نام پژوهشگر: داودعلی ساقی
داودعلی ساقی مجتبی طهمورث پور
رکوردهای ماهیانه تولد تا یک سالگی شامل 7861 بره بلوچی جهت برازش تابع گومپرتز استفاده شد. متغییرهای منحنی رشد به طور انفرادی برای هر حیوان برآورد و سپس جهت برآورد پارامترهای ژنتیکی استفاده شد. حداقل مربعات پارامترهای منحنی رشد شامل وزن مجانبی (a)، حداکثر افزایش وزن (b) و سن در زمان حداکثر افزایش وزن (c) به ترتیب 23/37 (کیلوگرم)، 216/0 ( کیلوگرم در روز) و 30/48 ( روز ) با ضربب تعیین 99/0 و وزن در نقطه عطف منحنی 7/13 کیلوگرم برآورد گردید. عوامل ثابت سال تولد ، جنس بره، نوع تولد و سن مادر مهمترین منبع تغییرات پارامترهای منحنی رشد بودند. همبستگی های بدست آمده از داده های اعتبار سنجی نشان داد که برآوردهای حاصل از مدل چند صفتی از دقت بالاتری برخوردارند. وراثت پذیری وزن مجانبی (a)، حداکثر افزایش وزن (b) و سن در زمان حداکثر افزایش وزن (c) به ترتیب 30/0 ، 18/0 و 10/0 و همبستگی ژنتیکی بین وزن مجانبی (a) و حداکثر افزایش وزن (b) 86/0 و بین وزن مجانبی (a) و سن در زمان حداکثر افزایش وزن (c) 21/0 برآورد گردید. همبستگی ژنتیکی بین پارامترهای منحنی با وزن در سنین مختلف در دامنه 43/0 تا 98/0 بودند که بالاترین میزان مربوط به وزن شش ماهگی می باشد. نتایج نشان داد که پتانسیل تغییر ژنتیکی منحنی وجود دارد و از وزن شش ماهگی به عنوان معیاری جهت تغییر منحنی رشد می توان استفاده کرد.تنوع ژنتیکی گوسفند بلوچی با استفاده از dna استخراج شده از 502 بره نر و ماده توسط 14 نشانگر میکرو ساتلایت انجام گردید. واکنش زنجیره ای پلیمراز در تمام نشانگر ها با متوسط موفقیت 52 درصد انجام شد. در مجموع 81 آلل با میانگین 8/5 آلل به ازاء هر نشانگر شناسایی شد. دامنه تغییرات هتروزیگوسیتی از 12/0 تا 68/0، میزان اطلاعات چند شکلی ( pic) از 60/0 تا 71/0 و متوسط همخونی (fis) 13/0 بدست آمد. نتایج نشان داد که جمعیت دارای تنوع ژنتیکی مناسب جهت شناسایی جایگاه های ژنتیکی صفات می باشد. به منظور شناسایی جایگاه ژنتیکی صفات کمی وزن تولد، 30، 60 و 90 روزگی گوسفند بلوچی از داده های فنوتیپی خانواده های ناتنی و نشانگرهای میکروساتلایت منطقه کاندید کروموزوم یک گوسفند استفاده شد که جمعیت مورد مطالعه شامل 434 بره نر و ماده از 11 خانواده ناتنی با تعداد فرزندان 29 تا 54 بره نر و ماده بودند.ژنوتیپ تمام حیوانات برای میکروساتلایت های مفید تعیین گردید. اثرا ت ثابت شامل سال تولد، جنس بره، نوع تولد و سن مادر همچنین روز تولد به عنوان واریانس کمکی در نظر گرفته شد.تجزیه و تحلیل qtl با روش مکان یابی فاصله ای انجام شد. نتایج تست آزمایشی نشان داد که qtl معنی داری در نزدیکی نشانگر bms2572 در موقعیت 8/204 سانتی مورگانی کروموزوم یک برای وزن تولد وجود دارد. همچنین qtl معنی داری برای وزن های 30 و 60 روزگی به ترتیب در موقعیت مکانی 213 و 189 سانتی مورگان بین نشانگرهای bms2321 و bm7145 شناسایی شد . نسبت واریانس qtl به واریانس فنوتیپی در صفات وزن تولد، 30، 60 و 90 روزگی به ترتیب 18، 12، 15 و 21 درصد بود . اثر qtl با اضافه شدن سن حیوان افزایش یافت. رکوردهای ماهیانه وزن در تولد، 30، 60، 90، 120، 180، 210و 365 روز بره های 11 خانواده ناتنی پدری جهت مکان یابی منحنی رشد استفاده شد. منحنی رشد گومپرتز برای هر حیوان برازش داده شد و پارامترهای منحنی رشد هر حیوان به عنوان صفات در مکان یابی qtl استفاده شد. نتایج نشان داد که دو خانواده با الگوی عملکردی متفاوت در بروز qtl وجود دارد که احتمالا بدلیل اثر آلل های مختلف qtl و اثر متقابل با سایر ژنوتیپ ها می باشد.
