آب یکی از مهمترین منابع مورد نیاز جامعه بشری است. با توجه به سهم عظیم مصرف آب در بخش کشاورزی و همچنین پایین بودن بازده مصرف آب، انتخاب و به کارگیری راهکارهایی در زمینه بهبود روشهای آبیاری و بهینه سازی مصف آب در گیاهان که با صرفه جویی قابل توجهی در این بخش همراه است. ضروری میباشد. یکی از این راهکارها کم آبیاری است وضعیت رطوبتی گیاهان میزبان برای آسیب پذیری در مقابل آفات و سطح مقاومت آنان ایفا میکند. به منظور مطالعه اثر تنش رطوبتی و تنش آفات به طور مستقل و تاثیر توام آنها بر عملکرد ذرت، آزمایشی در دو قطعه زمین سمپاشی شده و سمپاشی نشده مجاور هم در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت فاکتوریل در سه سطح تنش شدید، تنش ملایم و بدون تنش و چهار دوره رشد گیاه شامل دوره اول، دوره دوم، دوره سوم و در سراسر دوره رشد گیاه با چهار تکرار در سال 1384 اجرا شد. نیاز آبی ذرت به روش پنمن مانتیس و تحت نرم افزار cropwat محاسبه گردید. تنش رطوبتی با دور آبیاری ثابت و با مقدار متغیر آب مورد نیاز گیاه در دوره های مختلف رشد اعمال شد. نمونه برداری از جمعیت آفات به صورت هفتگی از طریق تور زدن و کندن بوته از هر پلات انجام شد. نتایج نشان داد که اعمال تنش رطوبتی باعث کاهش عملکرد و سایر صفات زراعی ذرت گردید. کاهش عملکرد دانه در اثر اعمال تنش ملایم رطوبتی در سراسر دوره رشد ذرت 50 درصد و در اثر تنش شدید رطوبتی 60 درصد در شرایط سمپاشی میاشد که این مقایسه در شرایط بدون تنش تفاوت معنی داری را نشان نداد. در شرایط سمپاشی و حذف تنش ناشی از آفات، اعمال تنش رطوبتی ملایم بخصوص در مراحل اولیه رشد گیاه ذرت تا اوایل مرحله شیره بستن دانه ها در شرایط کمبود آب قابل توصیه میباشد. اعمال تنش رطوبتی در تمام هفته های نمونه برداری باعث افزایش جمعیت آفت تریپس توتون و کنه دو نقطه ای گردید به طوری که بالاترین میانگین جمعیت این آفات در تنش شدید رطوبتی و در سراسر دوره رشد گیاه و کمترین میانگین جمعیت در تیمارهای بدون تنش رطوبتی مشاهده گردید. بر عکس اعمال تنش رطوبتی موجب کاهش جمعیت زنجرکها گردید و تیمارهای بدون تنش بالاترین جمعیت این نوع زنجرکها را دارا بودند.

ترکیبات تنظیم کننده رشد مورد آزمایش در این پژوهش به لحاظ اختصاصی بودن برای حشرات و عدم عوارض جنبی زیست محیطی و یا بسیار جزئی بودن تاثیرات سوء آنها در مقایسه با سموم متداول حشره کش از جایگاه ممتازی برخوردارند. لذا به منظور بررسی امکان استفاده از دو ترکیب تنظیم کننده رشد دیفلوبنزورون و پایریپروکسی فن، مقایسه تاثیر آنها روی سنین مختلف لاروی شب پره موم خوار بزرگ با اعتقاد به اینکه برداشتهای آزمایشگاهی راهگشای مطالعات کاربردی است اختلاف عملکرد این دو فراینده در تیمارهای حرارتی مختلف روی برخی از جنبه های بیولوژیک لاروهای سن دو و لاروهای سن آخر شب پره موم خوار بزرگ مطالعه شد.

