چکیده: تیره چتریان (apiaceae یا (umbelliferae شامل چهار زیر خا نواده و بیش از 300 جنس و 3000 گونه می باشد. این تیره از نظر اقتصادی، اکولوژیکی و داروئی اهمیت زیادی دارد. گیاهان این تیره اکثراً در نیمکره شمالی انتشار دارند ودر مناطق استوائی گرمسیری نادرند. در این بررسی ویژگی های رویان شناختی گونه های زیر مورد مطالعه قرار گرفت: 1-echinophora platyloba متعلق به طایفه echinophoreae از زیرتیره apioiedeae. 2- eryngium billardieri متعلق به طایفه saniculeae از زیرتیره saniculoideae. 3- chaerophyllum macropodum متعلق به طایفه scandiceae از زیرتیره apioideae. 4- pimpinella aurea متعلق به طایفه apieae از زیرتیره apioideae. 5- nodosa elaeosticta متعلق به طایفه apieae از زیرتیره apioideae. گل ها و غنچه ها در مراحل مختلف نمو برداشت شده، در فیکساتور faa70 تثبیت و در الکل 70% نگهداری شدند. نمونه ها پس از قالب گیری در پارافین با میکروتوم به ضخامت 10- 7 میکرون برش گیری گردیدند. رنگ آمیزی با روش هماتوکسیلین و ا ئوزین انجام گرفت و مراحل رشد و نمو بساک، دانه گرده، تخمک و کیسه ر ویانی در بین گونه ها مقایسه شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. اندام های زایشی در نهاندانگان دارای اختصاصات ویژه ای هستند که در بین گروه های مختلف، تنوع قابل توجهی را نشان می دهند. صفات موجود در این اندام ها می توانند درتفکیک و تعیین جایگاه تاکسون های مختلف بسیار مورد استفاده قرارگیرند. براساس این پژوهش صفاتی که درمورد اندام زایشی ماده می توانند مورد بررسی قرارگیرند متنوع هستند و گوناگونی بیشتری را نسبت به اندام زایشی نر نشان می دهند. از صفات متمایز کننده اندام های زایشی ماده می توان به موارد زیر اشاره کرد: تعداد و وضعیت قرارگرفتن تخمک درمادگی، نسبت طول به عرض تخمک وکیسه رویانی، اندازه طول و عرض تخمک، طول و عرض کیسه رویانی، تعداد لایه های سلولی در پوسته تخمک، نوع رافه، وجود یا عدم وجود سد فونیکولی روی میکروپیل، وجود یا عدم وجود کریستال دردیواره مادگی و گلبرگ ها، شکل میکروپیل، وجود یا عدم وجود کرک بر روی مادگی و گلبرگ ها، نوع نمو کیسه رویانی، شکل کیسه رویانی، نوع آرایش تتراد مگاسپورها. صفات متمایز کننده اندام های زایشی نر درگونه های مورد بررسی عبارتند از: اندازه و شکل دانه های گرده بالغ، تعداد لایه های بساک، نوع لایه تاپی، تعداد هسته های موجود در دانه های گرده بالغ، ضخامت لایه مکانیکی بساک، طول دانه-گرده بالغ، نوع آرایش دانه های گرده، نوع آرایش تتراد میکروسپورها. نتایج نشان داد که 5 پرچم گل قبل از سایر اندام های گل ظاهر می شوند و بساک ها دارای 4 کیسه گرده است و لایه مغذی آن از نوع ترشحی است. تترادهای میکروسپور از نوع چهارضلعی (تتراهدرال) و یا چهارگوش (تتراگونال) می باشند. دانه های گرده در زمان انتشار دو یاخته ای و دارای سه شکاف رویشی هستند. تخمدان زیرین بوده وهر یک از دو برچه آنها محتوی دوتخمک بوده که یکی از آنها تحلیل می رود. تخمک از نوع آویخته واژگون، تک پوسته ای و با خورش کم است. اندوتلیوم از یک لایه سلولی تشکیل شده است. نمو کیسه رویانی بر اساس الگوی مونوسپوریک و تیپ پلی گونوم صورت می گیرد. نتایج آزمایش ضد باکتریایی نشان داد که عصاره های متانولی و آبی تهیه شده از همه تاکسون های مورد مطالعه خاصیت ضد باکتریایی دارند. همچنین نیمرخ نوارهای پروتئینی بذر هم مطالعه شد که از نظر تاکسونومیکی با ارزش و مهم بودند. واژه های کلیدی: چتریان، گامتوفیت، تکوین، الکتروفورز، فعالیت ضد باکتریایی، apiaceae، echinophora platyloba، eryngium billardieri، chaerophyllum macropodum، pimpinella aurea، elaeostica nodosa.

