گیاه پیاز (l. allium cepae) یکی از محصولات مهم و استراتژیک بوده که عوامل محدود کننده¬ی رشدی، بالاخص بیماری‏ها، موجب کاهش کمی و کیفی تولیدات این محصول با ارزش می¬شوند. لذا، در این تحقیق، بررسی‏هایی در خصوص صفات مورفولوژیکی، فنولوژیکی، بیماری‏زایی وتنوع ژنتیکی جدایه‏های مختلف عامل پوسیدگی ریشه و طبق در اثر قارچ fusarium. oxysporum f.sp. cepae در دو سطح آزمایشگاه وگلخانه انجام گردید. در مجموع تعداد 254 جدایه از مناطق مهم پیازکاری کشور شامل استان‏های فارس، اصفهان، آذربایجان جدا‏ و خالص‏سازی گردید. تعداد 26جدایه، بر اساس صفات مرفولوژیکی وفنولوژیکی با سایرجدایه‏ها تفاوت نشان دادند که در این تحقیق، بررسی‏ها بر روی آن‏ها متمرکز شد. روند رشد جدایه‏ها روی محیط کشت‏های مختلف مورد مقایسه قرار گرفت که در محیط pda علویجه اصفهان و در محیط cma شیراز7 بیشترین میزان رشد را داشت. هم‏چنین، جدایه‏ها در طیف‏هایی گوناگون از رشد متفاوت و معنی‏داری برخوردار بودند. اثر اسیدیته در رشد ونمو جدایه‏ها در 4 طیف مختلف نشان داد که جدایه‏های مورد آزمون بایکدیگر متفاوت و معنی‏دار بودند. دما نیز در رشد و نمو جدایه های مربوطه متفاوت و با اثر معنی دار بودند. بررسی بیماری‏زایی نیز اختلاف قابل توجه و معنی‏داری را بین جدایه‏ها به اثبات رساند، به طوری که بیشترین بیماری‏زایی مربوط به آذرشهر 9با 55/80 درصد و کم‏ترین متعلق به 3شیراز 2با33/38 درصد بود. تجزیه خوشه¬ای صفات مورد بررسی نیز جدایه‏های مورد آزمون را به گروه‏های متفاوت بر حسب تشابهات درون گروهی تقسیم بندی نمود که تاییدی در نتایج آزمون دانکن می‏باشد. از بین 30 آغازگر تصادفی مورد استفاده در این آزمایش، 10 آغازگر ایجاد چند شکلی کردند. تعداد قطعات تکثیر شده، توسط آغازگرهای مختلف، متفاوت بود. به نحوی که دامنه‏ی تعداد باند تولید شده توسط آغازگرهای تصادفی بین14-5 باند مشخص گردید. میانگین تعداد باند تولید شده، توسط هر آغازگر6/8 باندتعیین شد. آغازگرopp-17 بیشترین باند، در حالی که آغازگر opc9 کم‏ترین باند را ایجاد نمود. درصد چند شکلی آغازگرهای تصادفی، بین100-6/66 درصد متغیر بود. به‏طوری‏که آغازگرهایopx-14، opp-19 ،opp-17 opa-03،opc-08 ،opf-10، opp-16 ،opp-18 دارای 100درصد چندشکلی وopb-17 دارای کم‏ترین درصد چند شکلی است. میانگین درصد چند شکلی برای آغازگرهای تصادفی 22/82 درصد تعیین گردید. هم‏چنین،گروه بندی نتایج از مقایسه‏ی جدایه‏ها نشان داد که جدایه‏ها از نظرتشابهات به 8 گروه متفاوت قابل تفکیک می‏باشند.