نام پژوهشگر: محمدزاهد سعیدی تبار

رئالیسم جادویی در کتاب های «آخرین انار دنیا»، «جیروک» و «کتاب مجموعه داستان های کردی اثر روژی لیسکو».
thesis دانشگاه رازی - کرمانشاه - پژوهشکده ادبیات 1393
  محمدزاهد سعیدی تبار   موسی پرنیان

رئالیسم جادویی شیوه¬ایی نوین در داستان نویسی است که در آن واقعیت و خیال با هم در می-آمیزند به گونه ایی که تمایز میان این دو برای مخاطب مشکل می¬نمایاند. اگرچه بیشتر منتقدان ادبی خاستگاه این سبک نویسندگی را آمریکای لاتین و پدیدآورنده آن را «گابریل گارسیا مارکز» کلمبیایی می¬دانند. امّا شیوه یادشده تنها ویژه یل به عنوان اساسی¬ترین ویژگی این مکتب ادبی ریشه در افسانه¬ها، اسطوره¬ها و قصه¬های بومی دارد. بنابراینآمریکای لاتین نیست و رگه¬های نخستین آن را می¬توان در ادبیات خاور زمین به ویژه ایران جستجو کرد چرا که تخ اسطورها و افسانه¬های بومی و محلی سرزمین پر رمز و راز ایران با وجود اقوام متنوع و پیشینه تمدنی آن می¬تواند منبع مناسبی برای این سبک نویسندگی باشد. از این رو در این نوشتار تلاش می¬شود که به بررسی مولفه¬ها و ویژگی¬های رئالیسم جادویی و همچنین شیوه بکارگیری آن در داستان ها و افسانه های کردی با تکیه بر سه کتاب مشخص به نام های «داستان های کهن کردی» از «روژی لیسکو»، «چیروک» از «هاشم سلیمی» و رمان « آخرین انار دنیا» نوشته «بختیارعلی» پرداخته شود. این پژوهش نشان می دهد که سبک رمان بختیار علی کاملاً منطبق با شیوه رئالیسم جادویی مارکز است و مخاطب به روشنی می¬تواند شاخصه¬های این سبک ادبی از قبیل: آشنازدایی، همزیستس متعادل حقیقت و جادو، درون مایه مهم و عمیق، قلت و آنیت و... را در آن مشاهده کند با این تفاوت که «آخرین انار دنیا» از نوع مشرقی آن است. امّا در داستان¬های کهن کردی روژی لیسکو و چیروک هاشم سلیمی، مهم¬ترین نقطه¬های پیوند مشترک قصه¬های پریان موجود این دو کتاب با رئالیسم جادویی در شکستن مرز میان واقعیت و فراواقعیت، رفتارهای شگفت زده و خارق العاده شخصیّت-های موجود و شناخت حقیقت از راه تخیل می¬باشد و از نظر وجود عناصر واقعی متناسب با زندگی امروزی تا حدودی فقیر است.