به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر خصوصیات کمی، کیفی و فیزیولوژیکی برخی از ارقام ماش، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقات صفی آباد واقع در 18 کیلومتری جنوب شهرستان دزفول، اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح (آبیاری کامل (عرف منطقه، شاهد) =1i، کم¬آبیاری کامل (در کل دوره رشد گیاه) =2i، کم¬آبیاری در زمان گل¬دهی =3i و کم¬آبیاری بعد از گل¬دهی =4i) و سه رقم ماش (رقم محلی خوزستان =1v، رقم گوهر =2v و رقم پرتو =3v) به¬ترتیب به عنوان عامل های اصلی و فرعی، لحاظ شدند. نتایج به دست آمده در این آزمایش نشان داد تیمار کم آبیاری تأثیر معنی¬داری بر ویژگی های کمی از قبیل: عملکرد دانه، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و ارتفاع بوته، ویژگی های کیفی مانند درصد پروتئین و عملکرد پروتئین، ویژگی های فیزیولوژیکی مانند مقدار پرولین (به عنوان یک شاخص تحمل خشکی) و محتوی آب نسبی برگ، مقادیر کلروفیل a و b، فلورسانس کلروفیل، محتوای کلروفیل کل داشت. در طی اعمال کم آبیاری در مراحل مختلف نمو، تیمار کم¬آبیاری در زمان گل¬دهی (3i) نه تنها کاهش معنی دار در عملکرد و اجزای آن نداشت، بلکه بیشترین عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص برداشت را نیز به دنبال داشت. اگر چه کم آبیاری می تواند ویژگی های کمی، کیفی و فیزیولوژیکی ماش را تحت تأثیر قرار دهد، اما میزان تأثیر آن به مرحله وقوع تنش بستگی داشت. نتایج نشان داد که رقم محلی خوزستانی مقاوم ترین رقم در برابر اعمال کم آبیاری در مراحل مختلف رشدی نسبت به سایر ارقام بود. لذا توصیه می¬گردد که رقم محلی خوزستانی به خاطر ظرفیت تولید عملکرد بالاتر، نسبت به دو رقم به منظور کشت در شرایط آب و هوایی این منطقه استفاده شود.

شیرین بیان با نام علمی glycyrrhiza glabra l. گیاهی است چند ساله و از خانواده بقولات fabaceae می باشد. ریشه شیرین بیان به طور عمده دارای استرولها، اسیدهای آمینه، صمغ، نشاسته و اسانس های روغنی می باشد و همچنین مهمترین ترکیب موجود در ریشه این گیاه اسید گلیسریزیک است. از سوی دیگر آهن در ساختمان آنزیم ها و به عنوان فعال کنندهای آن عمل می کند و نقش ضروری در متابولیسم اسیدهای نوکلئیک و پروتئین ها دارد. عنصر روی نیز در کاهش خسارت ناشی از گونه های اکسیژن فعال (ros)، به غشای سلولی، پروتئینها، کلروفیل و اسید نوکلئیک دارای اهمیت است. با استفاده از فناوری نانو و نانو کودهای کلات آهن و روی فرصت های جدیدی را به منظور افزایش راندمان مصرف عناصرغذایی و افزایش رشد گیاه و در نتیجه افزایش متابولیتهای ثانویه موجود درگیاهان می توان گشود. بدین منظور اثر القای نانو کود کلاته آهن و روی بر گیاه شیرین بیان در چهار غلظت 1000، 3000، 5000، و8000 میلی گرم در لیتر در قالب طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که شاخص های رشد نسبت به شاهد کاهش معنی داری دارند. همچنین محتوی کلروفیل a و پروتئین ریشه نیز در همه تیمار ها نسبت به شاهد افزایش معنی داری نشان می دهند. میزان قند محلول و نا محلول ریشه و برگ، فعالیت پراکسیداز ریشه، میزان گلیسیریزین، محتوی کلروفیل b و کاروتنوئید نسبت به شاهد افزایش معنی داری دارد ولی با افزایش غلظت نانو کود کلات آهن و روی کاهش این صفات مشاهده شد. میزان آنتوسیانین، فلاونوئید، فنل کل، فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز و محتوی پروتئین برگ در تیمار آهن 3000 میلی گرم در لیتر افزایش و در سایر تیمارها کاهش معنی داری پیدا کردند. فعالیت پراکسیداز ریشه نسبت به شاهد در همه تیمار ها کاهش معنی دار نشان داد.

دانه های حبوبات منابع پروتئینی مهمی برای کشورهای در حال توسعه می باشند. ماش گیاهی یکساله است که دانه های آن غنی از پروتئین و به عنوان ماده غذائی مصرف می شود و همچنین به عنوان غذای دام نیز مصرف می گردد.به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذری با اسید سالیسیلیک و تلقیح با باکتری های محرک رشدی بر عملکرد و برخی صفات زراعی ماش در کشت دوم، آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک-های کامل تصادفی و در 3 تکرار اجرا گردید.استفاده از باکتریهای محرک رشدی به همراه پیش تیمار بذری اسید سالیسیلیک با غلظت 5/0 میلی مولار و 2/0 میلی مولار، دارای عملکرد بالاتری نسبت به سطوح مختلف و دیگر تیمارها بودند.