نام پژوهشگر: آرزو حمامی ابرندآبادی
آرزو حمامی ابرندآبادی حسین میلادی گرجی
مقدمه: اعتیاد به مواد مخدر و سوء مصرف آن از مشکلات بی نهایت مهم در کشور ما می باشد. اثرات مختلف شرایط محیطی بر آسیب پذیری انسان در اعتیاد به دارو و سوء مصرف آن هنوز به خوبی مشخص نشده است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثرات محیط غنی بر شدت نشانه های قطع، رفتار شبه اضطرابی، افسردگی و میزان ولع در طول ترک مرفین می باشد. مواد و روش ها: این پژوهش شامل دو تجربه بود: در تجربه اول موش ها به مدت 14 روز با تزریق زیرجلدی مرفین (mg/kg10) دوبار در روز با فاصله 12 ساعته وابسته شده و در محیط غنی قرار گرفتند. سپس همزمان با قطع مرفین تحت ارزیابی شدت وابستگی فیزیکی و روانشناختی قرار گرفتند. در تجربه دوم موش ها به مدت 14 روز با تزریق زیر جلدی مرفین وابسته شده و در طول دوره ترک خودبه خودی به مدت یکماه در محیط غنی قرار گرفتند. سپس رفتارهای شبه اضطرابی، افسردگی آنها مورد سنجش قرار گرفته و تست ترجیح یا مصرف اختیاری مرفین جهت ارزیابی میزان ولع اجرا گردید. نتایج: نتایج نشان داد که شدت نشانگان قطع موش های محیط غنی با اختلاف معناداری کمتر از شدت نشانگان گروه محیط استاندارد بود(p<0/007). تعداد ورود و درصد مدت زمان ماندن در بازوی باز در گروه قطع مرفین محیط غنی بیشتر از گروه قطع محیط استاندارد بود((p< 0.001. همچنین در گروه قطع محیط غنی درصد ترجیح ساکارز بیشتر از گروه محیط استاندارد بود(0/0001=p). در مدل حیوانی ولع مصرف، گروه قطع مرفین محیط غنی میزان مصرف اختیاری کمتری در دوره دوم نسبت به گروه محیط استاندارد داشتند(0/001 > p) . همچنین اختلاف معنی داری در میانگین مصرف کلی مرفین در بین گروه های محیط غنی و محیط استاندارد وجود داشت ( 0/045 >p). نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که محیط غنی با کاهش رفتارهای شبه اضطرابی و افسردگی موجب کاهش نشانگان قطع و مصرف اختیاری مرفین در طول ترک گردید. بنابراین، محیط غنی احتمالا با ایجاد فضای گسترده جهت کاوش و سرگرمی حیوانات به عنوان یک ابزار بالقوه پاداش طبیعی از بروز برخی از پیامدهای رفتاری ترک مرفین جلوگیری بعمل می آورد. کلمات کلیدی: محیط غنی، قطع مرفین، اضطراب، افسردگی، ولع مصرف