نام پژوهشگر: مهدی اویسی کهخا

بررسی اصطلاحات عرفانی در غزلیات طالب آملی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  مهدی اویسی کهخا   احمدرضا کیخا فرزانه

سخن انسان بیانگر ارزش فکری و اندیشه والای اوست، تنها راهی که بتوان به خوبی شخصیت واقعی شخص را دریافت سخن و شیوه بیان اوست . از ویژگی¬های شاخص ادبیات ایرانی، این است که غنی از مضامین و مفاهیم مذهبی و عرفانی است. این مضامین، جزء جدایی¬ناپذیر ادبیات منظوم و منثور ماست و پیوندی گسترده با شعر فارسی دارد. طالب آملی (طالبا) از شاعران مشهور ایران در قرن یازدهم هجری است که در سرزمین هند شهرت بسیاری به دست آورد و جزو شاعران طراز اول زمان خود قرار گرفت. از آنجا که عرفان و شعر پیوندی جدایی ناپذیر با شعر دارند، هدف این تحقیق بررسی اصطلاحات عرفانی در غزلیات طالب آملی می باشد. و فرضیه تحقیق چنین بیان می شود که : اصطلاحات عرفانی باعث بهتر شدن ساختار غزلیات طالب شده است. در این رساله اصطلاحات عرفانی در غزلیات طالب بررسی شده است و در سه گروه مقامات، حالات و مصطلحات عرفانی بیان شده است. بررسی غزلیات طالب آملی نشان داد که طالب برای رهایی از سرگردانی و بی سروسامانی و فراموش کردن غم و اندوه حاصله ، عرفان را که آخرین سرمنزل مطمئن برای پناه بردن به روح آشفته و بی¬قرار است در پیش گرفته است. اگرچه در این اشعار آن روح عارفانه و آن جوش صوفیانه که در سروده های بزرگوارانی چون سنائی، عطار،مولانا و عراقی وجود دارد دیده نمی شود و اگر از دیده بدبینی بنگریم بجرات می توانیم بگوییم که طالب تظاهر به تصوف نمی کرده است و هیچ گاه نمی توان او را عارفی آگاه و یا درویشی راستین به شمار آورد ولی با دید دقیق می توان دید که استفاده از اصطلاحات عرفانی باعث انسجام و در نتیجه بهتر شدن غزلیات طالب شده است.