سکینه اکبری مسعود علی پناه
یکی از مزایای علم ژنتیک مولکولی شناخت ژنهایی است که در امر انتخاب برای صفات تولیدی مفید و سود آور می باشند و از آنها به عنوان ژنهای کاندیدا نام برده می شود. ژن میواستاتین یا فاکتور 8 موثر بر رشد و تمایز (gdf8) به عنوان یک ناظم بازدارنده در رشد و توسعه ماهیچه اسکلتی عمل می کند. اگر جهش در ناحیه کد کننده میواستاتین اتفاق افتد، باعث تغییر نقش مهاری آن و افزایش عضله می گردد. در این پژوهش خونگیری به طور تصادفی از تعداد 58 رأس گوسفند کردی خراسان شمالی انجام و سپس استخراج dna با استفاده از روش نمکی بهینه یافتهصورت گرفت. یک قطعه 337 جفت بازی از ناحیه اگزون 3 ژن میواستاتین با استفاده از یک جفت آغاز گر اختصاصی توسط واکنش زنجیره ای پلیمراز (pcr) تکثیر شد. به منظور ردیابی فرم های متفاوت آللی در این جایگاه از آنزیم محدودالأثر hae??? و به کمک آنالیز pcr-rflp استفاده شد. رویت سازی الگو های باندی با الکتروفورز ژل آگارز انجام گرفت. فراوانی ژنوتیپهای mm، mm و mm به ترتیب 0، 15/0 و 85/0 تشخیص داده شد. فراوانی آللی نیز برای آلل m و m به ترتیب 08/0 و 92/0 برآورد گردید، که بیان کننده وجود چند شکلی در این نژاد است. آنالیز آماری نتایج به دست آمده نشان داد، که وجود ژنوتیپ هتروزیگوت می تواند میانگین صفات وزن بدن در سن سه ماهگی (نزدیک به معنی داری) و سن شش ماهگی را به طور معنی داری در مقایسه با ژنوتیپ mm افزایش دهد. بنابراین، می توان اظهار داشت که آلل m نقش موثری در افزایش ارزش فنوتیپی وزن بدن در گوسفند کردی خراسان شمالی می تواند داشته باشد و می توان این جایگاه را به عنوان یک ژن کاندیدا برای این نژاد در نظر گرفت.
محمد ابراهیم نویدی زاده محمد حسینی
دراین تحقیق داده های مربوط به صفات وزن بدن دریکروزگی، 8 هفتگی،12 هفتگی، سن بلوغ جنسی، وزن اولین تخم مرغ، میانگین وزن تخم مرغ در12هفته اول تولید، میانگین وزن تخم مرغ در سنین28، 30، 32 هفتگی و تعدادتخم مرغ (در84 روز)به ترتیب به تعداد 11346، 11346، 7753، 5025، 5025، 4762، 4255، 4016، 4016 و5024 مشاهده که در دو نسل طی سال های 1385 و 1386 در مرکز پشتیبانی و اصلاح نژاد مرغ بومی مشهد جمع آوری شده بود، برای بررسی اثرات عوامل محیطی و برآورد پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی مورد استفاده قرار گرفت. در بررسی اثرات عوامل محیطی با استفاده از نرم افزار sas و براساس مدل های آماری متفاوت خطی مختلط برای هر صفت، مشخص گردید که عوامل نسل، هچ و جنس بر روی صفات وزن بدن در یکروزگی، 8 و12 هفتگی دارای اثر معنی داری بود(0/01<p). همچنین در ارتباط با صفات سن بلوغ جنسی، وزن اولین تخم مرغ، میانگین وزن تخم مرغ در12هفته اول تولید و28هفتگی و تعداد تخم مرغ، نسل و هچ اثر معنی داری بر روی آنها نداشت. ولی بر روی صفات میانگین وزن تخم مرغ در 30 و32 هفتگی اثر معنی داری داشت(0/0001<p). با استفاده از نرم افزارdfreml و بر اساس مدل حیوانی، مولفه های واریانس و وراثت پذیری های صفات بصورت تک صفتی و دوصفتی و همچنین مولفه های کواریانس و همبستگی های بین صفات نیز برآوردشد. وراثت پذیری صفات وزن بدن دریکروزگی، 8 و12 هفتگی، سن بلوغ جنسی، وزن اولین تخم مرغ، میانگین وزن تخم مرغ در 12هفته اول تولید، سنین 28، 30، 32 هفتگی و تعداد تخم مرغ به ترتیب عبارت بودند از: 0/59، 0/41، 0/24، 0/26، 0/15، 0/14، 0/05، 0/09، 0/12 و0/07 و در حالت دوصفتی نیز به ترتیب 0/64، 0/40، 0/34، 0/29، 0/16، 0/38، 0/35، 0/40، 0/49و 0/08 بود. در همبستگی های برآورد شده، بیشترین همبستگی مربوط به صفات اوزان بدن و تخم مرغ در سنین مختلف بود. همبستگی ژنتیکی بین وزن بدن در8 هفتگی با 12 هفتگی 0/93 و میانگین وزن تخم مرغ در 12 هفته اول تولید با میانگین وزن تخم مرغ در 28، 30 و32 هفتگی به ترتیب 0/99، 0/99 و 0/98 بود. بین سن بلوغ جنسی و تعداد تخم مرغ همبستگی ژنتیکی منفی (0/86-) وجود داشت.