هدف از این مطالعه مقایسه بین عوامل اسکولیسیدال فیزیکی (دما و اسمولاریتی)، عوامل شیمیایی (آلبندازول و دکستروز) و عصاره آبی گیاه اسپند(peganum harmala) بصورت in vitro بود. بدین منظور پروتواسکولکسها بصورت استریل از کبد و ریه گوسفندان کشتارگاهی آلوده به کیست هیداتیک جمع آوری گردید. در آزمایشگاه میزان زنده بودن پروتواسکولکسها با ائوزین 1% مورد ارزیابی قرار گرفت.در مرحله بعد اثرعواملی نظیر nacl 10 درصد ، nacl 20 درصد ، دکستروز 50%، آلبندازول 2%، دمای 20- درجه سانتیگراد، دمای 40 درجه سانتیگراد،دمای 60 درجه سانتیگراد و عصاره آبی گیاه اسپند ( با غلظتهای (25،50،75و100درصد) بر اسکولکس کشی پروتواسکولکس های کیست هیداتیک مورد ارزیابی قرار گرفت.بعد از تاثیر هر یک از عوامل فوق به مدت 5،10،15و60 دقیقه میزان زنده ماندن پروتواسکولکس ها در 100 پروتواسکولکس مورد شمارش قرار گرفت. نتایج توسط نرم افزار spss (ver=16) و با استفاده از آنالیز آماری مربع کای و توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که nacl 20 درصد بعد از 60 دقیقه بیشتری اثر اسکولکشی نسبت به عوامل دیگر را داراست. به خاطر بی ضرر بودن این محلول ، نمک طعام می تواند بعنوان یک ماده اسکولیسیدال در جراحی کیست هیداتیک انسان و حیوان مورد استفاده قرار گیرد.

در این مطالعه 649 قطعه ماهی گوازیم دم رشته ای (nemipterus japonicus) از خلیج فارس صید شد. بعد از انجام کالبد گشایی انگل های جدا شده از ارگان های مختلف ماهی توسط لاکتوفنل شفاف سازی و با استفاده متد های مناسب از آن ها لام تهیه شد. شناسایی کرم ها با استفاده از کلید های تشخیص انجام گرفت. در کل 109 قطعه (17%) از ماهی های صید شده آلوده به انگل های کرمی بودند که بیشترین ارگان درگیر آن ها روده ها بود. در این مطالعه لارو یک نماتود بنام کونتراسکوم نمیپتروس و دو آکانتوسفال بنام-های سراسینتیس ساجیتیفر و تینیوسینتین نیلیتیکوس شناسایی شدند. میزان آلودگی کرمی در جنس نر بیشتر از جنس ماده ماهی تعیین شد.

چکیده: بیماری توکسوپلاسموزیس ناشی از انگل داخل سلولی توکسوپلاسما گوندی است که یکی از بیماری های مشترک انسان و دام در ایران و جهان می باشد که هر ساله باعث ایجاد خسارت اقتصادی و بهداشتی می شود. در این بیماری گربه به عنوان میزبان نهایی و انسان و نشخوارکنندگان به عنوان میزبان واسط مطرح می باشند. علاوه بر خسارت بهداشتی این بیماری در جوامع انسانی، ایجاد سقط جنین در گوسفندان از جنبه های مهم اقتصادی این بیماری مطرح می باشد. در این بررسی تعداد 186 نمونه سرمی از گوسفندان اطراف تبریز اخذ شد و به روش الایزا مورد آزمایش قرار گرفت. در این مطالعه 13 نمونه (98/6%) مثبت تشخیص داده شد که 7 نمونه (52/7%) مربوط به گوسفندان ماده و 6 نمونه (45/6%) از گوسفندان نر بود. آنالیز آماری نتایج با استفاده از روش مربع کای و فیشر نشان داد که ارتباط معنی داری در بین جنس نر و ماده در آلودگی به توکسوپلاسما در منطقه تبریز وجود ندارد. همچنین مقایسه نتایج حاصل ازاین بررسی و بررسی های مشابه قبلی در ایران نشان داد که میزان آلودگی گوسفندان منطقه تبریز کمتر از مناطق دیگر ایران می باشد که این تفاوت را علاوه بر روش های سرولوژیک بکار رفته در آزمایشات مناطق دیگر در ایران و بررسی حاضر، می توان به تفاوت سطح بهداشتی و پیشرفت روش های پیشگیری اعمال شده بر علیه این بیماری در منطقه نسبت داد.

