چکیده عصر قاجار یکی از شگفت انگیزترین دوره های تاریخ ایران است. مواجهه با مدرنیته و دگرگونی ها و تحولات سیاسی و اجتماعی مختلف ناشی از آن، عصر قاجار را به دوره ای خاصی بدل نموده است. به نظر می رسد در این دوره طبقات و قشرهای مختلف اجتماعی بر دگرگونی ها و تحولات سیاسی اجتماعی تا حدودی زیادی تاثیرگذار بوده اند. از جمله دو قشر مهم این عصر بازار و روحانیت می باشد. از این رو پایان نامه حاضر، رابطه ی بازار و روحانیت و تاثیر آن بر تحولات سیاسی ایران از آغاز سلطنت ناصرالدین شاه تا پایان دوره ی قاجار را مورد بررسی قرار داده است. در این زمینه، دو پرسش اساسی مطرح است: 1- رابطه ی روحانیت و بازار در عصر ناصرالدین شاه تا پایان قاجار چگونه بوده است؟ 2- این رابطه چه تاثیری بر تحولات سیاسی این عصر داشته است؟ روش تحقیق پایان نامه توصیفی–تحلیلی و روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای و اسنادی است. برای پاسخگویی به پرسش های فوق از چهارچوب نظری کارکردگرایی بهره برده شد. یافته ها تحقیق عبارتند از؛ 1- ریشه های مذهبی و اعتقادی، منافع اقتصادی، پایگاه اجتماعی و وجود دشمن مشترک باعث همگرایی روحانیت و بازار در تحولات سیاسی عصر قاجار شده است؛ 2- همگرایی روحانیون و بازار در تحولات سیاسی اجتماعی عصر ناصرالدین شاه تا پایان قاجار سبب تقویت جامعه مدنی و محدود شدن قدرت مطلقه پادشاهان شده است.