سپردار واوی پسته یکی از آفات مهم در مناطق پسته کاری کشور در باغ های سمپاشی شده است. در اصفهان روی سپردار واوی پسته سه گونه پارازیتویید و هایپرپارازیتویید به نام های coccobius testaceus (masi) (پارازیتویید داخلی)، zaomma iambinus (walker)(هایپرپارازیتویید) و aphytis sp (پارازیتویید خارجی) گزارش شده ولی مطالعه خاصی روی بیولوژی و اهمیت آن ها صورت نگرفته بود. این مطالعه با هدف تعیین پراکنش این گونه ها در استان اصفهان، بررسی فنولوژی این پارازیتوییدها نسبت به میزبان و اهمیت نسبی آن ها اجرا گردید. برای تعییت مناطق پراکنش این گونه ها از 5 منطقه پسته کاری اصفهان نمونه برداری و حضور یا عدم حضور گونه های گزارش شده در این مناطق و احتمال وجود گونه های دیگر بررسی و به موازات آن بعضی خصوصیات مورفولوژیک آن ها در مراحل مختلف رشد به منظور تفکیک نمونه ها از یکدیگر مطالعه گردید. بررسی فنولوژی پارازیتوییدها (با تاکید روی بررسی گونه غالب c. testaceus) نسبت به میزبان و وضعیت رشدی شپشک های میزبان، در سال 1382 در یک باغ و در سال 1383 در دو باغ انجام شد. نمونه برداری ها بصورت هفتگی بود. بررسی مراحل رشدی پارازیتوییدها و میزبان روی سطوح مشخصی از شاخه ها، برگ ها و در مواردی روی یک صد عدد میوه و یا یک صد عدد سپر شپشک صورت گرفت. از تله های چسبنده زرد رنگ برای بررسی تغییرات فصلی جمعیت حشرات کامل پارازیتویید استفاده شد. برای ردیابی پوره های سن یک شپشک از نوارهای چسبنده استفاده شد. از پنج منطقه در سه منطقه وجود سه گونه پارازیتویید که قبلا گزارش شده بود، تایید شد و یک گونه هایپرپارازیتویید دیگر بنام alberus sp نیز جمع آوری گردید. در بررسی فنولوژی این گونه ها معلوم شد که گونه c. testaceus زمستان را بصورت لاروهای سنین اولیه داخل بدن شپشک ماده میزبان سپری می کند. اواخر زمستان لاروها رشد خود را روی ماده های تخمریزی نکرده از سر گرفته و حشرات کامل آن ها اوایل بهار خارج می شوند و پس از آن یک دوره رشد و نمو کامل پارازیتویید روی ماده های در حال تخمریزی نسل زمستان گذران شپشک کامل می کنند. حشرات کامل خارج شده در اواخر بهار، روی شپشک های نسل تابستانه مستقر روی برگ، شاخه و میوه تا پایان آبان ماه سه دورهفعالیت قابل تفکیک از هم داشتند. افراد نر این پارازیتویید بصورت لارو کامل زمستان گذرانی کردند. رشد و نمو افراد نر بصورت هایپرپارازیتویید خارجی روی لاروهای کامل و شفیره های ماده خودی و گونه های دیگر زنبور روی شپشک واوی پسته فعال بودند. صورت گرفت. بنظر رسید پارازیتویید خارجی نیز مانند گونه پارازیتویید داخلی پنج دوره فعالیت در سال دارد ولی مطالعات تکمیلی جهت بررسی این گونه توصیه می گردد. گونه z. lambinus بصورت هایپرپارازیتویید داخلی روی لاروهای کامل و بندرت روی شفیره های پارازیتویید داخلی و همچنین روی لاروهای پارازیتویید خارجی تغذیه می کرد. گونه alberus sp بصورت هایپرپارازیتویید خارجی روی لارو کامل و شفیره های جنس نر و ماده پارازیتویید داخلی رشد و نمو کرد. در صد پارازیتیسم پارازیتویید داخلی در آخر فصل روی نسل زمستان گذران شپشک به حدود 35-50 در صد، روی نسل تابستانه شپشک مستقر روی برگ به حدود 60 درصد، روی میوه 90درصد و روی شاخه رشد سال جاری به حدود 70 درصد رسید. درصد پارازیتیسم پارازیتویید خارجی روی برگ حدود 60 درصد بود. درصد کل هایپرپارازیتیسم روی پارازیتویید داخلی روی نسل زمستان گذران شپشک حدود 15 درصد و روی نسل تابستانه شپشک 15 تا 30 درصد بود. بنظر می رسد گونه پارازیتویید داخلی با داشتن پنج دوره فعالیت قابل تفکیک (احتمال پنج نسل) روی دو نسل شپشک واوی پسته در طول سال، داشتن همزمانی مناسب از نظر فعالیت با حضور و فراوانی میزبان و درصد نسبتا بالای پارازیتیسم در تراکم کم میزبان می تواند عامل مهمی در حفظ تعادل جمعیت شپشک واوی پسته باشد. وجود دو گونه هایپرپارازیتویید و پارازیتیسم بوسیله افراد خودی برای تولید افراد نر و همچنین تقابل پارازیتویید داخلی با پازرازیتویید خارجی و یک گونه شکارگر cybocephalus fodori minor که از شپشک هار پارازیته هم تغذیه می کند احتمالا می تواند بعنوان عوامل منفی در این سیستم میزبان-پارازپتویید برای کنترل شپشک واوی پسته در تراکم بالا معرفی گردند.

