نام پژوهشگر: سعیده روستا

مکر و حیله در افسانه های صبحی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سعیده روستا   مرتضی خسرو نژاد

محققان هدف از نقل قصه و افسانه را سرگرمی می دانند اما علاوه بر سرگرمی شنوندگان هدف آن ها بیان رفتارها و کنش های شخصیت های قصه و افسانه است. رفتارهایی که گاه بر پایه ی مکر و نیرنگ است .در این پایان نامه مکر و حیله در افسانه های صبحی بررسی شده و تعریف هایی مطرح گردیده است. مکر و نیرنگ یکی از آن مضامین دوگانه به شمار می رود که اگرچه اغلب زشت و ناپسند است، گاه مطابق منطق قرآن در برابر ماکرین، رنگ و بوی الهی به خود می گیرد و نیکو و پسندیده است.بر این اساس و با توجه به تقسیم بندی مکر از جانب بزرگان به دو صورت مکر ممدوح و مکر مذموم، چنانچه اقدام فردی در جهت مثبت و برای رهایی از ظلم و ستم باشد نیکو و از آن به عنوان چاره اندیشی تعبیر می کنیم اما در صورتی که در جهت منفی و برای آسیب رساندن به اشخاص دیگر باشد آن را مکر می دانیم. بر اساس این تقسیم بندی می توانیم بر ادعای گذشتگان مبنی بر مکار بودن زنان خط بطلان کشید زیرا در اکثر موارد در این داستان ها زنان برای رهایی خود از ظلم و ستم چاره ای می اندیشند اما مردان برای کسب ثروت، مقام و ارضای امیال نفسانی خود مکر به کار می برند.