نام پژوهشگر: محمد حسین توانایی
مهری ندری محمد حسین توانایی
یگانه هدف دین اسلام تأمین سعادت انسان در دنیا و آخرت است که خداوند برای رسیدن به این هدف در همه زمینه ها دستورات لازم را در اختیار بشر قرار داده است و چنانچه هر کدام از این دستورات به صورت صحیح در جامعه نهادینه و عملی شود در همان راستا موجب کاهش آسیبهای اجتماعی می شود. لذا در این پایان نامه نقش امر به معروف و نهی از منکر در کاهش آسیب های اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرد به همین منظور این پژوهش در صدد است موضوع را در سه خرده نظام فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در فصول مختلف به شرح زیر مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. فصل اول: نقش امر به معروف و نهی از منکر در کاهش آسیب های فرهنگی ، که در آن مفهوم شناسی، شناساندن بخش های فرهنگی اسلام و آثار امر به معروف و نهی از منکر در زمینه فرهنگی. فصل دوم: نقش امر به معروف و نهی از منکر در کاهش آسیب های سیاسی مانند ولایت گریزی، تفرقه افکنی و عدم مشارکت سیاسی و .... فصل سوم: نقش امر به معروف و نهی از منکر در کاهش آسیب های اقتصادی: که در آن مفهوم شناسی، اهمیت اقتصاد در اسلام و تبیین آسیب های اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این است که اثر امر به معروف و نهی از منکر در کاهش آسیب های اجتماعی شناسانده شود وهمین امر باعث شود که این دو فریضه در جامعه نهادینه شود در نتیجه هنجارها وسعت یابد و ناهنجارها و ضد ارزش ها کم رنگ شود ؛ برای این منظور از روش توصیفی تحلیلی با رجوع به تفاسیر و کتب روایی و بهره گیری از کتب جامعه شناسی استفاده شده است. نتایج بدست آمده: به هر اندازه که دو فریضه امر به معروف و نهی از منکر در جامعه عملی شود پایبندی به دستورات اسلام بیشتر خواهد شد و به دنبال آن آسیب ها فرهنگی، سیاسی، اقتصادی کاهش می یابد در نتیجه بسیاری از آسیب های اجتماعی که از خرده نظام های فوق ناشی می شود کاهش می یابد. امید است این پژوهش بتواند راه روشنی فراروی نفوس علاقه مند به معارف اصیل قرآنی و روایی قرار دهد.
سمیه یوسف وند محمد حسین توانایی
انسان موجودی اجتماعی است و پیوسته با دیگران در حال تعامل است. یکی از موثرترین شیوه های اصلاح رفتار فردی و اجتماعی مسئولیت پذیری است که بارزترین مصداق آن خیر خواهی و نصحیت دیگران است که مفیدترین و پرکابردترین شکل آن تذکر لسانی است. لذا در این پایان نامه فرهنگ تذکر لسانی از منظر قرآن مورد بررسی قرار می گیرد. به همین منظور این پژوهش در نظر دارد موضوع را از پنج منظردر فصول مختلف به شرح زیر مورد بررسی و کنکاش قرار می گیرد؛ فصل اول؛جایگاه و اهمیت تذکر لسانی از قبیل هدف بودن دین، عامل برتری امت اسلامی،ضامن اجرایی احکام و... فصل دوم؛ آثار تذکر هم از حنبه ی فردی چون، افزایش برکات، استجابت دعا، رستگاری و عزتمندی و... وجنبه ی اجتماعی چون،امنیت سیاسی،اجتماعی، اقتصادی و... فصل سوم؛عوامل تذکر ازقبیل اقتضای عقلی، فطری، ایمانی و زندگی اجتماعی و... فصل چهارم؛شیوه های تذکر لسانی که در آن چهل شیوه ی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. و در پایان موانعی که فراروی این فریضه قرار دارد، همچون ترس، طمع، تواکل، ضعف دینی و ... مورد شناسایی و تبین قرار گرفته است. هدف این بود که جنبه های مختلف فریضه ی تذکر شناسایی و شیوه های مناسب و مفید تذکرمعرفی و تبین شود که با این پژوهش آگاهی لازم برای متذکران به وجود آید. و برای این منظور از روش توصیفی تحلیلی با رجوع به تفاسیر و بهره گیری از روایات و سخنان اندیشمندان استفاده شده است. نتایج به دست آمده؛ اینکه این فریضه جایگاه رفیعی در اسلام دارد چون که همه ی جوانب بشر را تحت تاثیر قرار می دهد و به همین خاطر باید از شیوه های صحیح و مناسب با موقعیت مکان و زمان تذکر و شرایط مخاطب در نظر گرفته شود. کلید واژه ها: قرآن، معروف، منکر، تذکردهنده، مخاطب، اجتماع، فرهنگ، تذکر لسانی