چکیده کنه تارتن دو لکه ای tetranychus urticae koch. یکی از مهم ترین آفات کلیدی در گلخانه های پرورش گل رز می باشد که کنترل آن به دلیل مقاومت به طیف وسیعی از آفت کش ها مشکل گشته است. یکی از گزینه های ممکن برای مهار این آفت، کنترل بیولوژیک است. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر چهار رقم گل رز آنوک، کول واتر، ماروسیا و وندتا بر کنترل بیولوژیک کنه دو لکه ای توسط سن شکارگر orius albidipennis reuter. بود. برای این کار جدول زندگی کنه تارتن دو لکه ای در شرایط گلخانه و سن شکارگر o. albidipennis در شرایط آزمایشگاهی روی چهار رقم رز بررسی شد. همچنین میزان تغذیه و واکنش تابعی سن o. albidipennis روی کنه دو لکه ای در هر یک از ارقام بررسی گردید. این آزمون ها در قالب طرح کاملا تصادفی و در شرایط آزمایشگاهی انجام شدند. اثر رهاسازی سن شکارگر روی ارقام حساس و مقاوم رز در قالب طرح فاکتوریل کاملا تصادفی و در شرایط گلخانه مقایسه گردید. همچنین پاسخ بویایی کنه دو لکه ای و سن شکارگر نسبت به رایحه های القایی ناشی از هر یک ارقام، توسط آزمون مربع کای تعیین شد. نتایج بررسی جدول زندگی کنه دو لکه ای دلالت بر اثر رقم گیاه بر تولید مثل کنه دو لکه ای داشت. کنه دو لکه ای بالاترین نرخ ذاتی رشد را روی رقم وندتا و پایین ترین این مقدار را روی رقم کول واتر داشت. ارقام مختلف رز نتوانستند اثر معنی داری روی خصوصیات زیستی و تولید مثلی سن o. albidipennis بگذارند. واکنش تابعی سن o. albidipennis روی مراحل تخم و ماده بالغ کنه دو لکه ای از نوع دوم بود و ارقام مختلف رز نتوانستند اثری بر نوع واکنش تابعی و مقدار پارامترهای آن داشته باشند. همچنین ارقام مختلف رز نتوانستند اثر معنی دار بر میزان تغذیه مراحل مختلف سن o. albidipennis از کنه دو لکه ای بگذارند. با این وجود اثر رقم گیاه بر نرخ شکارگری سن شکارگر معنی دار بود. به طوری که نرخ شکارگری این سن در ارقام آنوک و وندتا بالاتر از ارقام کول واتر و ماروسیا بود. آزمایش های بویایی سنجی نشان دادند که واکنش کنه دو لکه ای و سن o. albidipennis نسبت به رایحه های ناشی از ارقام مختلف رز در حالت عاری از آفت متفاوت است. رایحه های القایی ارقام مختلف گل رز برای کنه های دو لکه ای دور کننده (به استثناء رقم وندتا)، و برای سن شکارگر جلب کننده بودند. نتایج حاصل از این آزمایش ها حاکی از تفاوت در رایحه های القایی تولید شده توسط ارقام مختلف گل رز بود. اثر رهاسازی سن o. albidipennis روی جمعیت کنه دو لکه ای در رقم رز مقاوم (کول واتر) و حساس (وندتا) مقایسه شد. نتایج نشان دادند که علی رغم این که اثر متقابل رقم مقاوم و رهاسازی سن شکارگر از نوع آنتاگونیستی بود، سن شکارگر در رقم کول واتر توانست کنترل بسیار موفق تری روی جمعیت کنه دو لکه ای نسبت به رقم وندتا داشته باشد. نتایج این پژوهش، اهمیت بررسی روابط سه سطح تغذیه گیاه، میزبان و دشمن طبیعی را در کنترل بیولوژیک روشن می سازد.

