نام پژوهشگر: الهه جمعه بیدختی

مطالعه خصوصیات رشد،عملکردواجزاءعملکرددانه ارقام نخود(cicer arietinum)تحت تأثیرشوری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1392
  الهه جمعه بیدختی   محمد قادر قادری

شوری یکی ازانواع تنش های محیطی واز فاکتورهای اصلی کاهش رشدوعملکردگیاهان میباشد. مطالعات نشان داده که گزینش ارقام متحمل به شوری در خزانه ژنتیکی گیاهان باموفقیت خوبی همراه بوده است. درکنار وجود تنوع درخزانه ژنتیکی،درک درست فرایندهای فیزیولوژیک ومورفولوژیک در پاسخ به تنش درطراحی شیوههای اصلاحی برای دستیابی به ارقام متحمل به شوری ازاهمیت ویژه ای برخورداراست وگزینش برای ارقام مقاوم به شوری میتواند به بهبود تحمل ژنوتیپ هاودرنتیجه گسترش کشت آن در مناطق باآب وخاک شورکمک کند.این آزمایش باهدف بررسی مقاومت ارقام مختلف گیاه نخودوتفاوت آن با توده بومی این گیاه،به تنش شوری در 3 رقم نخودویک توده بومی درچهارسطح تنش شوری کلریدسدیم (1، 3، 5 و 7 دسیزیمنسبرمتر ) اجراشد. به این منظوردر گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 92 ودرقالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرارانجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل شوری خاک و رقم بودند. نتایج بدست آمده ازاین آزمایش نشان داد که شوری درتمام ارقام باعث کاهش خصوصیات رشدازجمله ارتفاع بوته،تعدادشاخه ی فرعی،تعدادگره و طول میانگره وکاهش در برخی صفات فیزیولوژیک از جمله کلروفیل،محتوی نسبی آب،نشت الکترولیتهاووزن خشک وهمچنین باعث افزایش در میزان پرولین،قندمحلول وآنتی اکسیدان کاتالاز شد. همچنین شوری باعث کاهش عملکردواجزای عملکرد شامل تعدادغلاف بارور درمترمربع،تعداد دانه درغلاف و وزن صد دانه شد. همچنین شوری باعث کاهش محتوی پروتئین دانه نیز شد. دربررسی انجام شده بر روی ارقام،در بالاترین سطح شوری،بیشترین عملکرد دانه دررقم کاکاو پس ازآن دررقم پیروز دیده شده،درمقدار وزن خشک نیزاین دو رقم برتری داشته اند. با این حال اثر متقابل شوری و رقم در عملکرد غیر معنی دار بوده و میتوان بیان کرد که عوامل محیطی نیز علاوه بر عوامل ِژنتیکی در این زمینه موثر بوده است.