توکسوپلاسموزیس یکی از بیماریهای زئونوز شایع با انتشار جهانی است که عامل آن تک یاخته توکسوپلاسما گوندی می باشد. این بیماری علاوه بر وارد آوردن زیان های اقتصادی، به علت قابل انتقال بودن به انسان از نظر بهداشتی نیز حائز اهمیت است، با توجه به شرایط خاص اقلیمی و فراهم بودن شرایط انتقال و چرخه این انگل در استان آذربایجان شرقی، تعیین وضعیت این بیماری حائز اهمیت فراوان است. این مطالعه با هدف تعیین سرواپیدمیولوژی توکسوپلاسما گوندی در گوسفندان کشتار شده در کشتارگاه های صنعتی شهر تبریز صورت گرفت. بدین منظور 192 نمونه خون از گوسفندان کشتاری در کشتارگاه تبریز اخذ شده به آزمایشگاه منتقل و سرم آنها جدا گردید. سپس سرم ها به روش وسترن بلات و دات بلات از نظر آلودگی به توکسوپلاسما مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آلودگی سرمی 9/8 درصدی گوسفندان نر و ماده بود که آلودگی در گوسفندان ماده درصد بالاتری داشت ولی از نظر آماری این تفاوت معنی دار نبود.

توکسوکاریازیس بیماری مشترک بین انسان و سگ می باشد که توسط لارو توکسوکارا کنیس و کتی ایجاد می شود. انسان با بلعیدن تخم این کرم ها به سندرم لارو مهاجر احشایی (vlms ) مبتلا می شود. یکی از راه های متداول آلودگی انسان به تخم این کرم ها، آلودگی خاک پارک های عمومی شهرها می باشد. در طی این بررسی تعداد 540 نمونه خاک از 60 پارک عمومی تبریز (270 نمونه از 30 پارک در فصول گرم و 270 نمونه از 30 پارک در فصول سرد سال) برداشته شده و به روش کلیتون- لین از لحاظ آلودگی به تخم توکسوکارا ها مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع از 60 پارک مورد بررسی، 46 (66/76%) پارک آلوده به تخم توکسوکاراها بودند. میزان آلودگی در 540 نمونه خاک مورد بررسی 186 (44/34%) مورد بود. میزان آلودگی در طی فصل سرد نسبت به فصل گرم سال به صورت معنی دار بیشتر بود (p<0.01). میزان آلودگی در محیط های اطراف زباله ها در پارک ها نسبت به مناطق دیگر پارک ها آلوده تر بود، اما تفاوت در میزان آلودگی معنی دار نبود.

مقدمه و هدف: کریپتوسپوریدیوم انگل تک یاخته داخل سلولی است که معمولاً اپی تلیوم دستگاه گوارش طیف وسیعی از مهره داران را آلوده می کند و معمولاً به عنوان یکی از عوامل اصلی اسهال در انسان و دام های اهلی شناخته شده است که دارای اهمیت زئونوتیک نیز می باشد. اطلاعات مستند نشان دهنده ی حضور سه گونه کریپتوسپوریدیوم به عنوان عوامل ایجادکننده کریپتوسپوریدیوزیس در طیور است ، که شامل کریپتوسپوریدیوم بیله ای، کریپتوسپوریدیوم مله اگریدیس و کریپتوسپوریدیوم گالی می باشد. مطالعه ی حاضر به تشخیص مولکولی کریپتوسپوریدیوم در جوجه های گوشتی صنعتی و بومی استان گیلان به روش nested-pcr با استفاده از جایگاه ژنی18s rrna پرداخته است. روش کار: در این مطالعه تعداد 100 نمونه از مدفوع جوجه ها ی گوشتی صنعتی و بومی استان گیلان در فصول زمستان و بهار جمع آوری گردید و در ابتدا تمامی نمونه ها به روش رنگ آمیزی زیل نیلسون تغییریافته موردبررسی قرار گرفتند و پس از تشخیص میکروسکوپی نمونه های مثبت، اووسیست های کریپتوسپوریدیوم جداسازی و تخلیص شدند (شایان و همکاران 1391). پس از خالص سازی اووسیست ها، استخراج dna نمونه ها با استفاده از دستور العمل کیت mbst و روش sturbaum و همکاران (2001) انجام گرفت. سپس به کمک ژل آگارز 1 درصد الکتروفورز انجام پذیرفت. لازم به ذکر است که nasted-pcr در دو مرحله انجام شد. نتایج و بحث: در ابتدا به روش میکروسکوپی از تعداد 100 نمونه ، 8 نمونه (8درصد) ازنظر آلودگی به کریپتوسپوریدیوم مثبت تشخیص داده شدند و سپس به روش مولکولی آلودگی در نمونه های مذکور تأیید گردید. در nasted-pcr مرحله ی اول، نمونه‏های مثبت باندهای bp843-840 را نشان دادند و در nasted-pcr مرحله ی دوم، باندهای bp593-590 را نشان دادند. بر اساس نتایج حاصل به کمک نرم افزار آماری spss نسخه‏ی 22 به روش mann-whitne test بین میزان آلودگی در دو فصل زمستان و بهار تفاوت معنی داری وجود نداشت ( p>0.05 ). اما بین میزان آلودگی در دو رده ی سنی بالای 25روزگی و زیر 25روزگی تفاوت معنی دار مشاهده گردید ( p<0.05 ). لازم به ذکر است ، میزان آلودگی در فصل زمستان 2/78درصد و در فصل بهار 10/93درصد بود. هم چنین میزان آلودگی در گله های جوجه‏های گوشتی زیر 25روزگی 1/96درصد و در گله‏های بالای 25روزگی 14/28درصد مشاهده گردید.