مهم ترین آفت مو از نظر اقتصادی در اصفهان، زنجرک موarboridia kermanshah dlabola است. در این پژوهش، تأثیر آبیاری و ارقام مختلف مو بر تغییرات فصلی جمعیت، خسارت و ترجیح زنجرک مو a. kermanshah در سال های 1384 و 1385 در دانشگاه صنعتی اصفهان ارزیابی شد. تأثیر تنش رطوبتی روی 5 رقم مو شامل یاقوتی سفید، ریش بابا سیاه، ریش بابا سفید، عسکری و شاهانی با طرح بلوک های کامل تصادفی در قالب کرت های خرد شده در واحد زمان و مکان در 3 تکرار انجام شد. دو رژیم آبیاری قطره ای، یکی رژیم معمولی ( 100 لیتر برای هر بوته در هفته) و دیگری رژیم حداقل (100 لیتر برای هر بوته درهر دو هفته یکبار) به کار گرفته شد. ترجیح میزبانی و تغییرات فصلی آفت بدون تأثیر تنش رطوبتی روی 9 رقم شامل یاقوتی سفید، ریش بابا ، عسکری، خلیلی (بوآنات)، رطبی، سیاه، کشمشی سفید قزوین، کشمشی قرمز قزوین و یاقوتی سیاه نیز ارزیابی شد. برای مطالعه تغییرات فصلی، تخم های سالم و پارازیته هر هفته، با نمونه برداری از برگ در سه ارتفاع از تاج گیاه به عنوان یک واحد نمونه برداری در هر کرت شمارش شدند. حشرات کامل و پوره های زنجرک مو با دستگاه مکنده (d-vac) هفتگی نمونه برداری شدند. درصد خسارت با دستگاه اندازه گیری سطح برگ محاسبه شد. ترجیح تخم گذاری آفت با آزمایش های انتخابی و غیر انتخابی و با اندازه پرز برگ ها تعیین شد. در ترجیح انتخابی قلمه هایی از 9 رقم مو به صورت جفتی در هرگلدان کاشته شد. در این آزمایش 36 ترکیب مختلف از 9 رقم با چهار تکرار ایجاد شد. هنگامی که قلمه ها 40 سانتی متر طول و 6 تا 10 برگ کاملاً رشد یافته داشتند، رهاسازی حشرات کامل نر (10 عدد) و ماده (15 عدد) زنجرک روی آن ها داخل کیسه های توری به ابعاد 50 در 50 سانتی متر انجام شد. در آزمایش غیر انتخابی، رهاسازی حشرات نر (5 عدد) و ماده (10 عدد)، داخل قفس های برگی نصب شده روی ارقام مختلف با ابعاد 15 در 15 سانتی متر در 4 تکرار در شرایط طبیعی تاکستان انجام شد. در هر دو آزمایش بعد از یک هفته از رهاسازی، برگ های داخل قفس ها چیده و در آزمایشگاه تعداد تخم-های سالم شمارش و ثبت شد. برای تعیین عملکرد سنین مختلف پورگی زنجرک روی ارقام مختلف در شرایط طبیعی تاکستان، یک برگ با 1یا 2 تخم سالم زنجرک از هر رقم مو در 4 تکرار در قفس های برگی محصور شد و تا زمان حشره کامل به صورت روزانه بازدید شدند. در بررسی نوسانات فصلی این زنجرک روی 9 رقم مو معلوم شد که حداکثر تراکم حشرات کامل و هم پوره روی رقم یاقوتی سفید وجود داشت. حداقل تراکم حشرات کامل و درصد خسارت آفت روی رقم یاقوتی سیاه بود. ارقام کشمشی سفید، کشمشی قرمز و یاقوتی سیاه حداقل تراکم پوره را داشتند. حداکثر درصد خسارت روی ارقام یاقوتی سفید و عسکری تعیین شد. بیشترین طول کل دوره پورگی روی رقم یاقوتی سیاه، 3/0 ± 33/29 روز و کمترین آن، روی رقم یاقوتی سفید 9/0 ± 33/26 روز تعیین شد. در هر دو آزمایش ترجیح، کمترین تعداد تخم روی رقم یاقوتی سیاه بود که سطح متوسطی از میانگین تراکم پرز (08/0-03/0 پرز در میلی متر مربع) را در سطح برگ داشت. در آزمایش انتخابی حداکثرتخم ریزی زنجرک روی رقم یاقوتی سفید بود علیرغم این که تراکم بالایی (بالاتر از 08/0 پرز در میلی متر مربع) از پرز داشت. بیشترین تخم ریزی در آزمایش غیر انتخابی روی ریش بابا با تراکم پایینی از پرز بود. بنابراین زنجرک مو a. kermanshah نسبت به تراکم پرز در سطح برگ ارقام مختلف مو ترجیح تخم گذاری مشخصی نشان نداد. معمولاًً تراکم جمعیت، درصد پارازیتیسم تخم و خسارت زنجرک در کرت های با آبیاری معمولی، بیشتر از کرت های با آبیاری حداقل بود. افزایش تعداد و سطح برگ در ارقامی مانند یاقوتی سفید بر تراکم جمعیت و خسارت آفات موثر بود.

بیولوژی و نوسانات فصلی کنه قهوه ای درختان میوه روی درختان آلبالو در شرایط طبیعی شناسایی شکارگرهای آن در بهار و تابستان سالهای 1382 و 1383 در منطقه برغان کرج بررسی شد. نمونه برداری ها در یک باغ آلوده به کنه که در آن پنج درخت آلبالو علامت گذاری شده بود انجام گردید. واحد نمونه برداری اسپور انتخاب شد. اسپوریه شاخه هایی کوتاه و چوبی گفته میشود. نمونه برداری هر هفته یکبار انجام شده و در هر بار 60 عدد اسپور به آزمایشگاه منتقل شده و تعداد مراحل مختلف زیستی کنه قهوه ای روی این نمونه ها شمارش و ثبت میشود. نتابج حاصل از مشاهدات و نمونه برداری های این پژوهش نشان داد کنه قهوه ای در شرایط برغان سه نسل روی آلبالو ایجاد میکند. تخمهای زمستان گذران روی پوسته شاخه های جوان و چوب شاخه های اصلی مشاهده شدند.

