، که البته استفاده این روش ها با همدیگر برای شناسایی سویه ها اطلاعات قابل قبول تری در رابطه با شناسایی تنوع در سویه های اکینوکوکوس گرانولوزوس فراهم می کند. هدف اصلی مطالعه ی حاضر بررسی مورفولوژیکی و مولکولی کیست های های هیداتید گوسفندان کشتار شده در کشتارگاه بجنورد به منظور شناسایی سویه های اکینوکوکوس بود. در این مطالعه اندامهای آلوده (کبد و ریه که بیشتر آن کبد بود) از کشتارگاه به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از استخراج مایع کیست های هیداتید، شاخص های مورفولوژیک قلاب های روستلوم پروتواسکولکس ها با استفاده ار عدسی مدرج چشمی اندازه گیری شدند. نتایج بررسی شاخص های مورفولوژیکی قلاب های روستلوم پروتواسکولکس ها شامل:3/0± 6/24 و طول تیغه ی قلاب بزرگ 1±25 و طول کلی قلاب کوچک 7/1± 3/19 و طول تیغه قلاب کوچک 1±18و تعداد کلی قلاب 2±38 می باشد. در بخش مولکولی این مطالعه، بعد از استخراج dna با کیت mbst، واکنش pcr بر روی ژن 1its با دو پرایمر eg r،eg f صورت گرفت. سپس محصول pcr توسط آنزیم bsh1236i مورد هضم آنزیمی قرار گرفت. بر اساس الگوی باندها (4باند) گونه اکینوکوکوس گرانولوزوس سویه هایg1-g3 تشخیص داده شد. و برای تمایز سه سویه از یکدیگر تعیین توالی صورت گرفت. نتایج مولکولی با نتایج مورفولوژیکی قلاب های روستلوم کاملا همامنگ بوده و هر دو نشان دهنده ی تایید وجود سویه گوسفندی g1-g3 در گوسفندان کشتاری بجنورد بود. کلمات کلیدی: اکینوکوکوس گرانولوزوس، کیست هیداتید، pcr، گوسفند
بهمن فداکار حسن برجی
هیداتیدوزیس یکی از بیماریهای مهم مشترک انسان و دام است که از طرفی آسیب اقتصادی به صنعت دام می رساند و از طرفی در بسیاری از کشورها تهدیدی برای سلامت عمومی می باشد. اکینوکوکوس گرانولوزوس دارای 10 سویه g1-g10 می باشد. که هر سویه به میزبان واسط خاصی مربوط می شود. این سویه ها از نظر ریخت شناسی، همه گیر شناسی، درمان و کنترل با هم اختلاف دارند. برای شناسایی سویه ها اطلاعات قابل قبول تری در رابطه با شناسایی تنوع در سویه های اکینوکوکوس گرانولوزوس فراهم می کند. هدف اصلی مطالعه ی حاضر بررسی مورفولوژیکی و مولکولی کیست های های هیداتید بزهای کشتار شده در کشتارگاه بجنورد،تربت حیدریه و مشهد به منظور شناسایی سویه های اکینوکوکوس می باشد. در این مطالعه تعداد 30 نمونه ازاندامهای آلوده (کبد و ریه که بیشتر آن کبد بود) از کشتارگاه شهرهای مذکور به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از استخراج مایع کیست های هیداتید، شاخص های مورفولوژیک قلاب های روستلوم پروتواسکولکس ها با استفاده از عدسی مدرج چشمی اندازه گیری شدند. نتایج بررسی شاخص های مورفولوژیکی قلاب های روستلوم پروتواسکولکس ها درشهر بجنورد شامل 2 نوع قلاب بود که میانگین اندازه قلابهای نوع 1، طول کلی قلاب بزرگ 4/1± 85/22میکرون ، طول تیغه ی قلاب بزرگ 2/2± 95/11میکرون ، طول کلی قلاب کوچک 6/0± 02/19میکرون ، طول تیغه قلاب کوچک6/0± 9/8میکرون و تعداد کلی قلاب 1/2±36 میکرون به دست آمد و میانگین قلابهای نوع 2 شامل: طول کلی قلاب بزرگ 2± 96/24 میکرون ، طول تیغه ی قلاب بزرگ 4/0± 43/13میکرون ، طول کلی قلاب کوچک 2± 93/20 میکرون، طول تیغه قلاب کوچک1/2± 9میکرون و تعداد کلی قلاب 9/0±6/38 میکرون به دست آمد . در تربت حیدریه یک نوع قلاب مشاهده شدکه میانگین طول کلی قلاب بزرگ 2± 5/22 میکرون ، طول تیغه ی قلاب بزرگ 4/0± 1/12میکرون ، طول کلی قلاب کوچک 2/1± 2/19میکرون، طول تیغه قلاب کوچک2± 7/8میکرون و تعداد کلی قلاب 1± 2/34 میکرون اندازه گیری شد. همچنین در شهرستان مشهد نیز فقط یک نوع قلاب مشاهده شد که طول میانگین کلی قلاب بزرگ 2± 2/22 میکرون ، طول تیغه ی قلاب بزرگ 5/0± 12میکرون ،طول کلی قلاب کوچک 5/1± 19میکرون ، طول تیغه قلاب کوچک5/0± 5/8میکرون و تعداد کلی قلاب 1± 4/33 میکرون بود. در بخش مولکولی این مطالعه بعد از استخراج dna با کیت mbst، واکنش pcr بر روی ژن its1 با دو پرایمر egr،egf صورت گرفت. سپس محصول pcr توسط آنزیم bsh1236i مورد هضم آنزیمی قرار گرفت. ازکل30 نمونه 24 نمونه سویه g1-3 تشخیص داده شد که بعد از تعیین توالی سویه g1 شد و همچنین 6 نمونه دیگر سویه 7g-g6 بود،که بعد از تعیین توالی سویه g7شد.
