تغییرات روزانه آرام ژئومغناطیسی دامنه ای حدود ده گاما دارند. این تغییرات درنتیجه جریان های دینامو ناحیه e یون سپهر به وجود می آیند. تأثیر فعالیت خورشید روی میدانsq با برآورد رابطه بین دامنه sq با میدان الکتریکی یون سپهر، جریان الکتریکی یون سپهر و رسانایی تجمعی ارتفاعی مستقیم، هال و پدرسن مطالعه شده است. داده ها از پنج رصدخانه کانبرا، کانوزان، ممامبتسو، تاکسون و هوآنکایو اخذ شده است. میدان sq از داده های رصدخانه ها با استفاده از روش تحلیل هماهنگ های کروی (sha) به دست آمده است. بازه زمانی محاسبه داده ها، دو تناوب خورشیدی از سال 1986 تا 2008 انتخاب شده است. میدان الکتریکی یون سپهری از داده های رصدخانه ممامبتسو در بازه زمانی سال 1997 تا 2008 به دست آمده است. رسانایی های تجمعی ارتفاعی با استفاده از پروفیل چگالی الکترون و مدل iri2012 محاسبه شده اند. جریان الکتریکی یون سپهر نیز با استفاده از داده های میدان الکتریکی و رسانایی ها محاسبه شده است. رابطه بین تغییرات رسانایی های تجمعی یون سپهر و تغییرات میدان sqبا استفاده از معادله های خطی در ماه ها و فصل های گوناگون ژئومغناطیسی قابل توصیف است. معادله خطی یا رابطه واضحی بین تغییرات جریان الکتریکی یون سپهری و تغییرات میدان sq در ماه ها و فصل های گوناگون ژئومغناطیسی وجود ندارد، اما رابطه بسیار واضحی بین میدانsq و رسانایی های یون سپهری وجود دارد. در نتیجه میدان sq و رسانایی های یون سپهری یک چشمه اصلی دارند، چشمه خورشیدی. میدان الکتریکی و جریان الکتریکی یون سپهری، هر دو دارای دو چشمه هستند: چشمه خورشیدی و غیرخورشیدی.

مگنتوتلوریک (mt) یک روش اکتشاف الکترومغناطیسی است که منشأ آن امواج الکترومغناطیسی طبیعی ایجاد شده در مگنتوسفر زمین می¬باشد. در این روش با ثبت مولفه های افقی عمود بر هم نوسانات میدان¬های مغناطیسی و الکتریکی در سطح زمین، می¬توان توزیع رسانایی الکتریکی زمین مورد مطالعه را به دست آورد. تانسوری که مولفه های افقی میدان مغناطیسی را به مولفه¬های افقی میدان الکتریکی مرتبط می¬کند تانسور امپدانس نامیده می¬شود که از این تانسور می¬توان پارامترهای مقاومت ویژه ظاهری و فاز امپدانس را به منظور تفسیر داده های مگنتوتلوریک استخراج کرد. در حالت مدل یک¬بعدی و هم¬چنین مدل دو¬بعدی، مولفه¬های قطر اصلی تانسور امپدانس مقدار صفر دارد. در حالت مدل دو¬بعدی معادلات امواج الکترومغناطیسی به دو مد قطبش مستقل te (میدان الکتریکی در راستای امتداد لایه¬ها) با طبیعت القایی و tm (میدان مغناطیسی در راستای امتداد لایه¬ها) با طبیعت گالوانیکی تفکیک می¬شود. به منظور بررسی ذخایر زمین¬گرمایی منطقه سبلان، داده¬های 27 ایستگاه mt با ارتفاع 2400 تا 3830 متر و با دوره تناوب 003/0 تا 300 ثانیه که از جنوب مشکین¬شهر (دره موئیل) در سال 2007 برداشت شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. از آن¬جا که اندازه¬گیری ها همیشه تحت تاًثیر نوفه¬های موجود در محیط قرار می¬گیرند، پس از حذف این نوفه¬ها تحصیح جابجایی ایستا بر اساس اطلاعات زمین¬شناسی منطقه و با کمک نرم¬افزار winglink هم¬زمان با مدل¬سازی بر روی داده¬ها اعمال شد. مدل¬سازی یک¬بعدی داده¬ها با استفاده از رهیافت اوکام بر روی داده¬های یک ایستگاه (ایستگاه شماره 27) صورت گرفت و سپس مدل¬سازی دو¬بعدی براساس رهیافت معکوس¬سازی مکی، در امتداد پنج پروفیل و با ترکیب هر دو مد قطبش te و tm صورت گرفت که نتایج این مدل سازی¬ها تطابق خوبی با واقعیت¬های زمین¬شناسی منطقه داشت. مدل¬های به دست آمده بیانگر شکل¬گیری و حضور یک سیستم زمین گرمایی دمابالا در منطقه سبلان می¬باشند، به طوری که سنگ¬پوش، مخزن حاوی سیال و منبع حرارت زمین-گرمایی در این مدل ها قابل مشاهده و تشخیص می¬باشند. مناطق کم مقاومت (کم¬تر از 10 اهم متر) در پوسته و در اعماق کم در مدل¬ها، به عنوان مخزن سیستم زمین¬گرمایی محلی تفسیر می¬شوند. با توجه به ماهیت بی¬هنجاری¬های زمین¬گرمایی، مدل¬سازی دو¬بعدی، در مقایسه با مدل سازی یک¬بعدی نتایج بهتری به دست می¬دهد. کلمات کلیدی: انرژی زمین¬گرمایی، مگنتوتلوریک، معکوس سازی دوبعدی، منطقه سبلان.

در این پژوهش از روش واهمامیخت اویلر که یکی از تکنیک های سریع و البته کارآمد در تحلیل داده های مغناطیسی میباشد، استفاده شده است. این روش بر مبنای معادله همگن اویلر پایه گذاری شده است. با استفاده از گرادیانهای میدان مغناطیسی و ارتباط آن با یک شاخص ساختاری میتوان به اطلاعات مهمی از موقعیت چشمه بی هنجاری دست یافت. توانایی این روش با اعمال آن بر روی مدل های ساختگی دو و سه بعدی مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج به دست آمده به خوبی بیانگر میزان کارآمدی این روش در برآورد عمق و لبه های بی هنجاریهای مغناطیسی است. در پایان به منظور تحلیل ساختارهای زمین شناسی و برآورد لبه ها و عمق چشمه های بی هنجاری در منطقه دریاچه بلاچفورد در کشور کانادا، روش واهمامیخت اویلر بر روی داده های مغناطیسی هوابرد این منطقه اعمال شده است.