سفیدبالک گلخانهwest. trialeurodes vaporariorum یکی از آفات مهم محصولات زراعی و زینتی در سراسر جهان محسوب می شود. مشکلات ناشی از مصرف آفت کش ها موجب استفاده روزافزون از عوامل کنترل بیولوژیک مثل قارچ های بیمارگر حشرات شده که در مواردی کارایی آنها نیز بالا بوده است. بررسی حاضر با استفاده از قارچ های beauveria bassiana، lecanicillium muscarium و حشره کش ایمیداکلوپراید انجام گرفت. هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان کارایی قارچ های مذکور به همراه حشره کش ایمیداکلوپراید به صورت تلفیقی و جداگانه بود. آزمایش ها در قالب طرح بلوک کامل تصادفی علیه پوره های سنین 1 و 2 به عنوان پوره های کوچک و نیز پوره های سنین 3 و 4 به عنوان پوره های بزرگ در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در مورد هر دو قارچ، درصد مرگ و میر ایجاد شده در پوره های بزرگ به دلیل حساسیت بیشتر نسبت به پوره های کوچک بیشتر بود. استفاده از سم ایمیداکلوپراید نیز نشان داد که بین درصد مرگ و میر در پوره های سنین مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد. درصد مرگ و میر ایجاد شده ناشی از سم بیشتر از مقداری بود که در غلظت های مختلف قارچ های فوق به دست آمد. درصد مرگ و میر بر اثر ایمیداکلوپراید در پوره های کوچک و بزرگ به ترتیب 7/89% و 3/88% بود. در حالی که درصد مرگ و میرایجاد شده توسط قارچ b. bassiana در پوره های کوچک و بزرگ به ترتیب 8/63% و 7/71% و در l. muscarium به ترتیب در پوره های کوچک و بزرگ 49/62% و 13/87% بود. استفاده تلفیقی از سم ایمیداکلوپراید و l. muscarium روی پوره های سنین 1 و 2 نشان داد که مرگ و میر کمتری در غلظت 106 کنیدیوم در هر میلی لیتر از هر دو ترکیب، نسبت به تیمار جداگانه هر کدام از آنها ایجاد می شود. استفاده تلفیقی از ایمیداکلوپراید و l. muscarium روی پوره های سنین 3 و 4 نیز نشان داد که غلظت 106 کنیدیوم در هر میلی لیتر از هر دو ترکیب، کارایی بیشتری نسبت به تیمار جداگانه هریک دارد. تلفیق b. bassiana و ایمیداکلوپراید نشان داد که تفاوت معنی داری در مرگ و میر ایجاد شده در غلظت 106 کنیدیوم در هر میلی لیتر از هر دو ترکیب با هر یک از تیمارها که به تنهایی روی پوره های سنین 1 و 2 مورد استفاده قرار گرفتند وجود ندارد. درصد مرگ و میر پوره های سنین 3 و 4 در غلظت 106 کنیدیوم در هر میلی لیتر از هر دو ترکیب بیشتر از زمانی بود که هر کدام به صورت جداگانه مورد استفاده قرار گرفتند. تلفیق b. bassiana و l. muscarium نیز روی پوره های سنین 1 و2 نشان داد که بین غلظت 106 کنیدیوم در هر میلی لیتر هر کدام از دو ترکیب نسبت به کاربرد جداگانه آنها تفاوت معنی داری وجود ندارد و مرگ و میر در پوره های سنین 3 و 4 زمانی که از غلظت 106 کنیدیوم در هر میلی لیتر دو قارچ استفاده شد، بیشتر از زمانی بود که هر کدام به صورت جداگانه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج بررسی های انجام شده نشان داد که غلظت های مختلف b. bassiana و l. muscarium کارایی بالایی علیه پوره های سنین مختلف سفیدبالک گلخانه دارند و می توان در شرایط گلخانه از آنها استفاده کرد. استفاده از تیمارهای تلفیقی سم با هر یک از قارچ ها و همچنین ترکیب دو قارچ، تنها علیه پوره های بزرگ توصیه می شود.

