نهضت جنگل، که به رهبری میرزا کوچک¬خان جنگلی، علیه استبداد و استعمار تشکیل شده بود، نه تنها ازافراد بومی و محلی گیلی و مازنی شامل می شد، بلکه افرادی از قومیت ها و دستجات مبارز دیگر را در درون جای داده بود. جنگلی ها منحصر به گیلان و مازندران یعنی، رشتی، انزلیچی، تالشی و مردمان شمال ایران نبودند، بلکه از ترکان، کردها، لرها و حتی افرادی تاثیرگذار از ملل دیگر، همگی در کنار میرزا و مبارزه حضور داشتند. تفاوت های فرهنگی و قومیتی یاران جنگلی که بعضا با لجاجت ها و خودخواهی ها و سیاست های بیگانه همراه بود، موجب عدم همبستگی نهضت جنگل گردید و جنگلی¬ها به جای جنگیدن عیله استبداد و استعمار، به انشقاق، گسستگی و متعاقب آن به انشعاب، نفاق و خیانت و رویارویی با یکدیگر در افتادند. از عمده ترین قومیت هایی که از ابتدا میرزا را یاری دادند، کردها بودند. ولی با تحولاتی که در سیاست بین الملل از پس جنگ جهانی اول پدید آمد، در اهداف یاران کرد نهضت جنگل نیز تغییراتی حاصل شد. یعنی حامیان انقلاب سرخ و جمهوری شورایی با میرزا کوچک¬خان به تدریج دوری پیدا کردند. از این رو زمانی که خالو قربان و کردهای همراه وی، نهضت جنگل و شخص میرزا را رو به تردید و ضعف دیدند با وعده هایی از طرف دولت، به آن¬ها گرویدند. و در همسویی با بیگانگان با اعزام نماینده به مقر فرماندهی نیروهای دولتی، آمادگی همکاری با حکومت مرکزی را علیه میرزا اعلام کردند. کردها از این برهه تاثیراتی را در ضعیف تر شدن نهضت جنگل تا فروپاشی کامل آن بر جای گذاشتند. این پژوهش برآن است که علل و روند این همبستگی و گسستگی را بررسی نماید. واژگان کلیدی: نهضت جنگل، میرزا کوچک¬خان، خالو قربان، جمهوری شورایی ایران، حکومت مرکزی