سیما پرنده شیروان حسن برجی
شتر از جمله حیواناتی است که با محیط های خشک و کم آب و علف سازگار یافته است.به طوریکه این حیوان با غذاهایی که از لحاظ کمی وکیفی برای سایر نشخوارکنندگان ناکافی و نامرغوب محسوب می شود،می تواند مدت های طولانی به زندگی خود ادامه دهد.علی رغم اهمیت بالای شتر در مناطق بیابانی و نیمه بیابانی اطلاعات بر روی بیماری ها و بیماری های انگلی شتر کم است. بیماری های انگلی سبب کاهش رشد و تولید می شوند.اکثر عفونت های انگلی تحت بالینی بوده و برخی منجر به مرگ می شود. به منظور بررسی اپیدمیولوژی و میزان شیوع انگل های خونی نمونه گیری در شتران کشتاری شهرستان مشهد،در سال 1387 صورت گرفت.پس از کشتار سن و جنس شتران ثبت شد و نمونه های اخذ شده در لوله استریل حاوی ماده ضد انعقاد ادیتا به آزمایشگاه ارسال گردید.در همان روز از آنها گسترش تهیه شد و به روش گیمسا رنگ آمیزی شد.آزمایش نات بر روی نمونه ها صورت گرفت و از لحاظ میکروسکوپی مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع از 262 نفر شتر34/5% (14 نفر) آلوده به دیپتالونما 38/0% (یک نفر) آلوده به تریپانوزوما بودند.آلودگی به تیلریا و آناپلاسما در گسترش ها یافت نشد.بیشترین میزان شیوع دیپتالونما در فصل پاییز(10%)،در سنین 5-8 سال(3/7%) و جنس ماده(66/6%) بود.در بررسی آماری انجام شده،ارتباط معنی داری بین میزان آلودگی به انگل های خونی و عواملی نظیر سن(p=0/728) و جنس(p=0/491)و فصل(p=0/172) مشخص نگردید.درمطالعه بعدی روی 172 بیضه،اپیدیدیم و اسپرماتیک کورد جنس نر،10 نفر(%5/81) به فرم بالغ دیپتالونما اوانسی مبتلا بودند.اندازه کرم نر 5/9-5/10سانتی متر،کرم ماده 5/17-5/19 سانتی متر و اندازه میکروفیلر 260-360 میکرون گزارش شد. شتر در مقابل بیماری های مختلف مقاومت از خود نشان می دهد و تنها برخی از بیماری ها نظیر دیپتالونما و تریپانوزوما برای این حیوان خطر ساز می باشد.ناقلین این انگل ها تابانوس و کنه ها می باشند که در فصل خاصی از سال فعالیت می کنند.بنابراین می توان امیدوار بود که با برقراری مبارزه صحیح با تابانوس ها و کنه ها بتوان آلودگی را به حداقل رسانید.
حسن برجی الماسی
چکیده همانطور که میدانیم عواملی هستند که سبب ایجاد تعهد میشوند، در مقابل عواملی هستند که موجب سقوط تعهدات میشوند. یکی از این عوامل سقوط تعهدات، تبدیل تعهد میباشد. تبدیل تعهد در واقع عملی است حقوقی که از این طریق تعهد قبلی ساقط و تعهد جدید که در یکی از ارکان (دائن، مدیون دین، منشأ) با آن متفاوت هست جایگزین میگردد. نهاد حقوقی تبدیل تعهد سابقهای در حقوق و فقه اسلامی نداشته و به عبارت بهتر تحت این عنوان شناسایی نشده است. تبدیل تعهد یکی از اسباب سقوط تعهدات است و در قانون مدنی ایران مبحث چهارم از اسباب سقوط تعهدات، مواد 292 و 293 را به خود اختصاص داده است. در قانون مدنی فرانسه از مواد 1371 تا 1281 این قانون به تبدیل تعهد اختصاص یافته و بطور مشخص ماده 292 قانون مدنی ایران که ماده اساسی و محوری در این مبحث است از ماده 1271 قانون مدنی فرانسه اقتباس شده است. سابقه تبدیل تعهد به حقوق رم میرسد که حقوق فرانسه انرا از حقوق رم گرفته است و ما نیز به نوبه خود از حقوق فرانسه اقتباس نمودهایم. این نهاد وجوه اشتراک و افتراق با نهادهای مشابه نظیر انتقال دین و طلب دارد که ضرورت تبیین موضوع را اجتناب ناپذیر مینماید. عدهای عقد ضمان و حواله را از مصادیق تبدیل تعهد میدانند ولی با قدری تأمل روشن میگردد که دو عقد مذکور حسب مورد انتقال دین یا طلب میباشند. برای تحقق تبدیل تعهد یکسری شرایط عمومی و اختصاصی لازم است و موارد تبدیل تعهد شامل تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل موضوع تعهد، منشأ تعهد، متعهد و متعهد له میباشد. تبدیل تعهد موجود آثاری است که از جمله اینکه موجب سقوط تعهد قبلی، ایجاد تعهد جدید و زوال تضمینا و فروع تعهد قبلی میگردد در نهایت اینکه نهاد تبدیل تعهد یک نهاد مستقل با آثار و احکام خاص خود میباشد. کلید واژه: تبدیل، تعهد، سقوط، انتقال دین، انتقال طلب