استفاده از ازن برای کنترل آفات انباری در سالهای اخیر با توجه به افزایش مقاومت حشرات به سموم گازی موجود و تمایل مصرف¬کننده¬ها به مصرف غذای سالم و فاقد باقیمانده سم مورد توجه قرارگرفته¬است. نیمه عمر کوتاه ازن، به جا نگذاشتن باقی مانده سمی روی محصولات و امکان تولید ازن در محل استفاده از آن باعث مزیت ازن نسبت به سایر سموم گازی شده است. هدف این پژوهش بررسی امکان استفاده از ازن به عنوان یک روش نوین وسالم در کنترل سوسک چهارنقطه¬ای حبوبات و بید گندم است. به این منظور اثر کشندگی چهار غلظت(5780 ،2737، 1767 و 1295 پی¬پی¬ام) ازن در سه زمان 30، 60 و 120 دقیقه روی تمام مراحل رشدی سوسک چهارنقطه¬ای حبوبات، حشرات کامل و تخم بید گندم مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش¬ها در سه تکرار و در قالب طرح فاکتوریل به صورت بلوک کامل تصادفی انجام شد. به منظور بررسی نفوذ ازن در توده دانه درصد مرگ ومیر حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای و بید گندم در عمق های های 30، 60 و 90 سانتی متری دانه های لوبیا چشم بلبلی و گندم در دو غلظت ازن(5780 و 2737 پی¬پی¬ام) و در زمان های 30، 60 و 120 دقیقه بررسی شد. با استفاده از نرم افزار excel رابطه بین تعداد حشرات زنده و غلظت و زمان ازن دهی به دست آمد و سپس با استفاده از این رابطه غلظت تقریبی ازن در عمق های مختلف دانه محاسبه شد. سپس اثر غلظت های مختلف ازن روی جوانه زنی دانه های گندم و لوبیا چشم بلبلی بررسی شد و درصد جوانه زنی دانه های ازن دهی شده با دانه های شاهد مورد مقایسه قرار گرفت. به منظور بررسی اثر احتمالی ازن روی اکسیداسیون روغن لوبیا چشم بلبلی میزان مالون دی آلدئید نمونه های ازن دهی شده و شاهد با روش tba اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که ازن در غلظت 2737 پی¬پی¬ام و زمان دو ساعت 100 درصد حشرات کامل، تخم ها و لاروهای جوان سوسک چهارنقطه¬ای را ازبین می¬برد و بیش از 50 درصد شفیره¬ها ولاروهای مسن را نابود می¬کند. حشرات کامل و لاروهای مسن به ترتیب حساس¬ترین و مقام¬ترین مراحل رشدی نسبت به ازن بودند. غلظت¬های 5780 و 2737 پی¬پی¬ام ازن در مدت دو ساعت 100 درصد حشرات کامل بید گندم و بیش از 80 درصد تخم های این حشره را از بین بردند. بررسی اثر ازن بر جوانه زنی بذور لوبیا چشم بلبلی و گندم نشان داد که در هر دو مورد غلظت 5780 پی¬پی¬ام در مدت دو ساعت جوانه¬زنی دانه¬ها را کاهش می دهد ولی جوانه زنی دانه¬هایی که در معرض غلظت 2737 پی¬پی¬ام ازن در همین زمان قرار گرفته بودند، با دانه های شاهد اختلاف معنی دار نشان نداد. بررسی میزان مرگ ومیر حشرات در عمق¬های مختلف توده دانه نشان داد که ازن با غلظت 2737 پی¬پی¬ام به مدت دو ساعت توانست حدود 100 درصد مرگ ومیر در حشرات کامل سوسک چهارنقطه¬ای در عمق 90 سانتی¬متری لوبیا ایجاد کند. ولی روی بید گندم در عمق¬های مختلف گندم تأثیر چندانی نداشت. محاسبه غلظت ازن درعمق¬های مختلف نشان داد که بعد از دو ساعت ازن دهی با غلظت 2737 پی¬پی¬ام، تنها 55 درصد ازن تولید شده توسط دستگاه در عمق 90 سانتی متری دانه های لوبیا چشم بلبلی نفوذ کرده است. این در حالی است که در این مدت زمان، هنوز ازنی در عمق 90 سانتی متری دانه های گندم وجود نداشت. بنابراین به نظر می رسد نفوذ ازن در دانه های گندم نسبت به لوبیا چشم بلبلی کندتر صورت گیرد. لذا ازن دهی با این شرایط برای دستیابی به غلظت های موثر ازن در توده دانه کافی نیست و باید زمان ازن¬دهی افزایش یابد. هم چنین ازن¬دهی در بالاترین غلظت مورد استفاده در این پژوهش به مدت زمان دو ساعت اثر معنی داری روی اکسیداسیون روغن لوبیا چشم بلبلی نداشت. در مجموع نتایج نشان داد که ازن می¬تواند به عنوان روشی سالم در کنترل آفات انباری فوق مورد استفاده قرار گیرد.