این مطالعه شیوع آلودگیهای انگلی حیوانات آزمایشگاهی نگهداری شده در مراکز تحقیقاتی دانشگاه های تبریز را مورد بررسی قرار داد. نمونه های خون، مدفوع، و جلدی 100 حیوان آزمایشگاهی (35 موش سوری، 35 رت، 20 خرگوش و 10 همستر) جمع آوری وپس از آزمایش مستقیم و رنگ آمیزی (گیمسا، تری کروم و ذیل نلسون تغییر یافته) مورد بررسی قرار گرفت. تمامی نمونه های خون از نظر انگلهای خونی (100%) منفی بودند. در آزمایشات مدفوع حیوانات فوق ژیاردیا موریس (57%)، کریپتوسپوریدیوم (13%)، تخم آسکاریس (17%)، تخم اکسیوریس موریس (3%)، تخم سیفاسیا موریس (4%)، تخم آسپیکولاریا تتراپترا (2%)، تخم هیمنولپیس نانا (9%)، و تخم پاسالوروس آمبیگوس (15%) مشاهده شد. در آزمایشات مربوط به نمونه های جلدی آلودگی به شپش پلی پلاکس سراتا (21%) و تخم شپش (55%) مشاهده گردید.

در این پژوهش ، آنتی ژن مایع کیست و آنتی ژن پروتو اسکولکس بعنوان دو آنتی ژن اختصاصی انگـل، تخلـیص شـده وسپس با تستهای ایمونو بلاتینگ با سرم گوسفندان هیداتیدوزی و غیر هیداتیدوزی مورد ارزیابی قرار گرفته است تا حساسیت این دوآنتی ژن با این روش معرفی گردد. که طی آن از نمونه کیست هیداتیک گوسفندی که به روش وسترن بلات انجام شد آنتی ژن خام مایع کیست هیداتیک در واکنش با سرم گوسفند آلوده به کیست هیداتیک باندهای متعدد از حدود 20 تا 40 کیلو دالتون تشکیل داد و آنتی ژن استخراج شده از پروتواسکولکس دو باند مشخص حدود 25 و 26 کیلو دالتون تشکیل داد ودر روش sds-page آنتی ژن استخراج شده از پروتواسکولکس دارای دو باند پروتئینی مشخص حدود 50 و 22 کیلو دالتون می باشد، ولی آنتی ژن خام مایع کیست دارای چندین باند از 25 تا 85 کیلو دالتون می باشد.