هدف: گیاه زنجبیل (zingiber officinale roscoe) که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد دارای فعالیت آنتی اکسیدانی و اثرات محافظت نورونی است. اثرات این گیاه بر روی روند تشنج هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است. مطالعه حاضر اثر ضد تشنجی زنجبیل را در مدل تشنج کلونیک ناشی از پنتیلن تترازول (ptz) در موش سوری نر مورد بررسی قرار داده است. مواد و روش ها: اثر ضد تشنجی زنجبیل با استفاده از مدل تشنج القاء شده توسط تزریق درون وریدی ptz در موش مورد بررسی قرار گرفت. دوزهای مختلف از عصاره زنجبیل (25، 50 و 100 mg/kg) به صورت درون صفاقی 2 و 24 ساعته و روزانه به مدت یک هفته قبل از القای ptz تزریق شد. فنوباربیتال سدیم (30 mg/kg) به عنوان کنترل مثبت، همچنین برای مقایسه مورد آزمایش قرار گرفت. اثر زنجبیل بر روی 3 نقطه ی پایانی آستانه تشنجی (مرحله میوکلونیک، کلونیک جنرالیزه و کشش تونیک) مشاهده شد. نتایج: داده های حاصل از این پژوهش نشان داد که عصاره دارای اثرات ضد تشنجی در تمام تیمارهای انجام شده در این آزمایش بود و آستانه تشنج را به طور قابل توجهی افزایش داد. عصاره هیدرواتانولی زنجبیل و فنوباربیتال به طور قابل توجهی زمان شروع تشنج میوکلونیک و به طور قابل توجهی مانع تشنج کلونوس جنرالیزه و کشش تونیک اندام جلویی و عقبی القاء شده توسط ptz در مقایسه با گروه کنترل شد. اثر محافظتی در مرحله مرگ و میر، فقط در دوز بالای زنجبیل (100 mg/kg) اثر معنی داری را از خود نشان داد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج عصاره هیدرواتانولی زنجبیل دارای اثرات ضد تشنجی می باشد، احتمالا این اثر از طریق میان کنش با سیستم های مهاری و تحریکی، مکانیسم های آنتی اکیسدانی و مهار استرس اکسیداتیو صورت گرفته است.

تتراکلرید کربن که در صنایع بهداشتی بکار میرود موجب اختلال در عملکرد بافت بیضه و هورمون های آندروژنیک می شود. گیاهان دارویی دارای ترکیباتی هستند که قادرند از اختلالات اسپرماتوژنز در بیضه جلوگیری نمایند. مواد و روش کار: در این بررسی تعداد 42 سر موش صحرایی نر در محدوده وزنی 250-220 گرمی به شش گروه کنترل، شم، شاهد، تیمار 1 ، 2 و 3 بطور تصادفی تقسیم شدند (هر گروه 7 سر). گروه های تیمار توسط تتراکلرید کربن مقدار ml/kg2 تتراکلرید کربن با درصد 1:1 با روغن زیتون القاء شدند و دو ساعت بعد به ترتیب با عصاره هیدروالکلی برگ گیاه حرا با دوز mg/kg???،mg/kg ??? و mg/kg??? روزانه و به مدت 96 ساعت به روش تزریق داخل صفاقی درمان شدند . گروه شاهد مقدار ml/kg2 تتراکلرید کربن با درصد 1:1 با روغن زیتون به صورت تک دوز منفرد دریافت نمودند. گروه کنترل و شم به ترتیب سالین نرمال روزانه و روغن زیتون ( تک دوز) به میزان ml/kg2 و بطور داخل صفاقی دریافت کردند. بعد از پایان آزمایشات، از تمامی حیوانات خونگیری مستقیم از داخل قلب تهیه و سرم آن جهت اندازه گیری هورمون تستوسترون، fsh, lh بکار برده شد. همچنین شمارش و تحرک اسپرم و نسبت وزن بیضه به وزن بدن (gsi) به عمل آمد. یافته ها: تعداد اسپرم ها و تحرک آنها در گروه شاهد کاهش معنی داری را نشان داد (01/0p<). همه گروه ها تیمار شده با عصاره برگ گیاه حرا نسبت به گروه شاهد بطور معنی داری افزایش نشان داد (01/0p<). سطح هورمون های تستوسترون، fsh و lh در گروه های تیمار نسبت به گروه شاهد افزایش معنی داری را داشتند (01/0p<). نتیجه گیری نهایی: برگ گیاه حرا دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی و فلاونوئید زیادی است. احتمالاً این مواد قادرند که از اثرات توکسیک موادی نظیر تتراکلرید کربن در بافت های بدن به خصوص بیضه بطور معنی داری محافظت نمایند.

