نام پژوهشگر: آلاله عابدی
آلاله عابدی علی رفیعی
آیین گذار یا تشرف، مراحل مهم یا نقطههای عطف تأثیرگذار در زندگی آدمی است که دارای مفاهیم دینی و روانی خاصی بوده و با مراسم و مناسک آیینی ویژهای که نشانگر بازآفرینی تلویحی آفرینشبهشمار میآید، همراه است و برای فرد هویت تازهای در میان گروه جدید ایجاد میکند. این مناسک که آیینهای مربوط به سه مرحلهی اساسی، تولد یا آغاز دوران کودکی، سپس مرحلهی بزرگسالی و ازدواج و پس از آن مرگ را شامل میشود در میان اقوام مختلف ایرانی از گذشته تا کنون با مراسمی که بیانگر گذار یک فرد ازمرحلهای به مرحلهی دیگر زندگی است به شیوههای گوناگون وبراساس کهنالگوها برگزار میشود؛ازینرو، بسیاری از آیینهای مربوط به تشرف در میان اقوام مختلف قابلیت رمزگشایی دارند. بنابراین میتوان این فرضیه را مطرح کرد که نماد و نشانهها در آیین که به شکلهای گوناگونی تجلی یافته است براساس ساختار ذهن آدمیست که طبق ناخودآگاه جمعی شکل گرفته و بنمایهی مشترکی دارد.قوم ترکمن که درشمال شرقی ایران ساکنند،هریک از این سه مرحله را به گونهای نمادین طی مراسم آینی و آداب و مناسکی که با تشریفات خاصی همراه بوده و براساس مضامین اسطورهای و کهنالگوهای مربوط به قوم ترکمن شکل گرفته است، پشت سر میگذارند، در این پایاننامه سعی داریم آیینهای مربوط به تشرف را از منظر پدیدارشناسی الیاده، روانکاوی یونگ و الگوی سفر قهرمان کمبل میان قوم ترکمن و با نگاهیبه قوم گالش مورد بحث قرار دهیم. روش گردآوری اطلاعات میدانی بوده و روش مطالعهی آن توصیفی-تحلیلی است. هدف از این پایاننامه, بررسی نمادها و نشانههای اسطورهای است که در فرایند آیین گذار وجود داشته و برای مردم ترکمن و گالش معانی مشخص و مقدسی دارد. بنابر این از مطالعهی حاضر میتوان نتیجه گرفت که اندیشههای مشترک بشری که براساس بینش مذهبی انسانهای آغازین و خواستههایشان بهوجود آمده است بهصورت آیینهایی نمود یافته و تجلی گوناگونی دارد.