هدف پژوهش حاضر مقایسه تأثیر روش های یادگیری مشارکتی و سخنرانی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضی دانش آموزان پسر پایه دوم ابتدایی، بود. طرح این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه دوم ابتدایی ناحیه 2 شهر یزد در سال تحصیلی 92-1391 بود و نمونه شامل 32 نفر در قالب دو گروه به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه آزمایش به مدت 3 ماه به شیوه مشارکتی و گروه کنترل به شیوه سخنرانی آموزش دیدند.جهت گردآوری اطلاعات، از آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته و آزمون ماتریس های پیشرونده ریون کودکان (1947) استفاده شد. داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون پیشرفت تحصیلی با آزمون تحلیل کواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان می دهد که گروه مشارکتی از نظر پیشرفت تحصیلی در سطح 05/0 >p دارای تفاوت معنادار با گروه سخنرانی است.