کریپتوسپوریدیوزیس یک بیماری نسبتاً مهم و جدی است و معمولاً به عنوان یکی از عوامل اصلی اسهال در انسان و دام های اهلی شناخته می شود. اطلاعات مستند نشان دهنده ی حضور سه گونه ی کریپتوسپوریدیوم در طیور شامل کریپتوسپوریدیوم بیله ای، کریپتوسپوریدیوم مله آگریدیس و کریپتوسپوریدیوم گالی می باشد. برخلاف پستانداران که عمدتاً کریپتوسپوریدیوزیس را به فرم روده ای نشان می دهند، در طیور، کریپتوسپوریدیوزیس به فرم های روده ای و تنفسی دیده می شود. مطالعه ی حاضر به بررسی هیستوپاتولوژی کریپتوسپوریدیوم در طیور گوشتی صنعتی و بومی استان گیلان می پردازد. در این مطالعه، تعداد 100 نمونه از جوجه های گوشتی صنعتی و بومی استان گیلان در فصول زمستان 1392 و بهار 1393 جمع آوری گردید. در ابتدا 150 لام آماده گردید. نمونه های بافتی در این مطالعه از ریه،نای،بورس فابریسیوس و روده بودند. همه ی نمونه ها به روش رنگ آمیزی هماتوکسیلین –ائوزین مورد مطالعه ی میکروسکوپی قرار گرفتند، سپس نمونه های مثبت از لحاظ آلودگی به کریپتوسپوریدیوم به روش رنگ آمیزی اختصاصی زیل نیلسون بافتی رنگ آمیزی گردید. بر اساس نتایج حاصل، آلودگی به گونه های کریپتوسپوریدیوم در ریه، نای، روده و بورس تشخیص داده شد. میزان آلودگی همزمان در این بافت ها 7/27 درصد بود.

آلودگی به انگل های دستگاه گوارش یکی از چالش های مهمی است که پرورش گوسفند را در همه نقاط دنیا با مشکل همراه می کند. این آلودگی ها طیفی از عوارض، از جمله بیماری های حاد همراه با مرگ ناگهانی دام تا بیماری مزمن، به صورت کاهش کارایی و درجاتی از کاهش وزن و لاغری را باعث می شود. این تحقیق با هدف مشخص شدن برخی سوالات از جمله اینکه چه درصدی از گوسفندان نامقرون به صرفه نگهداری شده در اطراف تبریز به علت آلودگی انگل های گوارشی به این سندرم مبتلا هستند، انجام شد. . برای انجام این مطالعه از 66 گوسفند نامقرون به صرفه در گوسفنداری های اطراف تبریز بالاخص مواردی که دارای لاغری مزمن و عدم رشد مناسب بودند، پس از ثبت مشخصات عمومی، نمونه مدفوع تازه از رکتوم دام با استفاده از سواب گرفته شد. جهت تشخیص وجود آلودگی انگل های گوارشی ، نمونه های مدفوع جمع آوری شده به روش شناورسازی کلیتون لین مورد بررسی قرار گرفت و پس از تعیین شمارش کلی تخم انگل ها در واحد وزن (epg)، تخمهای شمارش شده به تفکیک شناسایی شدند تا نوع آلودگی مشخص گردد. از 66 نمونه مربوطه 62 مورد (94%) آلودگی انگلی را نشان داده و 4 مورد (6%) فاقد هر گونه آلودگی انگلی بودند. میزان آلودگی بر اساس شدت آلودگی به صورت (-) عدم آلودگی، (+) آلودگی ضعیف، (++) آلودگی متوسط و(+++) آلودگی شدید تقسیم شد. از62 مورد دام آلوده (71%) 47 دام آلودگی ضعیف( (+) 50 epg< )، (15%) 10 دام آلودگی متوسط ((++) 500 <epg< 50 ) و(8%) 5 دام آلودگی شدید((+++)500 epg>) را نشان دادند. بیشترین مقدار آلودگی مربوط به نماتود های گوارشی شامل همونکوس، استرتاژیا و تریکواسترونژیلوس (56%) وهمچنین ترماتود دیکروسلیوم(22%) بود. از نتایج بدست آمده همبستگی بسیار بالایی (94%) بین آلودگی (در حالت کلی) به انگل های گوارشی و نامقرون به صرفه بودن گوسفندان نشان داده شد، ولی بین شدت آلودگی و نامقرون به صرفه بودن ارتباط آماری معنی داری یافت نشد. رابطه آماری معنی داری (منفی) بین epg وbcs (17%) و رابطه آماری معنی داری (مثبتی) بین epg و کم خونی مخاط ملتحمه چشم(11%) وجود داشت. نتیجته اینکه این فراسنج ها می توانند به صورت قابل اعتمادی آلودگی انگلی دام های به اصطلاح نامقرون به صرفه را تایید نمایند ولی جهت تشخیص میزان بار آلودگی انگلی نیاز به روش های آزمایشگاهی است.

