نام پژوهشگر: آزاد فلاحی
آزاد فلاحی علی انصاری
چکیده: سرمایه گذاری خارجی انواع مختلفی دارد، یکی از روش های مورد اقبال در چند دهه گذشته قراردادهای ساخت، بهره برداری و واگذاری یا b.o.t است. قرارداد b.o.t نسل جدیدی از قراردادها است که با قانون تشویق و حمایت سرمایه گذاری خارجی مصوب 1381، برای نخستین بار وارد نظام قانونی ایران شد. در این روش که با تعریف و امکان سنجی پروژه آغاز می شود، به صورت مناقصه یا مذاکره برنده انتخاب و با تشکیل شرکت پروژه اقدام به انعقاد قراردادهای فرعی نموده و مراحل ساخت شروع و با اتمام مراحل ساخت مرحله امتیاز یا بهره برداری شروع می شود. در مرحله بهره برداری شرکت پروژه هزینه ها و سود خود را از درآمدهای پروژه کسب می نماید. در مرحله آخر و بعداز مدت زمان معین پروژه با توجه به ویژگی های مفاد قرارداد غالباً به صورت رایگان به دولت منتقل می شود. در قرارداد b.o.tهمانند سایر قراردادها طرفین بر اساس اصل آزادی قراردادی و اصل حاکمیت اراده سعی در انعقاد قرارداد دارند. در این قرارداد به دلیل مستمر بودن، زنجیروار بودن، بزرگ و غالباً عمومی بودن حقوق و تعهدات طرفین از اهمیت بالایی برخوردار است. به نوعی که می توان در هر مرحله تعهدات موجود را به دو دسته تعهدات مشترک طرفین، که نیازمند تعامل و همکاری طرفین قرارداد و تعهدات مختص طرفین، که از وظایف مختص به هر طرف می باشد اشاره کرد. ما در این پایان نامه به تقسیم بندی سه مرحله ساخت، بهره برداری و واگذاری خواهیم پرداخت، البته به دلیل اهمیت بالای دوران مذاکرات اولیه و انتخاب برنده مناقصه/مذاکره مرحله مذاکرات اولیه را قبل از مرحله ساخت بررسی خواهیم نمود. آنچه مهم می نماید این است که حقوق و تعهدات طرفین در قرارداد b.o.t بیش از هرچیزی به مبانی قانونی کشور میزبان و سپس قرارداد منعقده متکی است. لیکن با بررسی رویه موجود چه داخلی و چه خارجی می توان به بررسی اهم این حقوق و تعهدات که غالباً در تمام قراردادهای b.o.t ثابت وجود دارند پرداخت. ما در این پایان نامه با مطالعه قوانین، کتب، مقالات و اندیشه های حقوق و خارجی سعی در واکاوی این موضوعات خواهیم داشت. واژگان کلیدی: سرمایه گذاری خارجی، قرارداد b.o.t، حقوق و تعهدات، تعهدات مشترک، تعهدات مختص.