مقدمه: این مطالعه با هدف بررسی اثر عصاره ی هیدرواتانولی برگ گیاه anethum graveolens l. (age) بر روی سطح قندخون درموش های صحرایی نردیابتی انجام شد. مواد و روش ها: دراین مطالعه 42 سر موش صحرایی نر به طور تصادفی در 6 گروه تقسیم شدند . قندخون به صورت روزانه به مدت یک هفته توسط گلوکومتر و انسولین خون توسط دستگاه آنالایزر بررسی شدوداده ها با استفاده ازanova ی یک طرفه وسپس آزمونtukey مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت . یافته ها: تجویز درون صفاقی عصاره ی هیدرواتانولی anethum graveolens به طور قابل توجهی قندخون را در موش های صحرایی نر دیابتی کاهش داد (p?0.001) . موش هایی که توسط400mg/kg age? تیمارشدند دارای کاهش بیشتری در سطح قند سرم درمقایسه با گروه کنترل بودند (p<0.001) . نتیجه گیری: age دارای اثرات هیپوگلیسمیک در موش های صحرایی نر دیابتی می باشد .

گیاه حرا (avicennia marina l.) دارای ترکیبات زیستی فعال و فعالیت های مختلف بیولوژیکی بوده، و در طب سنتی موارد کاربرد گسترده ای دارد. اثرات این گیاه بر روی روند خونسازی هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته است. مطالعه حاضر اثر خونسازی برگ گیاه حرا را در مدل آزمایشگاهی با کبد القاء شده با تتراکلریدکربن (ccl4) در موش صحرایی نر مورد بررسی قرار داده است . اثر خونسازی برگ گیاه حرا با استفاده از مدل با کبد القاء شده توسط تزریق داخل صفاقی (ip) تترا کلرید کربن در موش مورد بررسی قرار گرفت . تعداد 42 سر موش صحرایی نر بالغ و در محدوده ی وزنی 250- 200 گرم بطور تصادفی به شش گروه (7 n =) تقسیم شدند. گروه کنترل تنها سالین نرمال( ml/kg 2 ) به صورت داخل صفاقی دریافت کردند. در گروه شم تنها روغن زیتون به میزان ml/kg) 2)داخل صفاق تزریق شد. گروه شاهد دریافت کننده ی داخل صفاقی تتراکلریدکربن به نسبت 1:1 در روغن زیتون به میزان ml/kg 2 شد. در گروه های تیمار 1 و2 و 3 از عصاره برگ گیاه حرا به مدت هفت روز به صورت روزانه در دوزهای mg/kg 200, 400و800 به صورت داخل صفاقی به همراه ml/kg 2تتراکلریدکربن (به نسبت 1:1 در روغن زیتون)تجویز شد. در نهایت از حیوانات خون گیری مستقیم از قلب به عمل آمد. نمونه ها به آزمایشگاه ارسال شده و پارامترهایmchc ,mch, hct ,hb ,pl ,wbc , rbc وmcv اندازه گیری شد. نتایج حاصله با استفاده از روش آماری anova مورد ارزیابی قرار گرفت. تمامی داده ها به صورت mean±sem تعین و05 /0 p<به عنوان شاخص اختلاف معنی دار بین گروه ها در نظر گرفته شد. نمونه های بافت های کبدی و جناغ سینه را از بدن موش ها جدا کرده و بعد از نمونه برداری در فرمالین جهت انجام روند مقطع گیری بافتی فیکس شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تتراکلریدکربن کبد و بافت خونساز را نکروزه کرده و استفاده از عصاره برگ گیاه حرا به طور معناداری عوارض ناشی از آن را کاهش داد. چگونگی و مکانیسم تاثیر عصاره برگ گیاه حرا در جلوگیری از این عوارض ناشی از تتراکلریدکربن نیاز به مطالعه بیشتری دارد.

