مساله ی فرم از این لحاظ که توجیه گر و باعث پیش روی افقی اثر موسیقی است اهمیتی ویژه دارد. این اهمیت زمانی بیشتر خود نمایی می کند که با موسیقی از جنس موسیقی ایرانی طرف هستیم، یعنی موسیقی که فعلا عاری از چند صدایی است. فرم و چگونگی پدیدار شدن آن در اثری از آثار موسیقی ایرانی مقوله ای است که از دید مطرح در این نوشتار مورد بررسی قرار نگرفته است، بدین ترتیب که به طور مشخص پیشنهاد شود کدام محرک و انگیزه است که می توان با مبنا قرار دادن آن در موسیقی ایرانی به تشخیص فرم رسید. در این تحقیق بنا بر نمونه های بررسی شده و نیز بر اساس پیشینه و ساخت موسیقی ایرانی، دانگ به عنوان عامل شناسایی و ایجاد کننده ی فرم در موسیقی ایران پیشنهاد شده است. در این جستار چهار تصنیف از تصنیف های موسیقی سنتی ایرانی مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که چگونه با مبنا دانستن دانگ می توان این تصنیف ها را به بخش های مختلف فرمال تقسیم نمود، عاملی که در موسیقی ایرانی، بنا بر پیشنهاد این نوشته جایگزین تم و تماتیسیزم در موسیقی کلاسیک اروپا است.