نام پژوهشگر: علیرضا بائی
علیرضا بائی محسن حداد سبزوار
در این تحقیق سعی بر آن شد که بهترین جایگزین مناسب برای آلیاژ های لحیم بدون سرب مشخص شود. به این منظور با انجام آزمایش¬های کشش، سختی، ترشوندگی و بررسی های ریزساختاری بر روی مرسوم ترین آلیاژ های لحیم و مقایسه آن ها با لحیم های معمول قلع – سرب موجود در بازار نتایجی حاصل شد. در این تحقیق سه آلیاژ castin با ترکیب sn- 2.5ag- 0.8cu- 0.5sb ، sac با ترکیب sn- 3.8ag- 0.7cu و sacsb با ترکیب sn- 2.5ag- 0.8cu- 2sb در آزمایشگاه تهیه شدند و خواصی نظیر استحکام کششی برشی، ترشوندگی، سختی و ویژگی¬های ریزساختاری آن¬ها با آلیاژ sn63-pb37 مقایسه شد. نتایج بدست آمده بیانگر این می باشد که قابلیت ترشوندگی برای لحیم های بدون سرب به دلیل داشتن نقره در ترکیب¬های آن¬ها، کمتر از این قابلیت برای لحیم های قلع- سرب می¬باشد. زیرا نقره موجود در ترکیب این آلیاژ ها باعث افزایش انرژی کشش سطحی و بنابراین افزایش زاویه تماس (زاویه ترشوندگی) می شود. از سویی دیگر، ضعف آلیاژ های بدون سرب در مقایسه با آلیاژ قلع- سرب از نظر قابلیت ترشوندگی، موجب شد تا استحکام برشی آن ها نیز در مقایسه با آلیاژ قلع- سرب نیز کمتر باشد. اما استحکام کششی عمودی آن ها در مقایسه با لحیم های قلع- سرب بسیار بیشتر بود که این موضوع می توانست ناشی از تشکیل ترکیبات بین فلزی نقره و همچنین ریزدانه تر شدن ریزساختار به دلیل وجود آنتیموان در ترکیب باشد. سختی آلیاژ های بدون سرب به دلیل تشکیل ترکیبات سخت بین فلزی ag3sn در ریزساختار آن ها بسیار بیشتر از آلیاژ قلع- سرب می باشد که این موضوع نیز یکی از مزایای لحیم های بدون سرب می باشد. همچنین در این تحقیق مشخص شد که استفاده از آنتیموان بیش از مقدار بهینه آن (حداکثر 1 درصد) می تواند تا حدودی باعث کاهش خواص آلیاژ شود.