امروزه استفاده از دارو های ضد سرطان در درمان برخی از تومور ها اجتناب ناپذیر می باشد. کاهش عوارض این دارو ها مورد نظر پزشکان می باشد. داروی cyclophosphamid یکی از دارو های انتخابی در درمان گروهی از نئوپلاسم های بد خیم می باشد. از جمله عوارض مهم آن تأثیر در روند خون سازی و کاهش rbc، wbc، پلاکت ها و هموگلوبین خون می باشد. از قدیم الایام استفاده از گیاهان دارویی از جمله گل راعی جهت بهبود کم خونی توصیه شده است. در این مطالعه اثر عصار? هیدروالکلی گیاه گل راعی در موش های صحرائی نر درمان شده با داروی cyclophosphamid مورد بررسی قرار گرفت. دراین پژوهش از 42 سرموش صحرائی نر با وزن20 ± 220 استفاده گردید که بطورتصادفی به 6 گروه 7سری (کنترل، شاهد، کنترل مثبت، تیمار1،2،3)تقسیم بندی شدند. گروه کنترل سالم :روزانهml 5/0 نرمال سالین،گروه شاهد روزانه mg/kg15داروی cyclophosphamid،گروه کنترل مثبت روزانهmg/kg200عصاره هیدروالکلی گل راعی به صورت تزریق درون صفاقی وگرو های تیمار 1و2و 3نیز روزانه به ترتیب دوزهای 100mg/kg، 200ml/kg و300ml/kg به همراه 15ml/kg داروی cyclophosphamid را بصورت درون صفاقی برای 10روز دریافت کرده اند. پس از پایان آزمایش، نمونه های خون بطورمستقیم ازقلب موش ها جمع آوری گردید و پارامتر های rbc،hb،hct وmcv، plt وwbc نیز آنالیز و بررسی شد. ودرپایان داده ها بصورت mean±sem ارائه وتفاوت های آماری با p<0.05 معنی دار تلقی گردید.این نتایج نشان داد که داروی cyclophosphamid دارای عوارض خونی بصورت کم خونی و اختلال در تعداد گلبول های سفید و پلاکت ها در موش صحرایی می باشد. استفاده از عصار? گیاه گل راعی بطور معنی داری از این عوارض می کاهد. چگونگی و مکانیسم تأثیر عصار? گل راعی در جلوگیری از عوارض خونی این دارو نیاز به مطالعه بیشتری دارد

هدف: بسیاری از داروها و مواد شیمیایی موجب مسمومیت و آسیب بافتی کلیه ها شده که در نهایت موجب نارسایی کلیوی می گردد. تتراکلرید کربن که در صنایع بهداشتی بکار میرود موجب اختلال در عملکرد بافت کلیه ها می شود. گیاهان دارویی قادرند از اختلالات کلیوی ناشی از اثرات توکسیک مواد شیمیایی جلوگیری نمایند. هدف از این بررسی مطالعه اثر محافظتی عصاره برگ گیاه حرا بر روی کلیه در موش های صحرایی القاء شده با تتراکلرید کربن می باشد. مواد و روش کار- در این بررسی تعداد 42 سر موش صحرایی نر در محدوده وزنی 250-220 گرمی به شش گروه کنترل، شم، شاهد، تیمار 1 ، 2 و 3 بطور تصادفی تقسیم شدند (هر گروه 7 سر). گروه های تیمار توسط تتراکلرید کربن مقدار ml/kg 2 تتراکلرید کربن با درصد 1:1 با روغن زیتون القاء شدند و دو ساعت بعد به ترتیب با عصاره هیدروالکلی برگ گیاه حرا با دوزهای mg/kg 200 ، mg/kg 400 و mg/kg800 روزانه و به مدت 96 ساعت به روش تزریق داخل صفاقی درمان شدند . گروه شاهد مقدار ml/kg2 تتراکلرید کربن با درصد 1:1 با روغن زیتون به صورت تک دوز دریافت نمودند. گروه کنترل و شم به ترتیب سالین نرمال روزانه و روغن زیتون ( تک دوز) به میزان ml5/0 و بطور داخل صفاقی دریافت کردند. بعد از پایان آزمایشات، از تمامی حیوانات خونگیری مستقیم از داخل قلب تهیه و سرم آن جهت اندازه گیری آنزیم لاکتیک دهیدروژناز، bun و کراتینین و آنزیم های کبدی alt, ast و alp بکار برده شد. بافت کلیه در فرمالین 10% فیکس و مقاطع میکروسکوپی از آن تهیه و با هماتوکسیلین – ائوزین رنگ آمیزی شد. داده ها با استفاده از روش آماری anova مورد ارزیابی قرار گرفت و معیار اختلاف معنی دار بین آنها با p<0.05 در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تتراکلرید کربن بطور گسترده ای بافت کلیه را دچار التهاب و نکروز می نماید. همه گروه های تیمار شده با عصاره برگ گیاه حرا نسبت به گروه شاهد بطور معنی داری از بهبود کلیه برخوردار بودند. آنزیم های کبدی و آنزیم لاکتیک دهیدروژناز در گروه های تیمار کاهش معنی داری را نسبت به گروه شاهد القاء شده با تتراکلرید کربن داشتند (p<0.001) . سطح bun و کراتینین سرم در گروه های تیمار نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری را نشان دادند (p<0.01). نتیجه گیری نهایی: برگ گیاه حرا دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی و فلانوئیدی زیادی است. احتمالاً این مواد قادرند بافت های بدن به خصوص کلیه ها را از اثرات توکسیک ترکیبات سمی نظیر تتراکلرید کربن بطور معنی داری محافظت نمایند.