با توجه به این مسئله که هر فضای جغرافیایی تحت ساز و کار دگرگونی های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مختلف دچار تغییر و تحول می گردد، نقش شهرها نیز از طریق ساز و کارها و فرایندهای غالب اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تعیین می شوند. شهر ها بسته به موقعیتی که دارند هر کدام نقش خاصی را می پذیرند و با تغییر نقش ها تغییر در کالبد و ساختار اقتصادی_اجتماعی شهر نمایان می شود. شهرهای مرزی عمدتاً دارای نقش اداری_نظامی بوده و گاهی با توجه به تحولات منطقه ای، ملی و جهانی نیاز به ارتباط دو سویه با آن سوی مرزها و بویژه شهرهای مرزی تغییراتی در روابط، کارکردها و کالبد شهر ایجاد می گردد. شهر ماکو نیز یکی از شهرهای مرزی است که دارای بازارچه ی مرزی ساری سو می باشد. هدف این تحقیق بررسی مبادلات مرزی بر تحولات کالبدی شهر ماکو می باشد. روش این پژوهش توصیفی_تحلیلی بوده و برای جمع آوری داده ها از آرشیو سازمان ها و ادارات شهر ماکو و استان آذربایجان غربی استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار gis و spss استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از دهه 1368 به بعد با تأسیس بازارچه مرزی ساری سو و رونق و رشد مبادلات مرزی ، این شهر به یک شهر با انیارهای وارداتی و صادراتی مبدل و بانب تغییراتی گسترده در کالبد و توسعه فیزیکی_فضایی شده است.