سفید بالک گلخانه ‏‎trialeurodes vaporarioum west.‎‏ یکی از آفات مهم گیاهان زراعی و زینتی در مزارع و گلخانه ها می باشد که عموما با استفاده از سموم شیمیایی و یا عوامل کنترل بیولوژیکی با آن مبارزه می شود.این مطالعات روی گیاه گوجه فرنگی و در شرایط گلخانه ای در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. ابتدا کارایی شکارگر بالتوری سبز‏‎chrysoperla carnea(steph)‎‏ علیه سنین مختلف پورگی آفت در 6 تیمار شامل 5 نسبت رهاسازی و یک تیمار شاهد هر یک در 4 تکرار مطالعه شد.رهاسازی شکارگر به صورت تخم و با استفاده از کرایزوبگ صورت گرفت.نتایج نشان داد که بهترین نسبت رهاسازی شکارگر به شکار 1 به 1 و بیشترین میزان شکارگری بالتوری سبز طی یک بار رهاسازی با این نسبت 42/52 درصد بود.

کفشدوزک کریپتولموس یک شکارگر چندخوار است که علیه شپشک های آردآلود در باغها و گلخانه ها استفاده می شود .بالشتک مرکبات نیز یکی از آفات فعال در شمال کشور روی درختان مرکبات است و گزارش هایی نیز از تغذیه کفشدوزک کریپتولموس روی بالشتک مرکبات شده است. بنابراین تحقیق حاضر با هدف بررسی جنبه هایی از زیست شناسی کفشدوزک کریپتولموس روی بالشتک مرکبات و مقایسه آن با شپشک آردآلود مرکبات و همچنین مقایسه میزان تغذیه، ترجیح میزبانی ، میزان جذابیت این دو میزبان برای کفشدوزک و تعیین بهترین نسبت رهاسازی کفشدوزک علیه بالشتک مرکبات در شرایط آزمایشگاه انجام شده است.

سوسک برگخوار نارون xanthogaleruca luteold muller از مهمترین آفات درختان نارون در بساری از کشورهای جهان است. به علت حضور این گیاه در فضای سبز شهرها و محدودیت کنترل شیمیایی در محیط های شهری تحقیق حاضر با هدف تعیین میزبانی آفت نسبت به نارون های کشت شده در اصفهان انجام شد. نتایج این تحقیق به طور خلاصه عبارتند از : 1) پارامترهایی نظیر درصد تلفات مراحل لاروی و میزبان تخم گذاری حشرات ماده معیارهای مناسبی برای ارزیابی ترجیح میزانی سوسک برگخوار نارون بودند. 2) با توجه به کوتاه بودن دوره رشد و نمو ، پایین بودن درصد تلفات و بالا بودن درصد خسارت مراحل لاروی سوسک برگخوار نارون روی نارون و سک و نارون چتری این درختان به عنوان میزبان های حساس و مناسب مراحل لاروی این آفت شناخته شدند.3) تغذیه حشرات کامل سوسک برگخوار نارون از دو میزبان نارون و سک و مجنون باعث طولانی شدن طول عمر ، کوتاه شدن دوره پیش از تخم ریزی و افزایش تعداد تخم حشرات کامل شد. بنابراین دو میزبان مذکور به عنوان میزبان های مناسب و حساس حشرات کامل در نظر گرفته شدند. که با توجه به نقش حشرات کامل در ایجاد آلودگی و ازدیاد جمعیت پس از نارون و سک نارون مجنون به عنوان میزبان مناسب و حساس شناخته شد. 4) حشرات کامل سوسک برگخوار نارون میزبان نارون مجنون را برای تغذیه و نارون وسک را برای تخم گذاری ترجیح می دادند.5) بیشتر بودن امید زندگی ، نرخ ذاتی رشد، و نرخ خالص تولید مثل سوسک برگخوار نارون روی نارون وسک و کوتاهتر بودن میانگین طول نسل و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت در هر دور فصل بهار و تابستان حساسیت این گیاه به سوسک برگخوار نارون می باشد. بنابراین از نظر حساسیت به سوسک برگخوار نارون به ترتیب عبارت بودند از : نارون وسک ، نارون مجنون ، نارون چتری و درخت نا

سوسک سرشاخه خوار پسته ‏‎hylesinus vestitus rey ‎‏ یکی از آفات مهم درختان پسته می باشد که با ایجاد سوراخ در بن جوانه ها ونفوذ در سرشاخه ها باعث خشک شدن جوانه ها ، سرشاخه ها و در نهایت کاهش محصول می شود. در این تحقیق مطالعه زیست شناسی آفت وجود روابط فرمونی و کایرومونی و نقش این مواد بعنوان یکی از عوامل ایجاد تغییر در رفتاراین حشره مورد ارزیابی قرار گرفت. مطالات مربوط به زیست شناسی در سال های 1378 - 1379 در دو باغ آلوده به آفت در منطقه برخوار اصفهان انجام گرفت. مطالعات رفتاری نشان داد که بوی میزبان (کایرومون) عامل اولیه جذب سوسکهای نر و ماده سرشاخه خوار پسته به شاخه های درختان پسته می باشد. حمله سوسک های نر و ماده به شاخه ها و افزایش نفوذ آنها موجب تولید بیشتر این ترکیب می گردد. بررسی اثر عصاره ها نیز وجود ترکیبات کایرومونی را در آن ها مشخص نمود و عصاره های استنی بیشترین اثر را در جذب این آفت نشان دادند بنابراین استن به عنوان حلال مناسب تر جهت استخراج ترکیبات کایرومونی شناخته شد. علاوه بر کایرومون گیاه همزمان با نفوذ و حفر دالان تخم ریزی حشرات ماده باکره با تولید فرمون تجمعی سبب جذب تعداد زیادتری از نرها و ماده ها روی میزبان می شوند. در مطالعات آزمایشگاهی نتایج حاصل از آزمایش های رفتاری در صحرا نیز حاصل شد و تولید فرمون جنسی توسط افراد ماده باکره نیز به اثبات رسید.

