نام پژوهشگر: شکوفه آفتاب
شکوفه آفتاب محمود سید
فئودالیسم یکی از مهم ترین دوران تاریخی در حیات سیاسی-اجتماعی اروپای قرون وسطی است. در این دوران، ما با پدیده ی مهمی در نظام اقتصادی روبرو هستیم. فئودالیسم یا نظام ارباب–رعیتی یا تیول داری یا حکومت ملوک الطوایفی یا خانخانییا سرواژ، نظامی اجتماعی-اقتصادی است که در نتیجه ی فروپاشی جامعه ی برده داری یا در نتیجه فروپاشی کمون اولیه نظام اشتراکیبه وجود آمده و با وجود تنوع راه های رسیدن بدان، تقریباً در کلیه سرزمین های جهان، البته در هر جا با ویژگی های مشخص خود، وجود داشته است.نظام توتالیترِ اروپای قرون وسطی که مبتنی بود بر برتری بی چون و چرای حاکم و کشیش بر سرنوشت مردمان، نظامی است مبتنی بر یک وجه بسته ی سیاسی که از دل همین وجه بسته ی سیاسی است که نظامی اقتصادی شکل می گیرد به نام فئودالیسم. فئودالیسم در ابتدا نظامی است اقتصادی اما به مرور با هم دستی نهاد کلیسا و نهاد حاکمیت، به دیگر ساحت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اروپا نفوذ می کند. نظام قرون وسطی که با سقوط امپراتوری رم آغاز شده بود توانست برای بیش از ده سده زمامسیاسی-مذهبی اروپا را به دست بگیرد.مسیحیت در چنین بستری شروع به رشد و بالیدن کرد. کشیشان مسیحی برای حفظ منافع طبقه شان با لردها و پادشاهان برای حفظ منابع ارزان تولیدی (سرف ها) همکاری می کردند. نتیجه ی چنین همکاری تسلط بر منابع بی شماری از زمین و انسان بود. در واقع مسیحیت یکی از یاری دهندگان به قرون وسطی و نظام فئودالی مسلط بر آن بود.فئودالیسم نه تنها بر پایه ی عناصری اقتصادی بلکه برپایه ی عناصری اجتماعی و سیاسی بنا شده است. در واقع فئودالیسم نظام اقتصادی-اجتماعیاروپای قرون وسطی را می گویند.ویژگی این سیستم این است که هر قسمت بزرگ از اراضی کشور به نام املاک در تصرف یکی از اشراففئودال یا زمین دار قرار داشته است که این زمین از طرف پادشاه و یا زمین دار بزرگ تری که «سینیور» نامیده می شود به او واگذار گردیده است. همین بخش است که باعث دوام قرون وسطی می شود. زیرا باعث می شود نهاد تولیدی قرون وسطی در دست پادشاهان و کشیشان و لردها باقی بماند. واژگان کلیدی:فئودالیسم، قرون وسطی، فئودال ، کلیسا، اروپا