هیپودرموزیس میاز مگس هیپودرما است و گاو نیز از میزبانهای اختصاصی این مگس می باشد. این بررسی در کشتارگاه صنعتی تبریز جهت تعیین میزان آلودگی به هیپودرما در گاوان استان انجام پذیرفت. بدین منظور سطوح داخلی و خارجی پوست و زیر مخاط مری و کانال نخاعی در400 راس گاو در طول یک سال مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع ، آلودگی در75/4% گاوان مشاهده شد. آلودگی در فصل بهار نسبت به فصول دیگربطور معنی دار(p<0/05) بیشتر بود. همچنین مشخص شد که آلودگی بطور معنی داری(p<0/05) در گاوهای تا سن 2 سال بیشتر از مقاطع سنی دیگر و آلودگی در جنس نر نسبت به جنس ماده بیشتر و در نژاد هلشتاین بیش از نژادهای دیگر بود. در این بررسی تمام موارد آلوده از پوست گاوان مشاهده شد و آلودگی به هیپودرما بویس به طور معنی داری(p<0/05) نسبت به هیپودرما لینه آتوم بیشتر بود.

: کریپتوسپوریدیوم پاروم عامل بیماری کریپتوسپوریدیوزیس می باشد، که دارای اهمیت زئونوتیک است. این بیماری به درمان های دارویی بسیار مقاوم می باشد و در افراد با ایمنی کامل خود محدود شونده است اما در افراد خردسال و سالمند با ایمنی ناقص به ویژه افراد سرطانی و ایدزی بسیار خطرناک می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر عصاره اتانولی آرتمیزیا اسپیسیجرا است. بدین منظور 30 سر موش سوری 4-6 هفته نژاد nmri به 5 گروه شامل: گروه شاهد بدون آلودگی و بدون درمان، گروه شاهد آلوده و سرکوب ایمنی شده، سه گروه درمان سرکوب ایمنی شده و آلوده با تلقیح اووسیست کریپتوسپوریدیوم پاروم به میزان 104 اووسیست و به ترتیب دریافت کننده ی عصاره آرتمیزیا به میزان mg/kg2/0،mg/kg 2 و دزmg/kg 20 تقسیم شدند. این گروه ها از نظر کاهش وزن، دفع اووسیست، سرولوژی و هیستوپاتولوژی با نمونه گیری از بافت روده بررسی شدند. جهت مقایسه آماری داده ها از نرم افزار spss نسخه 22 و روش one way anova استفاده گردید. در مقایسه گروه های کنترل و درمان تفاوت معنی داری از نظر مقایسه وزن در یک دوره 10 روزه نداشتند. دفع اووسیست در موش های گروه درمان به طور قابل توجهی پس از اتمام دوره درمان کاهش یافت و با گروه کنترل تفاوت معنی داری (p<0.05 ) را نشان داد. در تست hi انجام شده نیز تفاوت معنی داری(p?0.05) بین دو گروه درمان و کنترل مشاهده شد. در بررسی هیستوپاتولوژی تفاوتی بین گروه های شاهد و درمان مشاهده نشد. بنابر نتایج حاصل، این مطالعه نشان می دهد که هر سه دز 2/0، 2 و mg/kg20 عصاره اتانولی آرتمیزیا در مدل زنده علیه آلودگی تجربی موش ها محافظت کننده بوده و موجب کاهش دفع اووسیست می شود و می توان از این عصاره به عنوان درمانی برای کریپتوسپوریدیوزیس استفاده نمود.

این بررسی در کشتارگاه صنعتی تبریز جهت تعیین میزان آلودگی به بزهای کشتار شده به لارو مگس پرژوالسکیانا صورت پذیرفت. بدین منظور سطح خارجی لاشه و سطح داخلی پوست بز های کشتار شده مورد بازرسی قرار گرفت. لاروهای جدا شده در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند و از منافذ تنفسی خلفی آنان لام میکروسکپی تهیه شد و جنس و گونه آنها تشخیص داده شد. در بررسیها تنها گونه پرژوالسکینا کراسی تشخیص داده شد. در این بررسی مجموعا 3000 رأس در طی چهار فصل سال ( هر فصل 750 رأس)معاینه شد. مجموعاً 170 رأس بز ( 66/5 درصد) آلوده بودند که از این میزان آلودگی در 51 (7/1 درصد) بز نر و 119 (96/3 درصد) بز ماده مشاهده شد. این اختلاف در میزان آلودگی در بررسی های آماری معنی دار نبود. آلودگی در فصل بهار نسبت به فصول دیگر بطور معنی داری (p<0.05) بیشتر بود. مقایسه میزان آلودگی بز در منطقه تبریز در مقایسه با مناطق دیگر ایران و جهان حاکی از کم بودن میزان آلودگی بزهای تبریز به لارو مگس پرژوالسکیانا می باشد.