بر اساس مطالعات انجام شده زنبور پارازیتوئید تخم زنجرک مو در منطقه اصفهان ‏‎a.atomus‎‏ می باشد اگر چه زنبور ‏‎oligosita sp.‎‏ نیز به تعداد کم از ایستگاه صنعتی اصفهان جمع آوری گردید . زنبور ‏‎a.atomus‎‏ تقریبا از تمام مناطق نمونه برداری شده در سطح استان جمع آوری شد که این موضوع موید قابلیت سازش این گونه با شرایط مختلف اقلیمی است و پراکندگی گسترده آن در جهان و میزبان های گوناگون آن نیز همین امر را تایید می کند. نکته قابل توجه دیگر تاثیر میزبان روی خصوصیات مرفولوژیک پارازیتوئید است که در مورد این گونه نیز صادق بوده و ‏‎a.atomus‎‏ خارج شده از ‏‎a.kermanshsh‎‏ کوچک تر از نمونه های مورد بررسی اروپا و چین بوده است. در شرایط آزمایشگاه چهار مرحله تخم ، لارو سن یک ، لاروسن دو و شفیره در طی 15 تا 17 روز کامل می شود. تغییرات فصلی جمعیت زنبور پارازیتوئید و زنجرک هماهنگی مناسبی در اکثر مناطق با هم دارند به علاوه زنبور نقش مهمی در کنترل جمعیت زنجرک مو دارد به طوری که در هر دو ایستگاه مورد بررسی پارازیتیسم تخم زنجرک مو به بالای 90 درصد و حدود 100 درصد رسید. در ایستگاه دانشگاه صنعتی اصفهان به دلیل وجود میزبان واسط مناسب زودتر از ایستگاه ذوب آهن اصهان این میزبان پارازیتیسم حاصل شد. نسبیت جنسی در این زنبور به نفع جنس ماده است که می تواند در بالابردن پارازیتیسم موثر باشد. نقش میزان در این سیستم پارازیتوئید - میزبان کاملا مشهود است ‏‎a.atomus‎‏ در اواخر زمستان و اوائل بهار از تخم های زنجرک رز (میزبان واسط) خارج شده و تخم های سالم آن را پارازیته می کند و یک نسل را روی این تخم ها کامل می کند .در ایستگاه دانشگاه صنعتی اصفهان گیاهان حاوی میزبان واسط زنبور موجود بودند بنابر این زنبور پس از نسل اول بلافاصله به تاکستان نقل مکان کرده و به پارازیته کردن تخم زنجرک مو که بتازگی شروع به فعالیت کرده است می پردازد. ظهور همزمان دو حشره پارازیتوئید و زنجرک باعث می شود که به همراه یکدیگر افزایش جمعیت یابند و پارازیتوئید بتواند زنجرک را تحت کنترل درآورد . در ایستگاه ذوب آهن اصفهان زنبور پارازیتوئید از اوائل خرداد در تاکستان حاضر می شود و در این فصل زنجرک مو جمعیت بالایی ایجاد کرده است . بنابرای اگرچه پارازیتیسم بالائی در اواخر فصل ایجاد می شود ولی جمعیت بالای زنجرک و تخم آن تا پایان فصل باقی می ماند احتمالا مکانیسم استقرار ‏‎a.atomus‎‏ در ایستگاه ذوب آهن اصفهان از طریق زیستگاه های زمستانگذرانی خارجی (اطراف زاینده رود ) و تاثیر بادشکن ها در باغ انگور باشد.

کنه‏‎allothrombium pulvinum‎‏ به دلیل اینکه درمرحله لاروی انگل خارجی شته ها و در مراحل پس از لاروی (پوره سن دوم و کنه بالغ) شکارگر شته ها، کنه های تارتن و سایر بندپایان است، به عنوان یکی از موثرترین عوامل مبارزه بیولوژیک آفات مطرح است. دراین مطالعه پراکنش کنه ‏‎a.pulvinum‎‏در منطقه اصفهان به کمک نمونه برداری های متعدد بررسی شده است.